مقالات

حالا خودَم می‌خوانَم


خلاصه :

آیا از صدای خواندنِ فرزندتان لذّت می‌برید؟

اگر یک ماشینِ زمان داشتیم و می‌توانستیم به دوران هفت سالگی خودمان سفر کنیم، احتمالا می‌دیدیم که با چه سختی نشانه‌ها را آموختیم، کلمه‌ها را خواندیم و توانستیم آن­‌ها روی کاغذ بنویسیم. آنچه ما از سوادآموزی به خاطر داریم، صرفا یک تصویر مبهم از معلم کلاس‌اول، تخته‌سیاه و گل‌های کتاب فارسی و یا دفتر مشق است. سعی کنید چیزهای بیش‌تری را به خاطر بیاورید، یادتان هست که برای نوشتن صدای «ـه ه» دچار چالش بودید، قصه‌ی داس، سبد، نمکدان، سیب و سینی، صابون... به یاد می‌آورید؟

با یادگیری کامل نشانه‌ی «اُ ـُ»، بچّه‌های کلاس‌اوّل شش نشانه‌ی خودآوا (آا، اَـَ، اوو، ایـ‌یـ‌ی‌ای، اِـِ‌ ـه‌ه، اُـُ) را شناختند و اکنون می­‌توانند دستِ‌کم سیصد کلمه را بخوانند که البته‌ حدود ۱۳۰ کلمه‌ی آن در کتاب است. حالا می‌توانیم نشانه‌های بعدی را تختِ گاز پشت سر بگذاریم و تا پایان بخش اول نشانه‌ها پیش برویم. برای این­که کودکمان از خواندن بیش‌تر لذّت ببرد، باید بتواند روان‌تر بخواند و راز روان‌خوانی، علاقه‌مندی به خواندنِ بیش‌تر است.

وقتی فرزند شما کلمه‌ای را می‌خواند، از صدای سمفونیِ هَجی‌کردن کلمات لذّت ببرید؛ چون در ژرفای این خواندنِ آهنگین، یک دنیا تلاش برای ورود به دروازه‌ی آموختن است. هر بار که برای خواندن کلمه‌ای مثل اُمید، هی مکث می‌کند و می‌گوید: «اُ .... مـ .. مـ با یـ میشه میـ.. اُمیـ... اُمــــیــــد... اُمید» لطفاً دلتان غنج برود و چشمانتان از شادی برق بزند، حتی اگر تظاهر می‌کنید؛ نگذارید اُمید کودکمان از لذّتِ خواندن، نااُمید شود.

 

پرسش‌هایی که در ادامه‌ی یادداشت می‌خوانید، بخشی از دغدغه‌های والدین در این برهه‌ی زمانی است که به دفعات مطرح شده است:

فرزندِ من، بدون اعراب‌گذاری کلمات نمی‌تواند آن‌ها را روان بخواند؛ آیا این مسئله طبیعی است؟

فرض کنید شما کلمه‌ای مثل اِعوِجاج به معنای پیچیدگی را برای اولین بار می‌خوانید، آیا بدون اعراب، سریع و درست می‌خوانید؟ در زبان انگلیسی کلمه‌ای مثل "Anytimes" اگر همراه با فونتیک نباشد، به گونه‌های مختلف خوانده می‌شود. کودکی که هنوز الفبای فارسی را به طور کامل یاد نگرفته و دایره‌ی واژگانِ ذهنِ او بسیار محدود و کوچک است، قطعا برای خواندن کلمات نیاز دارد تا مصوت‌های کوچک (ـَــِـُـ) را ببیند. پنهان کردن این مصوت‌ها از کلمه باید با شیب ملایم صورت بگیرد، لذا بهتر است کلمه‌هایی که توسط کودک کل‌خوانی نمی‌شوند، اعراب‌گذاری شود.

وقتی فرزند شما کلمه‌ای را می‌خواند، از صدای سمفونیِ هَجی‌کردن کلمات لذّت ببرید؛ چون در ژرفای این خواندنِ آهنگین، یک دنیا تلاش برای ورود به دروازه‌ی آموختن است.

 

آیا سرعت آموزش نشانه‌ها کُند نیست؟ پسر من بسیار علاقه‌مند است که صفحات بعدی را کامل کند و این روند کلاس روی انگیزه‌ی او اثر منفی داشته است.

