اختراع مسواک

خلاصه :

حتماً سر و کارتان به دندان‌پزشکی افتاده است. احتمالاً نخستین پرسش دندان‌پزشک و یا توصیه او به شما، استفاده مرتب از مسواک برای سالم ماندن دندان‌ها و جلوگیری از پوسیدگی و خرابی آن‌ها است. آیا می‌دانید که مسواک را چه کسی و چند سال پیش اختراع کرد؟ آیا پیش از اختراع مسواک، کسی دندان‌های خود را تمیز نمی‌کرد؟ آیا خرابی و پوسیدگی دندان‌ها با اختراع مسواک و تجاری‌سازی آن، کمتر شده است؟

مسواک یک تجهیز مکانیکی ساده، متشکل از یک دسته و مجموعه‌ای از کلاف‌های موئی یا نایلونی است که برای نظافت دندان، لثه و زبان استفاده می‌شود. اختراع مسواک به شکل امروزی آن، به سال ۱۹۳۸ میلادی باز می‌گردد. اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که اشکال اولیه مسواک، از ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح نیز وجود داشته است. تمدن‌های باستانی، از نوعی چوب جویدنی (Chew Stick) برای تمیز کردن دندان‌های خود استفاده می‌کردند که از یک شاخه نازک و قسمتی برای ساییدن دندان‌ها تشکیل می‌شد. با ساییدن این شاخه‌ها به دندان، رنگ سفید آن‌ها درخشان‌تر شده و تکه‌های غذای گیر کرده بین دندان‌ها خارج می‌شد.

مسواک برس مانند (شبیه چیزی که امروزه استفاده می‌شود)، در سال ۱۴۹۸ میلادی در چین ساخته شد. این مسواک اولیه، از موهای زبر و محکم پشت گردن گراز تولید می‌شد که آن‌ها را به دسته‌ای از جنس استخوان یا بامبو متصل می‌کردند.

با پیشرفت‌های فنی ناشی از ظهور انقلاب صنعتی و توجه بیشتر مردم به نظافت دهان و دندان، تقاضا برای مسواک‌های مدرن و کارآمد افزایش یافت. همین عامل موجب شد تا مخترعین متعددی به بحث توسعه و بهبود مسواک ورود نمایند که از آن جمله، می‌توان به «ویلیام آدیس» (William Addis) اشاره نمود. وی اولین فردی بود که اقدام به تولید انبوه مسواک در سال ۱۷۸۰ میلادی در انگلستان نمود. البته دندان‌پزشکان فرانسوی، اولین اروپاییانی بودند که استفاده از مسواک را در قرن هفدهم و اوایل قرن هجدهم میلادی ترویج نمودند. لازم به ذکر است که ایده‌پردازی و ساخت مسواک ویلیام آدیس، خود داستانی منحصربه‌فرد و جالب دارد. وی در سال ۱۷۷۰ میلادی به زندان افتاد و به دلیل وقت آزاد فراوان، تصمیم به ساخت یک مسواک گرفت. وی از استخوان و موهای زبر برس یکی از نگهبانان زندان استفاده کرد و مسواک شخصی خود را ساخت. پس از آزادی از زندان، وی شرکت «Wisdom Toothbrushes» را تأسیس کرده و اقدام به تولید انبوه مسواک ابداعی خود نمود.

