خلاصه :

عوامل پیدایش شب و روز

در زمانهای قدیم ، مردم عقیده داشتند که خورشید واقعا در آسمان حرکت می‌کند و شب و روز بوجود می‌آورد. مثلا مصریان بر این باور بودند که خدای خورشید به نام «رع» ارابه آتشین خود را هر روز در آسمانها می‌راند. امروزه می‌دانیم که این خورشید نیست که حرکت می‌کند بلکه سیاره ما زمین ، مانند فرفره از غرب به شرق می‌چرخد. ما در اثر چرخش زمین تصور می کنیم که خورشید در آسمان حرکت می‌کند. هنگامی که یک بخش رو به خورشید قرار می‌گیرد، روز در آن آغاز می‌شود. در همان هنگام ، بخش دیگر زمین که رو به خورشید نیست در تاریکی فرو می‌رود. یک بار چرخش زمین به دور خود، یک شبانه روز است. 

ساعت آفتابی

یکی از کهنترین روشهای تشخیص زمان ، گردش روزانه خورشید در آسمان بود. رومیان ، روز را هشت قسمت می کردند و هر قسمت را یک ساعت می‌نامیدند. ساعتهای آنها در زمستان کوتاه و در تابستان طولانی بود. با استفاده از یک ساعت آفتابی به راحتی می‌توان زمان را از حرکت خورشید بدست آورد. یک میله که در جایی نصب شده باشد، سایه ایجاد می‌کند. در تمام مدت روز که خورشید در آسمان گردش می‌کند. مکان سایه نیز به آرامی عوض می‌شود. از مکان سایه می‌توان فهمید که ساعت چند است. پیش از اختراع ساعتهای ارزان قیمت امروزی ، بسیاری از مردم برای نگاه داشتن زمان از ساعتهای آفتابی استفاده می‌کردند. 
 

روز خورشیدی

یک بار چرخش زمین به دور خود ، 24 ساعت طول می کشد. این مدت را یک روز خورشیدی می‌نامند. 

روز نجومی

اگر چرخش زمین را نسبت به ستارگان بسنجیم، مدت یک بار چرخش آن را یک روز نجومی می‌نامند. روز نجومی 4 دقیقه کوتاهتر از روز خورشیدی است.