اسدی طوسی کیست؟

خلاصه :

از زندگی اسدی طوسی اطلاعات زیادی موجود نیست و برخی از آنها مانند محل تولد در کتاب‌های او آورده شده‌اند. همچنین بیشتر این دانسته‌ها به دهه‌های آخر زندگی وی مربوط می‌شوند. منابع دیگر اطلاعات دقیق و جامعی در دسترس ندارد و با توجه به منابع مختلف، داده‌های متنوعی نیز موجود هستند که در ادامه به بررسی برخی از آنها می‌پردازیم.

طبق روایات اسدی طوسی (متولد ۳۹۰ هجری قمری در طوس و درگذشت ۴۶۵ هجری قمری در تبریز) می باشد. اسدی طوسی در جوانی از خراسان به شمال غربی ایران یعنی دربار جستانیان در طارم و سپس به نخجوان مهاجرت کرد. آخرین سفر او به تبریز بود و در آنجا نیز درگذشت و به خاک سپرده شد.

اسدی از علمای ادبیات پارسی بوده و با مطالعه دیوان‌های گذشتگان،‌ به دقت و صرف انرژی لغات کمیاب بسیاری را یاد گرفته که از آنها در اشعار خود نیز استفاده کرده است. به همین دلیل در گرشاسپ‌نامه نیز تعداد زیادی لغت فارسی وجود دارد که برای حفظ زبان، لایق تحسین و یکی از دلایل برتری این منظومه است. البته استفاده از لغات کم‌یاب و قدیمی‌تر باعث کاهش رواج آن شده است. همچنین با مطالعه این منظومه می‌توان فهمید که اسدی طوسی علاوه بر شعر و حماسه‌سرایی،‌ در علوم فلسفه، تاریخ، جغرافیا،‌ نجوم و دینی نیز دانش بسیاری داشته است. حکیم از لقب‌های طوسی به دلیل توجه و دانش او در موضوعات دینی و حکمی می‌باشد.

آثار :

مناظرات 

لغت فُرس : 

قدیمی‌ترین واژه‌نامه‌ای که به زبان فارسی وجود دارد، لغت فرس نوشته اسدی طوسی است که برای آشنایی مردم ایران و آذربایجان با لغت‌های ناشناس فارسی دری است که بر پایه‌ی شعرهای نمونه نوشته شده است.

گرشاسپ نامه : 

گرشاسپ‌نامه از مهم‌ترین آثار حماسی ملی ایران، منظومه‌ای است که اسدی طوسی سرودن آن را از سال ۴۵۵ هجری قمری در نخجوان و به درخواست محمد بن اسماعیل حصی آغاز کرد و پس از سه سال در ۴۵۸ هجری قمری سرودن آنرا به پایان رساند . گرشاسپ‌نامه حدودا ۷ الی ۹ هزار بیت در بحر متقارب دارد و قدیمی‌ترین رونویسی آن در سال ۸۰۰ قمری انجام شده است.

سبک شعر های اسدی طوسی : 

او معمولا در دوسبک خراسانی و حماسی شعر می سروده است .