همان‌طور که در ابتدای این مطلب توضیح داده شد، پس از یادگیری کامل شش صدای اصلی، اکنون می‌توانیم با سرعت بیش‌تری نشانه‌های بعدی را یاد بگیریم و تا پایان بخش اول نشانه‌ها به جز «اُ استثناء»‌و «خوا» چالش دیگری نخواهیم داشت. البته با توجه به تجربه‌ی متفاوت کلاس آنلاین، نباید کیفیتِ یادگیری فدای سرعت آموزش شود. اگر او علاقه‌مند است که نشانه‌های جدیدتر را یاد بگیرد، مانعی نیست، به جای تمرین نگارش، وقت او را با فعالیت‌های هدفمند پر کنید. در این زمینه با معلم مشورت کنید.

 

بچه‌ی من شکل کلی کلمات را حفظ می‌کند و نمی‌تواند از طریق صداکشی و هجی کردن کلمات را به راحتی بخواند، آیا راهکاری دارید؟

شیوه‌ی یادگیری نشانه‌ها در کتاب، از کل به جزء است. مثلا اول کلیتِ کلمه‌ای مثل «اُردک» را می‌بیند و سپس به نشانه‌ی «کـ ک» می‌رسد. به همین علت بعضی از دانش‌آموزان سعی می‌کنند کلمه را حدس بزنند تا این‌که بخوانند. برای حل این مسئله، از فرزندتان بخواهید چند کلمه بنویسد که فلان نشانه را دارد. سپس همان نشانه مثلا «شـ ش» را به صورت ترکیب بنویسید (شا شـَ شو شی ...) و از او بخواهید با هر ترکیب یک کلمه بنویسد. بدین ترتیب شما توجه او را از جزء به کل جلب کردید . هرچند کل‌خوانی یک سبک خواندن مؤثر است اما نباید در آن افراط شود.

 

چنانچه در این زمینه سوالی دارید و یا این‌که تجربه‌ای جالب از خواندن فرزندتان دارید و یا حتی خاطره‌ای خواندنی از کلاس‌اول خود دارید، در قسمت نظرات، برای ما بنویسید.

سلام علیکم
تشکر و خدا قوت
حسین جان کم و بیش متوجه صداهای مشابه با شکل نوشتاری متفاوت شده و خودش برای هر کدام نامی انتخاب کرده:
تِ توت، طِ طاها(برادرش)، حِ حسین، عَ عمو، صِ صدا و ...
گاه بحث هم می‌کند: چرا زنبور؟ زمبور درست است و شمبه(شنبه) ...
ما هم از همین‌جا شروع کرده‌ایم دیگر و این‌قدر خواندن و نوشتن برایمان عادت شده که سوال‌ها عجیب می‌نماید.

برای ویرایش باید ابتدا به عنوان کاربر به سایت وارد شده باشید.

برای درج پاسخ باید ابتدا به عنوان کاربر به سایت وارد شده باشید.

دکتر حسین حقیقی سلام علیکم تشکر و خدا قوت حسین جان کم و بیش متوجه صداهای مشابه با شکل نوشتاری متفاوت شده و خودش برای هر کدام نامی انتخاب کرده: تِ توت، طِ طاها(برادرش)، حِ حسین، عَ عمو، صِ صدا و ... گاه بحث هم می‌کند: چرا زنبور؟ زمبور درست است و شمبه(شنبه) ... ما هم از همین‌جا شروع کرده‌ایم دیگر و این‌قدر خواندن و نوشتن برایمان عادت شده که سوال‌ها عجیب می‌نماید.
سلام علیکم،
سپاس‌گزارم از نظرتان

قدر این سوالات فلسفی بچه‌ها را بدانید! گاهی ممکن است بپرسند چرا برای صدای ز، س،... این همه شکل درست شده و یا سوالاتی مثل سوال حسین آقا که به دنبال علت تفاوت گفتار و نوشتار است.

با همین سوالات ساده، به راحتی زبان فارسی را به چالش می‌کشند و این مایه‌ی مباهات ماست.
پاسخ به این سوالات در ذهن ساده‌ی بچه‌ها نمی‌گنجد، صرفا قدر این پرسش‌ها را بدانید و اجازه بدهید خودش به دنبال دلیل باشد.

برای ویرایش باید ابتدا به عنوان کاربر به سایت وارد شده باشید.

برای درج پاسخ باید ابتدا به عنوان کاربر به سایت وارد شده باشید.

برای درج دیدگاه باید ابتدا به عنوان کاربر به سایت وارد شده باشید.

پسران

دختران