این وضعیت تا سال ۱۸۴۰ میلادی ادامه داشت و مسواک‌های تولیدی در انگلیس، فرانسه، آلمان و ژاپن، به صورت انبوه تولید شده و در دسترس افراد مختلف قرار می‌گرفتند. نکته جالب، ورود با تأخیر زیاد آمریکا به صنعت مسواک و تولید انبوه آن در سال ۱۸۸۵ میلادی است. این مسئله، از آنجا حائز اهمیت است که حتی با وجود ثبت اولین پتنت مرتبط با مسواک در این کشور، باز هم استفاده از مسواک توسط خانوارهای آمریکایی، امری رایج محسوب نمی‌شد. حتی به یک روایت مشهور، عادت مسواک زدن آمریکایی‌ها به سربازان ارتش این کشور باز می‌گردد که در حین جنگ جهانی دوم، این عادت را از سایر هم‌رزمانشان فرا گرفته و با خود به آمریکا بردند. گفتنی است که نخستین پتنت تاریخ برای مسواک، توسط یک مخترع آمریکایی به نام «وادزورث» (H. N. Wadsworth) و تحت عنوان (Tooth Brush) به ثبت رسید که گواهی ثبت اختراعی به شماره «US18653» را برای این مخترع به همراه داشت. این گواهی، در تاریخ هفدهم نوامبر سال ۱۸۵۷ میلادی از سوی دفتر ثبت اختراعات و علائم تجاری آمریکا به وی اعطا گردید. مسیر توسعه و بهبود مسواک، حرکت مستمر و تقریباً کم فراز و نشیب خود را می‌پیمود، تا این‌که در سال ۱۹۳۸ میلادی، «دوپونت دی نمورس» (Dupont de Nemours) موفق به ساخت اولین مسواک با برس‌های نایلونی شد.

اولین مسواک برقی تاریخ نیز، در سال ۱۹۲۹ میلادی و در کشور سوئیس، ساخته شد. مسواک‌های برقی، به‌عنوان نمادی از پیشرفت‌های فناورانه در صنعت مسواک، سال‌ها به‌عنوان یک نوآوری صرف در پستوی ذهن مخترعینش قرار داشت، تا این‌که در سال ۱۹۶۰ میلادی، شرکت «Squibb»، موفق به طراحی و ساخت مسواک برقی با نام «Broxodent» و عرضه آن به بازار آمریکا شد. بلافاصله پس از این تغییر بزرگ، شرکت مشهور جنرال الکتریک نیز، مسواک بی‌سیم قابل شارژی را به بازار معرفی کرد که در ادامه با تغییرات صورت گرفته و بازخوردهای مشتریان، اولین مسواک برقی چرخشی برای مصارف خانگی به بازار عرضه شد.

نکته جالب پیرامون مسواک‌های برقی به‌عنوان یک نوآوری جدید در صنعت مسواک، هدف‌گذاری اولیه این مسواک‌ها بود. مخترعین و شرکت‌های فعال در این صنعت، ایده ساخت مسواک برقی (حرکت خودکار مسواک) را ابتدا برای بیماران دارای محدودیت در مهارت‌های حرکتی و نیز کاربران دارای ارتودنسی مطرح نمودند. آن‌ها هیچ‌گاه فکر نمی‌کردند که مسواک‌های برقی تا بدین حد با استقبال عموم مردم مواجه شود و همین استقبال، موجب شد تا سرمایه‌گذاری وسیعی در این حوزه صورت گرفته و انواع و اقسام مسواک‌های برقی جدید (شامل مسواک‌های بی‌سیم، چرخشی و ...)، به بازار عرضه گردد.

در پایان باید به مسواک‌های آلتراسونیک اشاره کنیم که قابلیت جرم‌گیری، خارج نمودن غذا از لای دندان‌ها و لایه‌برداری آن‌ها از مسواک‌های سونیک (به‌عنوان مسواک‌های برقی معمولی)نیز  به مراتب بیشتر است. لازم به توضیح است که تفاوت این دو نوع مسواک برقی، در سرعت حرکت و قدرت استاندارد آن‌ها است. اگر حرکت مسواک برای کاهش نویز قابل شنیدن باشد (۲۰ تا ۲۰ هزار هرتز)، در دسته مسواک‌های سونیک  قرار می‌گیرد و هر مسواک الکتریکی با حرکت سریع‌تر از این حد را در دسته مسواک‌های آلتراسونیک (UltraSonic) دسته‌بندی می‌کنند. مسواک آلتراسونیک، برای نخستین بار توسط شرکت «Sonex» و تحت نام تجاری «Ultima» و سپس «Ultrasonex» به بازار عرضه شد. این شرکت، با هدف محافظت از این نوآوری منحصربه‌فرد، در مارس سال ۱۹۹۱ میلادی، اقدام به ثبت پتنتی تحت عنوان مسواک آلتراسونیک (Ultrasonic toothbrush) در دفتر ثبت اختراعات و علائم تجاری آمریکا نمود که در نهایت، گواهی ثبت اختراعی با شماره «US5138733» به وی اعطا گردید.