محتوای درسی
معرفی
آرایه مجاز
تحقیق
خلاصه :
مجاز به کاربردن واژه است درمعنایی غیرحقیقی به شرط آن که میان معنی حقیقی و معنی غیر حقیقی پیوندی برقرار باشدمثلا هنگامی که می گوییم :« جهان انجمن شد بر تخت اوی » مراد ازجهان، مردم جهان است.
علاقه چیست؟
پیوند و تناسبی است که میان حقیقت و مجاز وجود دارد.
قرینه چیست؟
نشانه ای است که ذهن را از حقیقت باز می دارد و آن را به جستجوی معنی مجازی برمی انگیزد.
***
معمولا رابطه های زیر باعث می شود که واژه ای در معنی مجازی به کار رود:
- رابطه ی محليه : محل يا ظرف را اراده مي كنند ولي آن چه در آن است مورد نظر است
سراسرهمه دشت بریان شدند. (دشت به جای مردم دشت آمده است)
- رابطه ی کل با جز: ایران درمسابقات فوتبال قهرمان شد. (که ایران به جای تیم فوتبال ایران آمده است)
- رابطه ی جزء با کل : به کشتن دهند سر به یکبارگی (سر به جای تمام وجود آمده است)
- رابطه ی لازم با ملزوم : فلان را در دوستی پای نیست .(پای به جای پایداری آمده است)
در اصطلاح علم بیان این رابطه ها را علاقه نیز می نامند.
نمونه های دیگر:
1- یکی تازی ای برنشسته سیاه / همی خاک نعلش برآمد به ماه (ماه به معنی آسمان)
2- آن قدر گرسنه ام که می‌توانم تمام ظرف را بخورم. رابطه‌ای میان دو واژه‌ای ظرف و غذا در این عبارت است.
با زماني ديگر اندازه اي که پندم مي دهي کاين زمانم گوش بر چنگ است و دل در چنگ نيست
چنگ : دست و مجازاً به معني اختيار
