رویدادهای عمومی
تاریخچه سایپا
خلاصه :
سایپاشرکت سهامی تولید اتومبیل سیتروئن ایران در سال 1345 تأسیس و با تولید انواع مدل های ژیان فعالیت رسمی خود را آغاز نمود . نام شرکت در سال 1351 به “شرکت سهامی ایرانی تولید اتومبیل” با نام اختصاری “سایپا SAIPA” که مأخوذ از عبارت فرانسوی "Societe Annonyme Iraniane De Production Automobile" میباشد، تغییر یافت و تبدیل به شرکت سهامی عام شد. درسال 1374 سهام شرکت در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شد ودر سال 1378 با هدف حضور در تمام زنجیره ارزش صنعت خودرو باخرید اکثریت سهام شرکتهای پارس خودرو، زامیاد و سایپا دیزل تبدیل به گروه خودروسازی سایپا شد. در حال حاضر این گروه خودروسازی با بیش از 80 شرکت ، حدود 40 هزار پرسنل را به صورت مستقیم و غیرمستقیم از طریق شرکت های لایه اول و دوم خود مدیریت می نماید. در 9 ماهه سال 1396 گروه سایپا توانسته است 40.6درصد ازسهم بازار خودرو ایران را تصاحب نماید . گروه سایپا توان تولید حدود یک میلیون دستگاه را در7 سایت شرکت تولید خودرو دارد که 4 کارخانه (سایپا، پارس خودرو، سایپاسیتروئن و بن رو) به تولید خودروهای سواری و3 کارخانه (سایپادیزل، زامیاد، ایران کاوه) به تولید خودروهای تجاری سبک و سنگین تخصیص داده شده است. لازم به ذکر است شرکتهای تولیدی گروه سایپا قابلیت افزایش ظرفیت تا 1.5میلیون دستگاه را دارا هستند. همچنین 3 خط تولیـد در کشورهـای سوریه، ونزوئلا و عراق راه اندازی شده و خطوط تولید در الجزایر و سودان نیز به زودی راه انــدازی خواهــد شــد.12شرکـت (مگــاموتور، مالیبل سایپـا، پلاسکوکـارسایپـا، سایپـا آذیـن، سایپـاپرس، قالب هـای بزرگ صنعتـی سایپـا، ایـران رادیاتـور، طیف سایپـا،کمک فنر ایندامین، سایپـا شیشـه ، فنرسـازی زر و رینگ سایپا ) در حوزه تولید قطعات متعلق به گروه سایپا بوده و حدود 50 درصد از نیازمندیهای این گروه را تامین مینماید. گروه سایپا از طریق شرکت های سازه گستر سایپا و مگاموتور شبکه تامین خود را با بیش از هزار تامین کننده در کشور مدیریت مینماید . گروه سایپا برای ارائه خدمات فروش و پس از فروش (سایپا یدک و خدمات فنی رنا) به مشتریان خود علاوه بر ایجاد “مرکز ارتباط با مشتریان” 11 دفتر منطقه ای، 720 نمایندگی و عاملیت فروش وخدمات پس از فروش و 442 امداد جادهای دایر نموده است. گروه سایپا علاوه بر سایتهای تولیدی خارج از کشور، محصولات خود را تا کنون به صورت CBU به 22 کشور صادر نموده است و توانسته در13 سال عنوان صادر کننده نمونه کشور را در صادرات خودرو و قطعات کسب نماید، همچنین در سالهای 91 و 92 نیز به عنوان صادر کننده ممتاز کشور شناخته شده است. سایپـا: از ابتـدای فعالیت این شرکت تاکنون، همکـاری مشتـرکی با خودروسـازان کـره ای، فرانسوی، ژاپنی داشته است. محصولات شرکت سایپا از ابتدای تأسیس به