معرفی
شکلات
شکلات
شکلات
خلاصه :
شکلات به خوراکی‌های ساخته شدهشکلات به خوراکی‌های ساخته شده از کاکائو گفته می‌شود.[۱] این ماده غذایی پر طرفدار و انرژی زا،[۲] به‌طور معمول از ترکیب شیر، شکر، کره کاکائو و پودر کاکائو با نسبت‌های متفاوت ساخته می‌شود.[۳] شکلات جذاب‌ترین خوراکی جهان است.
شکلات
تاریخچه شکلات[ویرایش]
خاستگاه[ویرای
ش]
کاکائو بومی آمریکای جنوبی، و آمریکای مرکزیاست و حداقل به مدت پنج هزار سال در این منطقه کشت می‌شده‌است. باقی‌مانده‌های شیمیایی که در سفال‌های باستانی پیدا شده نشان می‌دهد که مردم بومی مناطقی که امروز در محدوده اکوادور زندگی می‌کردند، از کاکائو به عنوان خوراک، دارو و نوشیدنی استفاده می‌کردند.[۴] یافته‌های باستان‌شناسی نشان‌دهنده کشت و استفاده خوراکی از این ماده در هندوراس نزدیک به ۱۱۰۰ سال پیش از میلاد مسیح است. شکلات در آمریکای مرکزی، نوعی کالای لوکس انگاشته می‌شد و از دانه‌های کاکائو هم به عنوان پول استفاده می‌کردند. درگذشته شکلات بیشتر در نوشیدنی‌های شکلاتی کاربرد داشته‌است.[۱]
اروپا[ویرایش]
کریستف کلمب و پسر او فردیناند کلمب نخستین اروپایی‌هایی بودند که در چهارمین نورد خود در ۱۵ اوت ۱۵۰۲ (میلادی) با کاکائو آشنا شدند. آن‌ها قایقی را پیدا کردند که دانه کاکائو جزئی از بار آن بود.[۵] کنکیستادور ارنان کورتس احتمالاً نخستین اروپایی بود که با شکلات آشنا شد. او در خاطرات خود می‌نویسد که خوردن چهل جام شکلات، بخشی از شام موکتزومای دوم بود.[۶] نوشته‌های خوزه د آکوستا مبلغ مذهبی انجمن عیسی در پرو و مکزیک در سده ۱۶ (میلادی) نقش به سزایی در گسترش استفاده اروپاییان از شکلات داشتند.[۷] فاتحان اسپانیایی، کاکائو را برای نشان دادن به پادشاه و ملکه امپراتوری اسپانیا از آمریکا به اروپا بردند و خیلی زود بخشی از خوراک مردم اروپا شد. آن زمان از شکلات تنها در انواع نوشیدنی‌ها استفاده می‌شد که البته مقداری شکر به نوشیدنی اضافه می‌کردند تا تلخی آن گرفته شود. تا سده ۱۷ (میلادی) شکلات در اروپا، ماده غذایی گران‌قیمتی بود که تنها ثروتمندان از آن استفاده می‌کردند.[۱] در سده ۱۶ (میلادی)
شکلات با در صدهای گوناگون (تا ۹۰درصد)
توسعه[ویرایش]
والتر چارج من نخستین کسی بود که در ۱۷۲۹ (میلادی) امتیاز ساخت شکلات را دریافت کرد.[۳] در سال ۱۸۲۸ (میلادی) هلندی‌ها روشی اختراع کردند که طی آن، چربی دانه‌های کاکائو را می‌گرفتند و از آن، کره کاکائو تهیه می‌کردند. از باقی‌مانده دانه کاکائو هم پودر کاکائو تهیه نمودند. همچنین با روش دیگری، شکلات را قلیایی نموده و به این ترتیب، مزه تلخ آن را از بین می‌بردند. از آن زمان بود که شکلات‌ها به شکل امروزی ساخته شد. گفته شده که جوزف فرای، نخستین کسی بود که در ۱۸۴۷ (میلادی) شکلات‌های امروزی را عرضه نمود که به راحتی قابل خوردن باشند.[۱] در ۱۸۴۹ (میلادی) جان کدبری نخستین آبنبات شکلاتی ساخت. در ۱۸۷۴ (میلادی) نخستین شکلات شیری اختراع شد.[۳]
امروز[ویرایش]
با وجود پیشرفت‌هایی که در صنعت شکلات انجام شد محبوبیت فراگیر شکلات، مرهون جنگ جهانی اول است. در هنگام این جنگ، این ماده غذایی به عنوان جیره غذایی سربازان به کار گرفته شد و سربازان پس از بازگشت از جنگ، بهترین مُبَلِغِ آن بودند. به این ترتیب تا ۱۹۳۰ (میلادی) حدود ۴۰ هزار نوع شکلات گوناگون تولید شد.[۳]
موزه[ویرایش]
آلمان، بلژیک، کره جنوبی، مکزیک (موزه نستله) و کانادا «موزه شکلات» دارند.[۳]
روز جهانی شکلات[ویرایش]
نوشتار اصلی: روز جهانی شکلات
روز جهانی شکلات هر سال در روز ۷ ژوئیه در سراسر جهان جشن گرفته می‌شود. گفته می‌شود نخستین بار در سال ۱۵۵۰ (میلادی) در چنین روزی، شکلات در اروپا به جهان معرفی شد و به همین جهت به عنوان «روز جهانی شکلات» شناخته می‌شود. با اینکه هفتم ژوئیه روز شناخته شده‌تری در سرتاسر جهان است، اما در ایالات متحده آمریکا این جشن را روز ۱۳ برگزار می‌کنند.[۸]
شکلات مهمانی
گونه‌ها[ویرایش]
بر پایه درصد[ویرایش]
شکلات‌ها معمولاً با شیر ترکیب می‌شود. هرقدر اندازه شکلات استفاده‌شده بیشتر باشد شکلات سیاه‌تر و تلخ‌تر می‌شود. شکلات‌ها از ۱۰٪ (شکلات سفید) تا ۹۹٪ (دارک چاکلت یا شکلات تلخ) درجه‌بندی می‌شوند. معمولاً اسانس نعنا، پرتقال، موز، توت‌فرنگی و مانند آن‌ها را برای مزه‌دادن به شکلات اضافه می‌کنند.[۹]
بر پایه افزودنی‌ها[ویرایش]
در شکلات‌های تخته‌ای از مغز میوه‌هایی چون مغز گردو، فندق، بادام زمینی و مانند آن‌ها استفاده می‌شود. گاهی عسل، کارامل، مربا، کشمش یا شراب هم در ساخته شکلات به کار می‌رود.
