اجرای روش میزان در کلاس پژوهش (۸)

فرآیند حل مسئله

خلاصه :

ایجاد بستر مناسب برای یادگیری بهتر

بسم الله الرحمن الرحیم

یکی از اصول یازده گانه میزان اصل یادگیری مبتنی بر تلاش است.

بر طبق این اصل در فرآیند پژوهش با هدف رشد روحیه پرسشگری و پژوهش محوری کلیه فعالیت ها طوری برنامه ریزی شده است تا دانش آموزان با آزادی عمل و به شکل گروهی با توجه به توانایی های فردی خود مسیر پژوهشی خود را پیدا کرده و برای انجام پروژه های خود با تلاش خود بازخورد رفتار ها و عملکرد های خود را ببینند و فارغ از نتیجه ای که از پژوهش می گیرند در مسیر فرآیند پژوهشی روش های مختلف حل مسئله را یاد بگیرند و بتوانند در شرایط گوناگون آن را بکار ببندند.

نمونه ای از این فعالیت ها گروه بندی دانش آموزان توسط خود آن ها برای انجام فعالیت های پژوهشی است.

در ابتدا برای بچه ها مسئله ای آسان به نظر میرسد و با رفاقت و دوستی ها و یا گروه بندی هایی که از قبل شده بودند در کنار یکدیگر قرار می گرفتند.

در این بین تعدادی از بچه ها هستند که چند گروه خواستار عضویت آن ها در گروه هستند و تعدادی نیز هستند که تمایلی از طرف خودشان و یا از طرف گروه ها برای بکار گیری آن ها در گروه وجود ندارد. مسئله از اینجا آغاز می شود.

گروه ها باید از سه نفر بیشتر و از شش نفر کمتر باشد. بچه ها باید چند پارامتر را مورد نظر قرا بدهند .

اول اینکه بتوانند با اعضاء گروه برای انجام پروژه همکاری کنند.

دوم اینکه توانایی های مورد نظر برای انجام پروژه در اعضا وجود داشته باشد.

سوم اینکه سلایق و علاقمندی های افراد گروه برای انتخاب موضوع و روش پژوهش به هم نزدیک باشد.

با این شرایط یکی از بهترین و عملی ترین روش ها برای یادگیری اصول کار گروهی و همکاری و روش های حل مسئله برای بچه ها پیش می آید.

پس از گروه بندی چند اتفاق دیگر در راه است.

یک: انتخاب سرگروه.

در ابتدا با غرور و عدم توجه به مسئولیت سرگروه هر فرد میخواهد خود به عنوان سرگروه باشد تا به قول بعضی ها کار کمتری و یا مسئولیت بیشتری نسبت به سایرین داشته باشد. تا بتواند خود را در معرض دید سایرین قرار دهد. پس از درگیری ها و کشمکش ها ی اولیه در بعضی از گروه ها سرگروه انتخاب می شود.

روش انتخاب سرگروه نیز برای هر گروه با توجه به تفاوت های فردی متفاوت است. گروهی با قرعه کشی ، گروهی با بحث و جدل ، گروهی با تعامل سازنده با یکدیگر، گروهی نیز از قبل با دوستی های خود سرگروه را انتخاب کرده اند.

پس از اعلام سرگروه توسط بچه ها به آن ها گفته می شود که مسئولیت سرگروه نسبت به اعضا بیشتر است و وظایف به او گفته می شود و این نکته که هر فرد برای یک هفته سرگروه است و برای هفته بعد باید فرد دیگری مسئولیت سرگروهی را برعهده بگیرد.

با توجه به این نکنه عکس العمل بچه ها متفاوت است.تعدادی جا میزنند، تعدادی مصمم تر می شوند ، گروهی دوباره برای جلسه بعد برای انتخاب سرگروه دچار مشکل می شوند و فرآیند انتخاب سرگروه از اول آغاز می شود و به همین ترتیب تلاش برای یادگیری اصول کار گروهی و تعامل سازنده با هم گروهی ها ادامه پیدا میکند تا خود دانش آموزان در طی فرآیند کار اجرایی این اصول را یاد بگیرند.

در هر جلسه با یک فعالیتی بچه ها فرآیند انتخاب و برخورد صحیح با موضوعات مختلف را تمرین می کنند.

برای مثال برای یادداشت برداری در یکی از گروه ها مشکلی پیش آمده بود. تمامی اعضا گروه خواستار این بودند که مسئول نوشتن باشند.پس از بحث اولیه درون گروهی به نتیجه ای نرسیده بودند پس از ورود مربی و تعامل با دانش آموزان روش های مختلف را برای انتخاب مسئول نگارش تمرین کردند. قرعه کشی بین اعضا گروه ، نوبتی کردن نوشتن، هرکس که خوش خط تراست بنویسد ، سرگروه انتخاب کند چه کسی بنویسد ، اصلا ننویسند .

رسیدن به این نکته که برای رسیدن به هدف چه مسیری را باید طی کنند در این انتخاب ها برای بچه ها تمرین خوبی بود که بتوانند با تعامل سازنده اهداف گروهی را به پیش ببرند.

در گروه دیگر در بین انجام پروژه با اینکه بچه ها با هم رفاقت داشتند و فرآیند تشکیل گروه را طی کرده بودند دائما جر و بحث شکل می گرفت و کار معطل می ماند. رسیدن به روش حل این مسئله و پیگیری پروژه یکی از کار های بزرگی بود که با تعامل مربی در طی چند جلسه و قرار گرفتن در شرایط مختلف برای این گروه به شکل کاملا محسوسی تمرین شد.

بطور کلی در کلاس پژوهش اصل بر یادگیری خود افراد با تمرین و سعی و خطا و اکتشاف خود دانش آموزان است تا بتوانند در فضایی با نشاط اصول کار پژوهشی و تعامل سازنده با گروه را یادبگیرند.