مشتری

خلاصه :

ُمشتَری به انگلیسی:به نام‌های بِرجیس، اورمزد، زاوش یا هُرمُزنیز شناخته می‌شود، بزرگ‌ترین سیاره در سامانهٔ خورشیدی است. این سیاره غول گازی با جرم یک هزارم خورشید است، ولی جرمی دو و نیم برابر تمامی دیگر سیاره‌های سامانهٔ خورشیدی دارد و دومین جسم در سامانهٔ خورشیدی بر پایهٔ جرم و حجم است. از نظر دوری از خورشید، مشتری پنجمین سیاره پس از تیر، ناهید، زمین و بهرام است.  جرم مشتری از گاز است که بیشتر آن را هیدروژن تشکیل می‌دهد. میزان اندکی هلیوم و متان در رده‌های بعدی گازهای تشکیل‌دهندهٔ سیاره قرار دارند. مشتری چهارمین جسم درخشان در آسمان پس از خورشید، ماه و ناهید است. اگرچه گهگاه مریخ (بهرام) درخشان‌تر به‌نظر می‌آید. به کمک دوربین دوچشمی برخی ماه‌های مشتری نیز قابل دیدن می‌باشند.  مریخ بزرگ‌ترین سیاره در منظومه شمسی است.

 مشتری ۱۲ سال (۴,۳۳۲ روز) {حدود ۱۴۲ ماه زمینی} طول می کشد تا 1بار دورخورشید به چرخد.   

جرم مشتری ۲٫۵ بار از مجموع جرم دیگر سیاره‌های منظومه شمسی بیشتر است. جرم مشتری ۳۱۸ بار بیشتر از جرم زمین است. قطر آن ۱۱ برابر قطر زمین است. مشتری می‌تواند ۱۳۰۰ زمین را درخود جای دهد. میانگین دوری آن از خورشید در حدود ۷۷۸ میلیون و ۵۰۰ هزار کیلومتر است یعنی بیشتر از ۵ برابر دوری زمین از خورشید. ستاره‌شناسان با تلسکوپ‌های برپاشده در زمین و ماهوارههائی که در مدار زمین می‌گردند به بررسی مشتری می‌پردازند. ایالات متحده تا کنون ۶ فضاپیمای بدون سرنشین را به مشتری فرستاده‌است.

در ژوئیه ۱۹۹۴، هنگامی که ۲۱ تکه از دنباله‌دار شومیکر-لوی ۹ با اتمسفر مشتری برخورد کرد ستاره‌شناسان شاهد رویدادی بسیار تماشایی بودند. این برخورد برانگیزاننده انفجارهای سهمناکی شد که پاره‌ای از آن‌ها قطری بزرگ‌تر از قطر زمین داشتند.