ترتیب شامل وانت و سواری ژیان، رنو 5، وانت نیسان جونیور2000 و24000 سی سی ، رنو 21 ، سواری های صبا، نسیم، نسیم سفری، زانتیا و ریو بوده است. در حـال حاضـر خطوط تولیـدی این شرکت با تولید محصولات خانواده ایکس 100، ایکس 200 ( تیبا2)، سراتو اتومات و دنده ای و کوییک مشغول به فعالیت می باشند. سایپا یدک : شرکت سایپا یدک به منظور تدارک و تأمین قطعات یدکی و ارائه خدمات پس از فروش به محصولات سایپا در سال 1370 تأسیس شد.در حال حاضر دارای720 نمایندگی، افزون بر500 عاملیت فروش قطعات و نزدیک به 900 عامل تعمیرات در سراسر کشور است. شرکت امداد خودرو سایپا و خدمات امدادی جاده ای در این چهار چوب باشبکه خدمات پس از فروش همکاری می نمایند. پارس خودرو : اولین خودروساز ایران است که با تولید انواع خودروی جیب فعالیت خود را در سال 1338 شمسی (1956 میلادی) شروع کرد و با آریا و شاهین ادامه داد اما اکنون تولیدات آن در چهار دسته می گنجند: محصولات با همکاری نیسان شامل ماکسیما، رونیز، وانت پیکاپ، سرانزا، قشقایی و تیانا. محصولات با همکاری رنو شامل تندر90، مگان، پارس تندر و ساندرو. تولید محصولات سایپا نظیر سایپا 141، سایپا 132، سایپا 131 و خانواده گروه برلیانس مدل های H200 و H300 زامیاد: شرکت زامیاد به عنوان تولید کننده انواع خودروهای تجاری سبک وسنگین، مینی بوس و ون در گروه خودروسازی سایپا مطرح است.این شرکت در سال 1342 شمسی(1963 میلادی) تأسیس شده است. زامیاد تاکنون با همکاری نیسان ژاپن و ایویکوی ایتالیا به تولید محصول پرداخته است. محصولات این شرکت شامل وانت های نیسانZ24 و Z28 ، وانت شوکا، ون A36.13 ، مینی بوس A50.12 ، اتوبوس IRIS ، وانت ریچ و کامیون یوروکارگو است. سایپادیـزل: شرکت سایپا دیزل تولیدات خود را با محصولات ماک و ساخت انواع تریلر در سال1342 شمسی(1963 میلادی) شروع کرد اما از سال 1984میلادی به یکی از بزرگترین نمایندگی های تولید و فروش محصولات ولوو در خاورمیانه تبدیل شده است و تاکنون انواعی ازمحصولات FH، NL و FM از شرکت ولوو تراکس را تولید کرده است. کامیون میدلام با همکاری رنوی فرانسه و کامیون های T3T7و البرز با همکاری شرکت دانگ فنگ در این شرکت تولید شده اند. محصولات الوند و کاوه نیز از دیگر محصولات این شرکت هستند. سایپادیزل در زمینه تولید مینی بوس و میدی باس نیز فعالیت دارد. سایپا سیتروئن : شرکت سایپاسیتروئن به عنوان یکی از وسیع ترین شرکتهای تولیدی اتومبیل در خاورمیانه در سال 1388 با هدف افزایش ظرفیت تولید خودرو و عرضه انواع خودروی سواری مطابق با تکنولوژی روز دنیا تأسیس شد. هم اکنون خودروی تیبا و نیز خودروی چانگان در این شرکت تولید می شوند. بنیان توسعه صنعت خودرو (بن رو): موضوع فعالیت شرکت از سال 1386، تولید محصولات چیرمن و کوراندو بود که پس از انتقال به “ گروه خودروسازی سایپا ” از بهمن ماه 1390در