خلاصه :

• نصیحت های لقمان حکیم به فرزندش
• 
   *دو چيز را فراموش نكن : ياد خدا و ياد مرگ . 
  دو چيز را فراموش كن : بدي ديگران در حق تو و خوبي تو در حق ديگران . 
  چهار چيز را نگه دار : گرسنگيت را سر سفره ديگران ٬ زبانت را در جمع ٬ دلت را سر نماز و چشمت را در خانه دوست .

• *روزی لقمان به پسرش گفت امروز به تو 3 پند می دهم که کامروا شوی.
• اول اینکه سعی کن در زندگی بهترین غذای جهان را بخوری!
• دوم اینکه در بهترین بستر و رختخواب جهان بخوابی !
• سوم اینکه در بهترین کاخها و خانه های جهان زندگی کنی !!!
• پسر لقمان گفت ای پدر ما یک خانواده بسیار فقیر هستیم چطور من می توانم این کارها را انجام دهم؟
• لقمان جواب داد :
• اگر کمی دیرتر و کمتر غذا بخوری هر غذایی که میخوری طعم بهترین غذای جهان را می دهد .
• اگر بیشتر کار کنی و کمی دیرتر بخوابی در هر جا که خوابیده ای احساس می کنی بهترین خوابگاه جهان است .
• و اگر با مردم دوستی کنی و در قلب آنها جای می گیری و آنوقت بهترین خانه های جهان مال توست...

همنشینی با جاهلان

• با بدان و جاهلان همنشینی مکن.

همراهی با عالمان

• با اندیشمندان و عالمان همراه باش.

جدی در کار نیک

• در کسب و کار نیک جدّی باش.

اعتماد به کوته فکران

• بر کوته فکران و ضعیف عنصران اعتماد مکن.

غنیمت جوانی

• روزهای جوانی را غنیمت بدان.

مرد دنیا و آخرت

• هم مرد دنیا و هم مرد آخرت باش.

احترام

• یاران و آشنایان را احترام کن.

اخلاق خوش

• با دوست و دشمن، خوش اخلاق باش.

احترام و دوست داشتن معلم

• معلم و استاد را همچون پدر و مادر دوست بدار.

خرج کمتر از درآمد

• کمتر از درآمدی که داری خرج کن.

مهربانی با مهمان

• هر چه که می توانی با مهمان مهربان باش.

گناه  نکردن

• در مجالس و معابر چشم و زبان را از گناه باز دار.

اموزش دانش و دینداری

• فرزندانت را دانش و دینداری بیاموز.

اموختن ورزش

• سوارکاری و تیراندازی و شنا را فراگیر.

انجام کار با سمت راست

• در هر کاری از دست و پای راست آغاز کن.

سخن به اندازه

• با هر کس به اندازۀ درک او سخن بگو.

سخن متین و آرام

• به هنگام سخن متین و آرام باش.

کم کاری

• به کم گفتن و کم خوردن و کم خوابیدن خود را عادت بده.

پسندیدن کار برای دیگران

• آنچه را که برای خود نمی پسندی برای دیگران مپسند.

قبل از انجام فکر کن

• هیچ کاری را پیش از اندیشه و تدبر انجام مده.

کار امروز به فردا

• کار امروز را به فردا مینداز.

سخن طولانی با بزرگان

• با بزرگان سخن طولانی مگو.

یه یاد نیاوردن دشمنی

• دعوا و دشمنی گذشته را دوباره زنده مکن.

نشان مال و ثروت

• مال و ثروت خود را به دوست و دشمن نشان مده.

غیبت بر پاکان

• هیچگاه پاکان و پرهیزکاران را غیبت مکن.

بهشت = پرهیز از فساد

• اگر بهشت را می طلبی از فساد و ستم و گردن کشی پرهیز کن.

متکربر

• خود خواه و متکبر مباش!

احترام به دیگران

• در حضور ایستادگان منشین!

• در حضور دیگران دندان پاک مکن!
• با صدای بلند آب دهان و بینی را پاک مکن!

خمیازه ( آداب و رفتار )

• به هنگام خمیازه دست بر دهان خویش بگذار!

خستگی در حضور دیگران

• حالت خستگی را در حضور دیگران ظاهر مکن!

رسوا و خجل

• هیچکس را پیش دیگران خجل و رسوا مکن!

سخن گفتن با صورت

• با چشم و ابرو با دیگران سخن مگو!

تکرار سخن

• سخن گفته شده را تکرار مکن!

تعریف از خود و خیشاوندان

• از خود و خویشاوندان نزد دیگران تعریف مکن!

حد حرمت

• حرمت هر کس را در حد خود نگاه دار!

یاد مردگان به نیکی

• از مردگان به نیکی یاد کن!

عجله

• در هیچ کاری شتاب مکن!

حرص در جمع آوری مال

• برای جمع آوری بیش از حد مال و ثروت حرص مخور!

سخن سنجیده در خشم

• به هنگاه خشم شکیبا باش و سخن سنجیده بگو!

پیشی از بزرگان

• در راه رفتن از بزرگان پیشی مگیر!

قطع کلام دیگران

• سخن و کلام دیگران را قطع مکن!

خشم در حضور مهمان

• در حضور مهمان بر کسی خشم مگیر!

دستور به مهمان

• مهمان را به هیچ کاری دستور مده!

نگاه نکردن

• به هنگام راه رفتن جز به ضرورت چپ و راست خود را نگاه مکن!

پرهیز از جنگ

• از خصومت و جنگ افروزی جدّاً پرهیز کن!

احترام با چشم

• با چشم احترام به کار دیگران نگاه کن!

