هواپیما جنگی

خلاصه :

از ادوات نوین جنگ یا دفاع از منطقه، هواپیماهای نظامی هستند که با توجه به قابلیت‌های نظیر مسافت قابل پرواز، انعطاف پروازی، حداکثر سرعت، رادار گریزی، قابلیت حمل انواع مواد انفجاری و سایر موارد، دست یک طرف را در جنگ بالا می‌برد. در این مطلب قصد داریم تا انواع هواپیماهای جنگی ایران را به شما معرفی کنیم؛ با اسمارتیز همراه باشید.

معرفی انواع هواپیماهای جنگی ایران

قدرت نیروی هوایی هر کشور به 2 عامل کلی بستگی دارد؛ داشتن خلبان‌های ماهر و آموزش دیده و وجود جنگنده‌های به روز در ناوگان هوایی. از ابتدای قرن 13 شمسی که استفاده از هواپیماهای جنگی در نیروی نظامی کشورها مرسوم شد، ایران نیز مشابه تمامی کشورها، هواپیماهای زیادی را از کشورهای توسعه یافته و صاحب صنایع هوایی خریداری کرد. امریکا و فرانسه از فروشندگان مشهور هواپیما به ایران بودند. همزمان بسیاری از خلبان‌های جوان ارتش، برای دیدن دوره‌های پرواز و کسب مهارت راهی آمریکا شدند. توانایی بسیاری از این هواپیماها را نیز در دوران جنگ 8 ساله ایران و عراق دیدیم و مطالب زیادی از مهارت و شجاعت نیروی هوایی ارتش خواندیم. پس از جنگ نیز، دو ارگان سپاه و ارتش به طور مجزا اما یکپارچه شروع به توسعه و تولید هواپیماهای جنگنده کردند که در ادامه مطلب بررسی می‌کنیم.

جت جنگی تام کت

گرومن اف 14 تام کت: این جنگنده از تولیدات میان رده دهه 70 میلادی بود که وارد ایران شد. هدف از طراحی و تولید این پرنده از رده خارج کردن مک دانل داگلاس اف 4 – فانتوم 2 بود. از ویژگی‌های این جنگنده هوایی می‌توان به سامانه هدف‌گیری فروسرخ در شب، سیستم پرواز سطح پایین، طراحی پیچیده، قیمت بالا، قابلیت نشتن بر روی ناو، دو سرنشین و حداکثر سرعت 2485 کیلومتر بر ساعت اشاره کرد. ایران، تنها کشوری است که این جنگنده را در اختیار دارد. در حال حاضر تعداد 65 فروند در نیروی نظامی ایران مشغول به خدمت هستند.

جت جنگی میگ 24

میگ 29: این هواپیما متعلق به روسیه است و در سال 1968 در دو نسخه تک سرنشین و دو سرنشین، وارد ایران شد. این جنگنده دارای موتوری دارای قابلیت پروازی در هوای سرد است و مناسب پرواز در مناطق مرکزی و جنوب ایران نیستند. از قابلیت‌های آن می‌شود به حمل موشک رادار نیم فعال آر 27، حمل راکت انداز 80 ام‌ام‌اس 8، بمب سقوط آزاد، برد کم، قدرت کم رادار، ضعف در جنگ الکتریک، چالاکی بالا و قطعات یدکی کم اشاره کرد. از این جنگنده تعداد 43 فروند در ایران حضور دارد.
داسو میراژ اف 1: این جنگنده هم از آن گروه فراری از عراق به ایران بود که تعداد 24 فروند به ایران وارد شدند. این جنگنده در 2 نسخه تک سرنشین و دو سرنشین هستند. از ویژگی‌های این هواپیما می‌شود به رادار قوی و توان ضد کِشتی اشاره کرد. این پرنده فرانسوی در ایران شناخته شده نبود و فقط چند تن از خلبانان فانتوم با آن پروازهای کوتاهی انجام دادند. بعد از مدت 10 سال که این پرنده زمین گیر بود، با کمک متخصاصانی از پاکستان که پیشتر بر روی میراژ 5 کار می‌کردند توانستن از آن‌ استفاده کنند. در حال حاضر طبق اطلاعات منتشره، 24 فروند از این هواپیما در ایران فعال هستند.

جت فانتوم 2

مک دانل داگلاس اف 4 – فانتوم 2: این جنگنده، بهترین پرنده دهه 60 میلادی بود که نسبت به سایر جنگنده‌ها دور بردتر بود و قابلیت شلیک موشک راداری را داشت. از قابلیت‌های دیگر آن می‌شود به قابلیت سوختگیری هوایی، قابلیت پرتاب موشک هوا به دریا، توان حمل موشک‌های هدایت لیزری، قابلیت بالا در حمل مواد انفجاری و قابلیت سوختگیری یار به یار اشاره کرد. از این مدل جنگنده در حدود 60 فروند در ایران حضور دارند.

