زندگی نامۀ مولوی

خلاصه :

جلال الدین محمد بلخی معروف به مولانا،مولوی و رومی در 6 ربیع الاول سال 604 هجری قمری در بلخ واقع در افغانستان که در آن زمان جزو ایران بود،به دنیا آمد. پدرش معروف به بهاءالدین ولد و سلطان العلما ،از عارفان و بزرگان صوفیه؛و مادرش مومنه خاتون نام داشت. 

 از آنجا که سلطان العلما  دانش و معرفت حقیقی را در سلوک باطنی می دانست نه در مباحثات و مناقشات کلامی و لفظی،افرادی مانند فخرالدین رازی  [که استاد سلطان محمد خارزمشاه بود] افرادی را مانند سلطان محمد خارزمشاه را علیه سلطان العلما شوراندند. به دلیل رخداد این ماجرا سلطان العلما همراه خانوادۀ خود  همزمان با آغاز حملۀ چنگیز خان ، بلخ را ترک کرد و سوگند خورد تا سلطان محمد خارزمشاه حاکم است به شهر خود باز نگردد. سلطان العلما همراه خانواده اش  به قصد حج به بغداد و سپس به مکه رفتند؛ و بعد از انجام مناسک حج به شام رفتند؛ و پس از دعوت علاءالدین کیقباد سلجوقی به قونیه واقع در ترکیه رفته و تا آخر عمر آنجا ماندند.

 مولوی در 19 سالگی با گوهر خاتون ازدواج کرد؛بین 15 تا 22 سالگی مادر خود و در 24 سالگی پدر خود را از دست داد.

مولوی در 37 سالگی با شمس تبریزی آشنا و شیفتۀ او گردید؛ به طوری که 30 سال با هم بودند تا اینکه شمس تبریزی بر اثر حسادت و آزار برخی مریدان مولوی، از قونیه رفت. با این حادثه ای که رخ داد ،مولوی پسر خود  یعنی سلطان ولد را برای بازگرداندن شمس فرستاد، و توانست دوباره با شمس ملاقات کند اما شمس دوباره به همان علت قبلی ،دوباره قونیه را ترک و این بار حتی مولوی هم او را پیدا نکرد.

مدتی بعد از رفتن شمس ، مولوی با صلاح الدین زرکوب آشنا و شیفتۀ او گردید؛ ولی این دوستی بعد 10 سال باوفات صلاح الدین به آخر رسید.

سرانجام مولوی پس از 72 سال عمر،و پس از چندسال تحمل بیماری در پی تبی سوزان  در غروب یکشنبه 5 جمادی الثانی سال 672 هجری قمری درگذشت و در قونیه دفن شد.

از آثار مولوی می توان به آثار منظوم[ شامل مثنوی معنوی، دیوان شمس تیریزی و رباعیات] و آثار منثور[ شامل فیه ما فیه،مجالس سبعه و مکتویات ] اشاره کرد.

مولوی به مثنوی و غزل شعر می سروده.

گزیده اشعار مولوی

                                 اول و آخر بباید تا در آن                                  در تصویر گنجد اوسط یا میان

                                 بی نهایت، چون ندارد دو طرف                        کی بُوَد او را میانه منصرف؟؟

                                 گفت راه اوسط ار چه حکمت است                 لیک اوسط نیز با نسبت است

    از شاعران هم دورۀ مولوی می توان به عطار، شمس تبریزی و سعدی اشاره کرد.