آموزش
کلیه
خلاصه :
اطلاعاتی راجع کلیهکلیه
کلیهها یک جفت عضو لوبیایی شکل و قهوهای رنگ میباشند که در طرفین ستون فقرات و در موازات اصلی مهره ۱ تا ۳ کمری قرار دارند.[۲] کلیه راست کمی پایینتر از کلیه چپ واقع است؛ به دلیل موقعیت و شکل کبد در بالای کلیه راست. کلیهها در انسان بر روی جدار خلفی شکم و بیرون از حفره صفاق قرار دارند. وزن هر کلیه در بالغین ۱۵۰ گرم میباشد و اندازه آن تقریباً با مشت بسته برابر است. میانه کلیه دارای فرورفتگی به نام ناف است که شریان و ورید کلیوی، اعصاب، عروق لنفاتیک و حالب از آن میگذرند. حالب ادرار نهایی را به مثانه میبرد تا ذخیره شده و سپس دفع گردد. کلیه از کپسولی پوشیده شدهاست تا از آن، محافظت شود.
در صورت برش طولی، دو ناحیه عمده دیده میشود که عبارتند از قشر که در بیرون قرار گرفتهاست و قسمت مرکزی که ناحیه داخلی است. قسمت مرکزی به بافت مخروطی شکل به نام هرمهای کلیه تقسیم شدهاست. قاعده هر هرم بر روی لبههای بین قشر و قسمت مرکزی قرار گرفتهاست و راس آن در پاپیلا است که به درون فضای لگنچه کلیه، برجسته میشود. لگنچه استطاله قیفیشکل انتهای بالایی حالب است. لبه خارجی لگنچه به دو حفره به نام کالیسهای بزرگ تقسیم میشود که رو به پایین امتداد مییابند و به کالیسهای کوچک تقسیم میشوند. کالیسهای کوچک ادرار لولههای هر پاپیلا را جمعآوری میکنند. کالیسها، لگنچه و حالب، ادرار را به سمت مثانه پیش میبرند و تا زمان دفع در آن جا ذخیره میشود.
رونگاره و شمای کلیه.
۱: بافتهای مخروطی کلیوی
۲: سرخرگهای میان بافتی
۳: سرخرگ کلیوی
۴: سیاهرگ کلیوی
۵: ناف کلیه
۶: لگنچه کلیوی
۷: میزنای
۸: فرورفتگی فرعی
۹: کپسول کلیوی
۱۰: بخش پایینی کپسول کلیوی
۱۱: بخش بالایی کپسول کلیوی
۱۲: سیاهرگ میان بافتی
۱۳: نفرون
۱۴: فرورفتگی فرعی
۱۵: فرورفتگی اصلی
۱۶: برآمدگی کلیوی
۱۷: ستون برتین یا ستون کلیوی
وظایف کلیه
یکی از اصلیترین وظایف کلیه بیرون راندن مواد زاید تولید شده بر اثر متابولیسم یا خورده شده، میباشد. کنترل حجم و ترکیبات مایعات بدن نیز از کارکردهای کلیه میباشد. قسمت عمده حفظ تعادل بین میزان دریافت و میزان دفع در مورد آب و تقریباً تمام الکترولیتهای بدن بر عهده کلیهها میباشد.
کلیهها مهمترین وظیفه خود را با تصفیه پلاسما و برداشت مواد از فیلتر، بسته به نیازهای بدن انجام میدهند. کلیههای با دفع مواد ناخواسته توسط ادرار بدن را تمیز کرده و مواد مورد نیاز را به خون بازمیگردانند.
انواع بیماریها
- بیماری کلیوی حاد یا نارسایی حاد کلیه: وقتی که ناگهان کار کلیهها متوقف میشود.
- بیماری کلیوی مزمن (کهنه) یا نارسایی مزمن کلیه: در این نوع رشد این پروسه و روند بیماری در طی چند ماه یا حتی چند سال طول میکشد و چنانچه درمان نشود، میتواند باعث از کار افتادن یک کلیه یا هر دوی آنها شود.
نشانهها و علائم هر نوع بیماری بستگی به شدت آن دارد. بیماری نوع اول اغلب پس از یک عمل جراحی پیچیده یا یک ضربه یا آسیب جدی رخ میدهد که علائم آن مثل جمع شدن فلوید، خونریزی داخلی، سرگیجه و حالت کما بهطور یک دفعه و ناگهانی خودشان را بروز میدهند که خوشبختانه در بسیاری از بیماران با درمان مناسب کلیهها به وضعیت طبیعی یا نزدیک به آن بازمیگردند. بیماران مبتلا به بیماری کلیوی مزمن، معمولاً با کاهش دائمی عملکرد کلیهها مواجه میشوند که بیماری فشار خون و دیابت از رایجترین دلایل آن است. درحقیقت بیش از ۴۰ درصد بیمارانی که به بیماری دیابت نوع یک مبتلا هستند، دچار بیماری کلیه مزمن نیز خواهند شد. چنانچه بیماری دیابت کنترل شود، احتمال ناراحتی کلیه کاهش پیدا میکند.
Amir 1385
۳ سال پیش
محمد امین گرجی پور
۳ سال پیش
محمدطاها صادقی دعوتی
۳ سال پیش
ᎥᏞᎥᎪ ᎠᎾᏞᎪᏆᎥ
۳ سال پیش
محمدطاها صادقی دعوتی
۳ سال پیش
A.L.I ali akbarian
۳ سال پیش