ابتدا به تولید خودروی سایپا 131 پرداخت و متعاقب آن تولید خـودروی وانت سایپـا 151و خودروی آریو در دستور کار این شرکت قرار گرفته است. سازه گستر سایپـا: شرکت سـازه گستـر سایپـا جهت نیل به اهداف خودکفـایی به فعالیت های فنی و مهندسـی توجه خاص نموده و با ارائه خدمات فنی مهندسی مشـاوره ای و کمک به بنیه مالی سازندگان نو پا برای ایجـاد و ارتقای توانمندی های بالقـوه به انعقاد قراردادهای ساخت و خرید با سازندگان قطعه اقدام می نماید. این شرکت با توسعه مستمر فعالیت های خود نقش قابل ملاحظه ای در رشد و اعتلای صنعت قطعه سازی کشور داشته و با داشتن بیش از 500 قطعه سـاز در شبکه تامین خود در حوزه های کیفیت، قیمت، تحویل و فناوری هـای نو برای مشتریـان اصلـی خود، شرکت های خودروسازی سایپا، پارس خودرو، زامیاد و سایپا کاشان نقش ارزنده ای ایفا کرده است. شرکت تولیدی موتور، گیربکس و اکسل سایپا: مگاموتور شرکت تولیدی موتور، گیربکس و اکسل سایپا، بزرگترین تولید کننده قوای محرکه در خاورمیانه می باشد. با توجه به توانمندی فنی، قدرت طراحی بالا، بهره گیری از فن آوری روز و داشتن سازمان مناسب عمده ترین شرکت تامین قوای محرکه در کشور به شمار می رود. تولید قوای محرکه، مدیریت زنجیره تامین و اداره شرکت های تابعه از جمله وظایفی است که مگاموتور برای خود تعریف کرده است.
ژیان، نخستین خودروی سایپا که فروش بالایی به دست آورد.
سایپا، در سال ۱۳۴۴ با نام تجاری SAIPAC کامل: Société anonyme iranienne de production des automobiles Citroën و با مشارکت خودروساز فرانسوی، سیتروئن بنیان نهاده شد.[۲]
نخستین خودروهای شرکت سایپا، وانت آکا و سواری ژیان بودند. این شرکت از سال ۱۳۴۷، انواع مدلهای ژیان را میساخت. در سال ۱۳۵۲ با یک توافق با شرکت خودروسازی فرانسوی رنو، رنو ۵ در مدلهای ۲ و ۴ در به بازار عرضه شد. پس از سال ۱۳۵۳، خودروهای ژیان مهاری و ژیان پیکاب نیز در مدلهای معمولی و دولوکس ساخته شدند.[۲][۳]
در سال ۱۳۵۴، نام شرکت، به فرم کنونی آن، سایپا تغییر پیدا کرد که کوتاهشدهٔ «شرکت سهامی ایرانی تولید اتومبیل» بود.[۲]
انقلاب ۱۳۵۷ تا دههٔ ۱۳۷۰ویرایش
با رخ دادن انقلاب ۱۳۵۷، دولت ایران شرکت سایپا را در ۱۶ تیرماه ۱۳۵۸ به مالکیت خود درآورد و سایپا، از آذر ۱۳۶۰ تحت سرپرستی سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران قرار گرفت.[۲] در دههٔ ۱۳۶۰، سیاستهای سایپا تغییرات فراوانی کرد و برنامههای تازهای نیز در سال ۱۳۶۳، برای آیندهٔ این شرکت تنظیم گردید.[۳] در سال ۱۳۶۲ نیز وانت نیسان با حجم موتور ۲۰۰۰ سیسی به فهرست تولیدات شرکت افزوده شد.[۳] در سال ۱۳۶۹ نیز سایپا حجم موتور وانت نیسان را از ۲۰۰۰ به ۲۴۰۰ سیسی افزایش داد و یک مدل دوکابین از این خودرو را تولید کرد.[۳]
دههٔ ۱۳۷۰ و تولید پراید (فورد فستیوا)ویرایش
نوشتار(های) وابسته: پراید
