امام خمینی

خلاصه :

 سید روح‌الله مصطفوی (زاده ۱ مهر ۱۲۸۱ – درگذشته ۱۳ خرداد ۱۳۶۸) مشهور به سید روح‌الله موسوی خمینی، آیت‌الله خمینی و در بین طرفداران امام خمینی، اولین رهبر و ولی فقیه نظام جمهوری اسلامی ایران و از مراجع تقلید شیعه بود که انقلاب ۱۳۵۷ ایران را رهبری و در پی آن جمهوری اسلامی را بواسطه همه‌پرسی (رفراندوم) اول بنیان گذارد و تا پایان عمر رهبرش بود.

وی در حوزه علمیه به تحصیل فقه، فلسفه اسلامی و عرفان پرداخت و در سال ۱۳۱۳ به اجتهاد رسید. پس از درگذشت سید حسین بروجردی(۱۳۴۰ ش)، جزو نامزدهای مرجعیت بود. سپس، به مبارزه با سیاست‌های محمدرضا پهلوی به خصوص انقلاب سفید پرداخت و به دلیل اعتراض به تبعیت شاه از سیاست اسرائیل و آمریکا، در عاشورای ۱۳۴۲ خورشیدی، ۱۰ ماه زندانی شد و سپس در ۱۳۴۳ به دلیل سخنرانی علیه اعطایکاپیتولاسیون به مستشاران نظامی آمریکایی، تبعید شد. وی ۱۴ سال در تبعید زیست، که حدود یک سال در ترکیه، سپس عراق، و در پایان چند ماه در فرانسه بود. طی این مدت پیگیر اوضاع سیاسی ایران بود، با ارسال پیام و اعلامیه، اسلام‌گرایان و مخالفان را رهبری و به تدوین نظریه ولایت فقیه پرداخت. به عنوان رهبر انقلاب، شورای انقلاب و دولت موقت را تشکیل داد. پس از خروج شاه از ایران، در ۱۲ بهمن ۱۳۵۷ خمینی به ایران بازگشت و در ۲۲ بهمن انقلاب پیروز شد.

با فرمان وی، کمیته امداد، جهاد سازندگی، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی،

^[۱] نهضت سوادآموزی، سازمان بسیج مستضعفین، و شورای عالی انقلاب فرهنگی تشکیل شد، اما نیکی کدی در سال ۲۰۰۳ می‌نویسد که با انقلاب ایران انتظار همگانی برای آزادی و برابری اجتماعی نسبت به زمان شاه برآورده نشد.

^[۲] گرچه بنا به گزارش‌های اخیر بین‌المللی و ایرانی، شاخص‌های آموزش، بهداشت، صنعت و عدالت اقتصادی ایران در مقایسه با قبل از انقلاب بهبود چشمگیر داشته‌است.

^[۳]

^[۴]

^[۸] معتقدند رهبری خمینی نه پوپولیستی بلکه مردمی بوده چرا که او همزمان با توجه به مصالح مردم برای نظرات علمی کارشناسان ارجحیت قائل بوده‌است.سید حسن خمینی در مقابل نزدیکان و طرفداران خمینی از جمله نوه او ^[۷] مذهب‌گرای خود، نوآور مهمی در ایران بود.پوپولیستی، هرچند عده‌ای آیت‌الله خمینی را یک روحانی سنتی می‌دانند، ولی او ازلحاظ نظریه سیاسی و استراتژییرواند آبراهامیان به نوشته ^[۶] به عنوان شلوغ‌ترین تشییع جنازه ثبت شد.رکوردهای گینس تشییع جنازه‌اش با حضور بیش از ۱۰ میلیون نفر، حدود یک ششم جمعیت آن زمان ایران، در کتاب ^[۵]وی هنگام مرگ در خرداد ۱۳۶۸، دولتی نسبتاً قوی، اما با مشکلات عظیم اقتصادی، اجتماعی و سیاست خارجی به ارمغان گذاشت.