یوروفایتر تایفون

خلاصه :

یوروفایتر تایفون (Eurofighter Typhoon) یک جت جنگنده چندمنظورهٔ دوموتوره با کانارد و بال دلتا است. این هواپیما توسط کنسرسیومی اروپایی متشکل از سه شرکت بی‌ای‌ئی سیستمز، ای‌ای‌دی‌اس و آلنیا آئروناتیکا طراحی و ساخته می‌شود. این پروژه توسط نتما (NETMA، یوروفایتر ناتو و آژانس مدیریت تورنادو) که به عنوان مشتری اصلی فعالیت می‌کند مدیریت شد. طراحی این هواپیما از سال ۱۹۸۳ در پی پروژه مشترک پنج کشور بزرگ اروپای غربی؛ بریتانیا، آلمان غربی، ایتالیا، اسپانیا و فرانسه برای ساخت یک هواپیمای جنگنده آغاز شد و در سال ۱۹۸۶ کمپانی یوروفایتر جی‌ام‌بی‌اچ (Eurofighter GmbH) برای ساخت این پروژه تشکیل شد. فرانسه به دلیل اختلاف نظر در مورد نیازهای عملیاتی هواپیما خیلی زود از این پروژه خارج شد و طراحی جنگنده‌ای کاملاً فرانسوی را پی گرفت. نخستین پیش نمونه یوروفایتر تایفون در سال ۱۹۹۴ به پرواز درآمد اما پایان جنگ سرد پیشرفت پروژه را به تاخیر انداخت و ورود رسمی این جنگنده به خدمت نظامی تا سال ۲۰۰۳ طول کشید. پروژه فرانسوی ها هم به ساخت داسو رافال منتهی شد. رافال نزدیکترین همتای یوورفایتر تایفون ، هم از لحاظ ظاهری و هم از لحاظ قابلیت‌های جنگی است و اکنون به مهمترین رقیب یوروفایتر تایفون در بازار صادراتی تبدیل شده‌است. این هواپیمای تک‌سرنشینه که مدل دوسرنشینه آن هم برای آموزش ساخته می‌شود هم‌اکنون در حال تولید انبوه است و خرید آن تحت سه قرارداد یا رده (Tranche) مجزا صورت می‌گیرد که هر یک برای تولید هواپیمایی با امکانات بهبود یافته هستند. تاکنون این هواپیما در نیروی هوایی پادشاهی بریتانیا، آلمان، ایتالیا، اسپانیا و اتریش و عربستان سعودی وارد خدمت شده و عمان نیز به تازگی ۱۲ فروند از آن را سفارش داده‌است. تا پایان سال ۲۰۱۳ چهارصد فروند از این هواپیما تولید شده و سفارش تولید ۱۷۱ فروند دیگر هم داده شده‌است. تایفون جنگنده‌ای بسیار چالاک است که از توانایی بالایی برای جنگ هوایی نزدیک برخوردار است. این هواپیما قابلیت پرواز ابرپیمایشی با سرعت ۱.۵ ماخ را دارد و با وزن خالی ۱۱ تن قادر به برخاست با وزن ۲۳.۵ تن است. نمونه‌های تولیدی جدیدتر تایفون به شکل بهتری برای ماموریت‌های ضربتی هوابه‌سطح مجهز شده‌اند و سازگاری بالایی با مهمات و تجیزات متنوع دارند. یوروفایترهای ایتالیایی و انگلیسی در سال ۲۰۱۱ نخستین پروازهای جنگی خود را در لیبی تجربه کردند. در این جنگ مسئولیت اصلی دفاع هوایی نیروهای ائتلاف بر عهده یوروفایترها بود. ضمن اینکه ماموریت‌های شناسایی و حمله به زمین نیز به این هواپیماها سپرده شد.