محتوای درسی
دانش های تاریخی ادبیات
شاه نعمت الله ولی
تحقیق ادبیات
خلاصه :
مطالبی در مورد تاریخ تولد و فوت زندگی نامه و آثار و منتخب اشعار و شاعران همدوره ایشانشاه نعمت الله ولی در سال هجری قمری به دنیا آمدند در کوهبنان شهر کرمان و در سال هجری قمری در ماهان کرمان درگذشتند.
شاه نعمت الله ولی دارای دیوانی هستند که بر قصاید وغزلیات وترجیعات و مثنویان وقطعات و دوبیتی ها و رباعیات است که از لحاظ ادبی متوسط بهشمار میرود و شاعر همدوره او خواجه حافظ شیرازی است.
از آثار وی علاوه بر دیوان شعر باید به این موارد اشاره نمود: نصیحت ملوک و نکات صغیر و شرح گلشن راز و معرفت نفس و مهدیة و برزخیة و أمانت و شرح فاتحة و شرح اخلاص و هدایت و مکاشفة و فیوضات.
او در سن ۵ سالگی با تصوف و عرفان آشنا شد و پدرش میر عبدالله، او را به مجالس صوفیه میبرد. شهر حلب در آن زمان مرکز مکتب وجودی ابن عربی بود. شاه نعمتالله از این فرصت استفاده کرده و در حلب در خدمتِ محییالدین ابن عربی قرار گرفت و از مکتب و عرفان او بهره برد. شاه نعمتالله برای پیشرفت در علوم و فراگیری بیشتر علوم دینی به شیراز سفر کرد. شهر شیراز در آن زمان از مراکز اصلی دروس فقه و مذاهب سنی بود، اگر چه شاه نعمتالله شیعه بود و اشعار بسیاری در دیوانش بر این مطلب گواهی میدهد. شاه نعمتالله برای یافتن مرشدو مراد خود به این سو و آن سو و در خدمت شیوخ و مشایخ زیادی قدم برداشت.
شاه نعمتالله علوم مقدماتی را نزد شیخ رکن الدین شیرازی تحصیل کرده و علم بلاغت را خدمت شیخ شمس الدین مکی و حکمت را نزدسید جلال خارزمیو اصول و فقه را نزد قاضی عضذاالدین آموخت و چون علوم ظاهری طبع او را قانع نمیکرد سالها به ریاضت و تصفیه و تزکیه باطن مشغول گردید و در پی مراد به سیر و سفر پرداخت تا عاقبت به مکه مشرف شد و از دست شیخ عبدالله یافی یکی از عرفای عصر خویش خرقه پوشید و به مراد خویش نایل آمد و دست ارادت بدو داد، چنانکه در اشعار خود که از او یاد کردهاست:
شیخ ما در حرم مرح |
|
قطب وقت و یگانه عالم |
ز دمش مرده میشدی زنده |
|
نفسش همچو عیسی مریم |
نعمتالله مرید حضرت اوست |
|
شیخ عبداللهاست او فافهم |
شاه نعمتالله، به سیر و سفر در ممالک مصر وحجاز و ترکمنستان وایران پرداخت و به نشر عرفان و تصوف همت گمارد. او بیست و چهار ساله بود که درمکه با شیخ عبدالعفیف یافعی دیدار کرد. شیخ یافعی از عرفای بزرگ و با عظمت آن دوران بهشمار میآمد. شیخ یافعی به سلسلههای طریقت شاذلیه وقادریه متصل میشد. شاه نعمتالله هفت سال را با شیخ عارف سپری کرد و از او علوم و دانشهای معنوی زیادی آموخت. شاه نعمتالله بعد از آن به مصر رفت و در آنجا به سوی جهان فرهنگ ایرانی روی آورد. وی در بازگشت به ایران پس از ازدواج با نوهٔ دختریِ میر حسینی هروی، بهسوی کوهبنان کرمان عزیمت کرد و در آنجا به ریاضت طویلالمدتی پرداخت که مکان مورد نظر بنام تخت امیر معروف است. در طول این مدت، افراد بسیاری در نزد او به تحصیل علوم و معارف صوفیه پرداختند و از محضر ایشان کسب فیض نمودند.