یک پراید ساخته شده توسط سایپا به عنوان تاکسی
در سال ۱۳۷۱، رنو ۲۱ به فهرست تولیدات شرکت سایپا افزوده شد که میتوانست به رقابت سایپا با ایران خودرو کمک بسیاری کند.[۳] در سال ۱۳۷۲، یکی از پرفروشترین خودروهای تاریخ ایران، پراید، برای نخستینبار توسط سایپا در ایران تولید شد. سایپا پراید کاربراتوری را در مقیاس بزرگی فروخت. محصولی که در اصل همان فورد فستیوا، خودروی معرفی شدهٔ سال ۱۹۸۶ است. تولید این خودرو در سایپا تا دههٔ ۲۰۲۰ میلادی، بدون ایجاد تغییرات اساسی ادامه یافت. موضوعی که با انتقاد کارشناسان روبرو شد. همچنین رسانهها و کارشناسان ایرانی بسیاری به ایمنی خودروی پراید ایراد گرفتهاند.[۲][۴]
در سال ۱۳۷۴، سهام شرکت سایپا برای نخستینبار در بورس اوراق بهادار تهران عرضه شد[۲] در سال ۱۳۷۷، این شرکت توانست گواهینامهٔ ۹۰۰۱ ISO را به دست آورد. از سال ۱۳۷۸ نیز پراید استیشن به فهرست محصولات شرکت افزوده شد.[۲][۳] ایجاد خط تولید خودرو کاروان در سال ۱۳۷۹ به پایان رسید و تولید نمونهای از این محصول نیز در همین سال انجام شد.[۲][۳]
دههٔ ۱۳۸۰ویرایش
کیا ریو، محصولی از شرکت کیا موتورز کره جنوبی که توسط سایپا نیز در ایران عرضه شد.
در دههٔ ۱۳۸۰، سایپا پیشرفت بسیاری کرد و توانست نخستین خودروی طراحی اختصاصی خود را نیز در همین دهه بسازد. در سال ۱۳۸۱، تولید آزمایشی خودروی پراید ۱۴۱ صورت پذیرت و معرفی آن به بازار ایران انجام شد.[۳] در سال ۱۳۸۲ نیز برای گرفتن استاندارد یورو ۲، موتورهای جدیدی برای پراید در نظر گرفته شد. در سال ۱۳۸۴، نخستین خط تولید کارخانهای خودروهای دوگانهسوز در ایران توسط سایپا ایجاد شد.[۳] در سال ۱۳۸۴ همچنین خطوط تولید خودرو ریو، که محصولی از شرکت کیا موتورز کره جنوبی است، توسط سایپا در ایران گشایش یافت.[۳]
در سال ۱۳۸۵، خط تولید انواع پراید توسط سایپا در ونزوئلا گشایش یافت. یک سال بعد، در ۱۳۸۶، کارخانه ساخت انواع پراید در کشور سوریه با نام سیویکو ایجاد شد.[۳] در سال ۱۳۸۶، تولید و عرضه خودروی رنو، ال ۹۰ در سه تیپ توسط سایپا انجام شد. در همین سال سایپا به تولید و عرضه محصولی مشابه پراید، با نام سایپا ۱۳۲ دست زد. فروش اتوبوسهای شهری IRIS را نیز سایپا در سال ۱۳۸۶ آغاز کرد.[۳]
در سال ۱۳۸۷، چند رویداد مهم برای شرکت سایپا ثبت شد:
رونمایی از نخستین خودروی سایپا، با نام تیبا[۳]رونمایی از وانت الایکس زامیاد[۳]گشایش خط تولید انبوه موتور ال ۹۰[۳]گشایش خط تولید رنو مگان[۳]گشایش خط تولید کیا ریو با گیربکس اتوماتیک[۳]
دی ۱۳۸۷ به موجب قانون بودجه ایران، ۵۱٪ درصد از سهام این شرکت، در بورس واگذار گردید. سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران نیز با داشتن ۳۵٫۷۵٪ درصد از سهام شرکت سایپا، بزرگترین سهامدار این شرکت است.[۲] در سال ۱۳۸۹ نیز کارخانهٔ سایپا کاشان، با ظرفیت تولید سالانه ۱۵۰۰۰۰ خودرو راهاندازی گردید. رونمایی از نخستین کامیون شکلیافتهٔ داخلی شرکت سایپا دیزل نیز در همین سال انجام شد. در این دوران سایپا توانست رکوردشکنیهایی نیز در زمینه شمار تولید خودرو انجام دهد.[۳]