نورثروپ اف 5: اف 5 هواپیمایی با قیمت کم است برای کشورهایی که توان خرید جنگنده‌های فوق پیشرفته را نداشتند، مناسب به نظر می‌آمد. از سویی دیگر این جنگنده‌ها برای آموزش و تعلیم، بسیار ایده عالی هستند زیرا در صورت صدمه و نابودی، هزینه‌ی کمی را روی دست ارتش می‌گذارند. این هواپیماها در دهه 60 میلادی برای تشکیل نیروی هوایی مستحکم وارد ایران شدند. در حال حاضر تعداد 80 فروند از آن در ایران فعال است. این جنگنده در دو گروه تک سرنشین و دو سرنشین در ایران حضور دارند. از ویژگی‌های این مدل می‌توان به بمب افکن بودن، جنگنده روز پرواز، چالاک، طراحی ساده و قطعات یدکی فراوان اشاره کرد.

جت روسی سوخو 24

سوخو 24: این جنگنده جزو جنگنده‌هایی بودند که به از عراق به ایران فرار کردند. ایران ابتدا خواستار پشتیبانی فنی روسیه از این گروه بود اما روسیه قبول نکرد و ایران مجبور به خرید چند فروند از این پرنده شد تا بتواند با آن آشنا شود زیرا هیچ شناختی نسبت به آن در ایران وجود نداشت. از ویژگی‌های آن می‌توان به سامانه هشدار دهنده فروسرخ، سامانه ناوبری و رادار، داشتن محافظ برای جنگ الکترونیک، قابلیت سوختگیری در ارتفاع کم و قابلیت نصب مشوک هدایت لیزری اشاره کرد. لازم به ذکر است که در ایران این پرنده توسط متخصصین بومی مجهز به سامانه دید در شب و پرواز در شب شده اما جزییاتی از آن منتشر نشده است. همچنین این جنگنده تخصصی‌ترین جنگنده تهاجمی ایران است که توان پرواز 24 ساعته را دارد. در حال حاضر تعداد 30 فروند از این جنگنده در ایران فعال است.

جنگنده‌های تولید داخل

آذرخش

این جنگنده هم بر پایه اف 5 ساخته شده‌اند و بیس آن‌ها اف 5‌های دسته دوی کشور اتیوپی بودند. این پرنده در ایران مجهز به سامانه هشدار دهنده راداری، پرتاب کننده شراره، رادار گیرف و سامانه اچ یو دی شده است. از این جنگنده تاکنون در میدان عمل واقعی استفادعه نشده اما می‌توان نحوه کارکرد آن را در مانورهای نظامی برگزار شده ایران مشاهده کرد. اگرچه سیستم این جنگنده کمی قدیمی به نظر می‌رسد اما هنوز هم کارایی و قابلیت خود را دارد.

جت آموزشی سیمرغ

این جنگنده در واقع همان اف 5 تک سر نشین است که با افزوده شدن یک کابین اضافه در پشت آن تبدیل به هواپیمای آموزشی ایران شد. از این هواپیما تنهای برای کاربردهای اموزشی استفاده می‌شود و به دلیل قدیمی شدن تکنولوژی و نبود امکانات و قابلیت‌های به روز نظامی در آن، امکان حضور در جنگ و میادین واقعی را ندارد. از مزیت‌های این جنگنده می‌توان به قیمت ساخت پایین، در دسترس بودن قطعات یدکی و کارکرد ساده و آسان اشاره کرد.

صاعقه

این جنگنده ابتدا قرار بود مشابه اف 14 تام کت دو سرنشینه و دو موتوره و دو سکانه باشد اما در نهایت بر پایه اف 5 ساخته شد که دارای دو سکان عمودی وی شکل است. این جنگنده مجهز به سامانه هشدار دهنده راداری، اچ یو دی درون کابین، پرتاب کننده شراره، رادار ارتقا یافته و سامانه ناوبری جدید اشاره کرد. این جت را می‌توان از اولین نسخه‌های بمب افکن ایرانی دانست که قابلیت مانور و عملکرد خوبی را در مانورهای جنگی نشان داد. نخستین پرواز این جنگنده در سال 2004 انجام شد و پس از آن در سال 2007 اولین رونمایی خود را با موفقیت پشت سر گذاشت. نسخه دوم این جت نیز با نام صاعقه 2 در سال 2015 از سوی ارتش معرفی شد.

جت جنگی کوثر؛ جدیدترین تولید صنایع هوایی ایران

این جنگنده هم بر پایه اف 5 طراحی شده است اما نقطه قابل توجه طراحی و ساخت کامل بدنه در ایران است. و موتور آن، موتور بومی اوج است که آن هم بر اساس موتور جی 85 اف 5 ساخته شد. این پرنده کابین دیجیتال با نمایشگرهای رنگی دارد و به دو مدل تک سرنشین و دو سرنشین تولید می‌شود. با توجه به بهای 20 میلیون دلاری هر فروند این هواپیما، از آن تنها برای مانورهای رسمی و میادین جنگی استفاده می‌شود. این جت جدیدترین خروجی صنایع هوایی ایران نیز محسوب می‌شود که در سال 1397 رونمایی شد. تا به حال و بر طبق اخرین اخبار منتشر شده، 32 فروزند از این هواپیما ساخته شده و خط تولید آن نیز همچنان در حال به روز رسانی و تولید بیشتر است.