نخوردن غذای خود بر سفره دیگران

• نان خود را بر سفرهٔ دیگران مخور!

پرهیز از خواسته های نابجا

• از خواسته های نابجای زن و فرزندان پیروی مکن!

اداب مهمانی

• در مجالس انگشت در بینی مینداز!

کلام را باشوخی میاموز

• کلام جدی را با مزاح آمیخته مکن!

به فراموشی نسپاردن دنیا

• دنیای دیگر را به دست فراموشی مسپار.

ابروی خود را برای دیگران نریز

• برای کسب سود و دوری از زیان آبروی خود را مریز.

تجسس

• در کار دیگران کنجکاوی و جاسوسی مکن.

ادب و تواضع

• ادب و تواضع را هیچگاه فراموش مکن.

صادق و با انصاف

• با خداوند صادق و با مردم با انصاف باش.

با ادب و مهربان

• با بزرگان با ادب و با کودکان مهربان باش.

مدارا و خاموشی

• با دشمنان مدارا کن و در مقابل جاهلان خاموش باش.

طمع

• در مال و مقام دیگران طمع مکن.

خاموشی

• از رفت و آمد و مال و مرام و مسلک خویش کمتر بگو.

طمع به عمر و روزی

• عمر و روزی با حساب و کتاب است، پس مترس و طمع مکن.

عمر و عبادت و پرهیز کاری

• عمر را برای عمل و عبادت و پاکی و پرهیزکاری غنیمت بدان.

کار نکرده را کرده ننام

• کار ناکره را کرده خود مدان.

آکاهی در کار

• هر کاری را با آگاهی و استادی انجام بده.

عدا استادی نکن

• نا آموخته استادی مکن.

از دیگران کمک نخواه

• چشم به راه کمک و یاری دیگران مباش.

از بدان انتظار خوبی نداشته باش

• از بدان انتظار مردانگی و نیکی نداشته باش.

نظافت و بهداشت

• بهداشت و نظافت را هیچگاه فراموش مکن.

ترک دوستان

• هیچگاه دوستان و هم کیشان خود را ترک مکن.

میانه روی

• در همۀ امور میانه رو باش.

گذشت و جوان مردی

• گذشت و جوانمردی را پیشه کن.

مشورت با عاقلان

• با عاقلان ایماندار مدام مشورت کن.

سخن با فکر و دلیل

• سخن سنجیدۀ همراه با دلیل را بیان کن.

کمک در کار بد

• در بد کاری با اقوام و دوستان همکاری مکن.

کم کردن شوخی

• از شوخی و مزاحِ خود کمتر کن!

زشتی و پستی

• سرچشمه ی زشتی ها را دنیا پرستی و مستی و نادانی بدان.

ستم

• خود را با ستم سلاطین شریک مگردان.

احترام مهمان

• از پیش دیگران غذا و میوه بر مدار.

سخن با دیوانه

• با دیوانه و مست سخن مگو.

کوتاهی میان میدم

• در اصلاح میان مردم هیچ گاه کوتاهی مکن.

غالب بر آرزوها

• بر آرزو ها و خواسته های خود غالب باش.

خدمت کاری و همکاری

• خدمتکاری بزرگان و همکاری با مستمندان را فراموش مکن.

فرمانروا و فیادرس

• بجز خداوند هیچ کس و هیچ چیز را فرمانروا و فریادرس خویش مشمار.

خوشاوندان

• با خویشاوندان قطع خویشاوندی مکن.

کار خوب دیگران را برای خیوش مشمر

• کار خوب دیگران را کار خود نشان مده.

جاهلان و گستاخی

• کاری مکن که جاهلان با تو جرأت گستاخی پیدا کنند.

محروم گردن محتاجان از مال خود

• محتاجان را از مال خود محروم مگردان.

شوخی با بزرگان

• با بزرگتر از خود مزاح مکن.

نشستن با کودکان

• با ضعیفان و کودکان سرّ خود را در میان نگذار.

وجود والدین و غنیمت

• وجود پدر و مادر را غنیمت بشمار.

شریک نکردن با خدا

• فرزندم هیچ کس و هیچ چیز را با خداوند شریک مکن.

رفتار با والدین

• با پدر و مادرت بهترین رفتار را داشته باش.

پنهانی از خدا

• بدان که هیچ چیز از خداوند پنهان نمی ماند.

نماز و شایسته

• نماز را آنگونه که شایسته است بپادار.

اندرز و نصیحت و فراموشی

• اندرز و نصیحت دیگران را فراموش مکن.

مردم و بی اعتنایی

• از مردم روی مگردان و با آنها بی اعتنا مباش.

غرور و تکبر و دیگران

• با غرور و تکبر با دیگران رفتار مکن.

پیشامد ها و شکیبایی

• در مقابل پیش آمدها شکیبا باش.

سخن با فریاد و آرام

• بر سر دیگران فریاد مکش و آرام سخن بگو.

صفات و شناخت خداوند

• از طریق اسماء و صفات خداوند او را بخوبی بشناس.

عمل بیشتر بر اندرز ها

• به آنچه دیگران را اندرز می دهی خود پیشتر عمل کن.

سخن اندازه

• سخن به اندازه بگو.

حق دیگران و ادا به آن

• حق دیگران را به خوبی ادا کن.

راز و اسرارات خود

• راز و اسرارت را نزد خود نگاه دار.

سختی و ازمایش دوست

• به هنگام سختی دوست را آزمایش کن.

سود و زیان و امتحان

• با سود و زیان دوست را امتحان کن.

•  
• از پوشیدن لباس و آرایش زنان پرهیز کن!
•  
• بجز در حق و راستی بندگان خدا را بندگی و فرمانبری مکن.