محتوای درسی

شناخت آرایه

حس آمیزی

آرایه های ادبی


خلاصه :

آرایه حس آمیزی چیست و چه کاربردی دارد؟؟

آرایه حس آمیزی به آن معنی است که شاعر یا نویسنده دو یا چند حس از حواس پنجگانه را با هم در آمیزد یا به هم ربط دهد.

حواس پنجگانه عبارت اند از:

شنوایی: هر چیزی که قابل درک با گوش است مانند موسیقی، سخن، سکوت، صدا و ...

بینایی: هر چیزی که با چشم قابل دیدن و درک است مانند رنگ ها، نور، تاریکی، تیرگی، تصاویر و ...

چشایی: هر چیزی که شامل طمع ها و آنچه با زبان و دهن درک میشود مانند شیرین، تلخ، شور، تند، طعم ها و ...

لامسه: هر آچه که با لمس کردن قابل درک باشد مانند خشک، گرم، سرد، داغ، لطیف و ...

بویایی: هر چیزی که با قوه بویایی و بو کشیدن قابل درک باشد مانند: عطر، راحیه، بد، بوییدن و ...

عباراتی مثل خبر تلخ و قیافه بانمک نمونه هایی از حس آمیزی در ادبیات عامیانه و امروزی است که در اولی حس شنوایی و حس چشایی و در دومی حس بینایی و حس چشایی نقش دارند.

نمونه هایی از به کار بردن آرایه حس آمیزی در ابیات حافظ:

1.بوی بهبود ز اوضاع جهان میشنوم      شادی آورد گل و باد صبا شاد آمد

در این بیت در مصرع اول، حافظ از شنیدن برای حس بویایی استفاده کرده است.

2.از صدای عشق سخن ندیدم خوش تر      یادگاری که در این گنبد دوار بماند

در این بیت در مصرع اول، حافظ به جای استفاده از شنیدن صدای عشق، آن را میبیند.

چند سوال:

1.آرایه حس آمیزی را در ابیات زیر پیدا کنید.

زان لب شیرین که مژده نفسش آب زندگی است      دشنام تلخ هم به دعاگو نمی رسد

پاسخ: دشنام تلخ حس آمیزی دارد به علت ربط دادن حس شنوایی در دشنام به حس چشایی در تلخ.

2.به ترانه های شیرین، به بهانه های رنگین      بکشید سوی خانهف مه خوب خوش لقا را

پاسخ: ترانه های شیرین و بهانه های رنگین هر دو حس آمیزی دارد. ترانه های شیرین وجود دو حس شنوایی و چشایی و بهانه های رنگین وجود دو حس شنوایی و بینایی.

برای درج دیدگاه باید ابتدا به عنوان کاربر به سایت وارد شده باشید.

پسران

دختران