تیبا، نخستین خودروی انحصاریویرایش
نوشتار اصلی: سایپا تیبا
تیبا، نخستین خودروی سایپا که دومین خودروی ملی نامیده شد. (معرفی: ۲۰۰۸)
خودروی تیبا نخستین خودروی انحصاری سایپا است که در سال ۱۳۸۷ رونمایی شد. تیبا که همهٔ اجزای آن از جمله موتور، ساخت ایران است، دومین گام ایران برای ساخت خودروی ملی نامیده شد. پیش از این، رسانهها تنها به سمند، محصول انحصاری ایران خودرو چنین اشاراتی میکردند. سایپا اعلام کرد که در تولید این خودرو، از مشاورین خارجی نیز بهره گرفتهاست. این خودرو از همان ابتدا قرار شد که به عنوان خودرویی ارزان به فروش برسد.[۵] دنیای اقتصاد، این خودرو را در تاریخ خودروسازی ایران بسیار مهم دانست و در گزارشها رسانهها آمدهاست که مالکیت این خودرو به شکل کامل در اختیار سایپا است. نخستین خودروی سایپا، توانست به سرعت در بازار محبوبیت کسب کند. سایپا سپس خودروهای دیگری را نیز بر پایهٔ تیبا ساخت که آنها نیز از فروش خوبی برخوردار بودند.[۴][۶]
دههٔ ۱۳۹۰ویرایش
در سال ۱۳۹۰، خط تولید گروه خودروسازی سایپا در کشور سودان راهاندازی شد و در سال ۱۳۹۱ نیز از محصولات جدیدی از جمله: تیبا ۲، سایپا ۱۵۱ و ایکس۱۰۰ رونمایی شد. در سال ۱۳۹۲، محصول اختصاصی دیگری با عنوان ساینا رونمایی شد که به شکل اختصاصی توسط سایپا طراحی شده بود. در دههٔ ۱۳۹۰، محصولات گوناگونی از شرکتهای خارجی توسط سایپا برای عرضه به بازار آماده شدند، با این حال سایپا در تلاش بود خودروهای اختصاصی خود را نیز طراحی و تولید کند.[۳][۴]
در سال ۱۳۹۷، این شرکت از خودرویی با کلاس کامپکت با نام سایپا شاهین رونمایی کرد. هرچند که مشخصات فنی همانند موتور، در اوایل به شکلی گیجکننده معرفی شدند، اما این خودرو نیز به شکلی انحصاری، ویژهٔ سایپا طراحی شده بود و کارشناسان باور داشتند که این خودرو توان فروش خوبی دارد. بر اساس اعلام شرکت سایپا، سایپا شاهین (با نام پیشین رهام) توسط مهندسین این شرکت طراحی و ساخته شدهاست.
نام شرکت در سال ۱۳۴۵ «شرکت سهامی تولید اتومبیل سیتروئن ایران» بود. این شرکت در اوایل سال ۱۳۵۴ به «شرکت سهامی ایرانی تولید اتومبیل» برگرفته از عبارت "Société Anonyme Iranienne de Production Automobile" تغییر نام داد. البته در سردر این شرکت به جای واژه "Société" واژه "Société" نقش بستهاست. در کتاب «آخرین سفر شاه» نوشته ویلیام شوکراس با اشاره به اشرف نوشته شدهاست: «در محافل درباری به او «سایپا» لقب داده بودند که در زبان فرانسه حروف نخست عنوان رسمی او «والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوی» -Son Altesse Impériale La Princesse Ashraf- است».