یکی از افزودنی‌های نامطلوب که باعث کاهش قیمت شکلات می‌شود، موم پارافین است. شکلات‌های دارای این افزودنی در دمای بدن انسان به سرعت ذوب نمی‌شوند و از این روش قابل شناسایی هستند.
بر پایه شرکت سازنده[ویرایش]
شکلات مارس: این شکلات دردهه ۱۹۲۰ (میلادی) در مینه‌سوتا توسط فرانکلین کلارنس مارس ساخته شد. نام پیشین آن «شکلات میلکی وی» بود. بسته‌بندی امروزی آن به ۱۹۳۲ (میلادی) شعبه انگلستان بازمی‌گردد. بود و توسط فارست مارس پسر فرانک هدایت می‌شد.[۳]
اسمارتیز: تنوع رنگ و شکل بسته‌بندی قرص مانند اسمارتیز آن باعث جهانی‌شدن آن شد.[۳]
کیت کت: کیت کت را شرکت نستله در ۱۹۱۱ (میلادی) تولید کرد. اما بادام زمینی در ۱۹۲۳ (میلادی) افزوده شد.[۳]
اسنیکرز و تویکس: اسنیکرز یکی از تولیدات جانبی مارس اینکورپوریتد است که در ۱۹۳۰ (میلادی) به بازار آمد. این شکلات به دلیل انرژی زیادُ خیلی زود جهانی شد. امروزه فروش سالیانه این شکلات نزدیک به ۲ میلیارد دلار آمریکا است. تویکس محصول دیگری از مارس اینکورپوریتد است که در ۱۹۷۹ (میلادی) عرضه شد.[۳]
توبلرون: تئودور توبلور (۱۸۷۶–۱۹۴۱) شکلات توبلورن را در ۱۹۰۸ (میلادی) در سوئیس ساخت. گفته می‌شود شکل کوه‌های آلپ الهام‌بخش مثلث مانند ساختن توبلرون شده‌اند. البته، خوردن شکلات مثلث‌مانند آسان نیست.[۳]
ویژگی‌ها[ویرایش]
نوع سیاه معروف به شکلات تلخ آن به دلیل وجود آنتی‌اکسیدان جلوی تولید رادیکال‌های آزاد را می‌گیرد و بنابراین مفیدتر است. همچنین مصرف این ماده به راحتی از پوکی استخوان پیشگیری کرده و سرعت پیشرفت آن را کاهش می‌دهد.[۱۰] مصرف شکلات برای سگ، گربه و اسب زیان‌آور است و همچون سم در بدن آن‌ها عمل می‌کند.[۳]
 |
 |
|
|
دامینوستین با پوشش شیر و شکلات (راست) |
||
پیشنهاد[ویرایش]
- شکلات تلخ برای سلامتی مفید داست. خوردن روزانه کمی شکلات تلخ در سالم نگه‌داشتن قلب و کاهش کلسترول بدن کمک می‌کند.[۱۱]
- شکلات تلخ نیز منبع خوبی از انرژی است و به دلیل آن گسترش می‌یابد به آرامی به خون و اندازه انسولین را افزایش نمی‌دهد. (در واقع، شاخص قند خون شکلات تلخ در تنها ۲۲ تخمین زده شده‌است) بنابراین شکلات انرژی پایدار را فراهم می‌کند که برای کنش‌های استقامتی و نیز دوره‌های آموزشی با وزنه، خوب است.
- پیدایش لکه‌های سفید یا چربی «شکوفه شکلات» به دلیل جدایی بخشی از چربی موجود در شکلات است و خوردن آن اشکالی ندارد.
- سعی شود تا جای ممکن از شکلات شیری استفاده نشود. چون شکلات شیری خواص مفیدی برای بدن انسان ندارد و باعث افزایش وزن، قند خون، و مانند آن‌ها می‌شود.[۱۲]
در ایران[ویرایش]
تولید و مصرف شکلات در ایران نیز همچون بسیاری از کشورها سابقه‌ای چندان زیادی ندارد. نخستین کارخانه شکلات‌سازی در ایران در سال ۱۳۲۴ (خورشیدی) پیش توسط دو برادر در تبریز راه‌اندازی شد. محصول این کارخانه تا مدت‌ها فقط آبنبات و تافی برای بچه‌ها بود؛ که بعدها به نام «داداش برادر» شناخته شد و امروزه با نام «آیدین» شناخته می‌شود. این کارخانه و کارخانه‌های بسیاری که پس از آن به وجود آمدند به‌تدریج دامنه فعالیت خود را گسترش دادند و انواع دیگری از محصولات را تولید کردند. در دهه‌های کنونی این شرکت‌ها بطرف تولید شکلات‌های تخته‌ای و لُقمه‌ای در قالب مجلسی حرکت کرده‌اند. به‌طوری‌که امروزه انواع تافی، کارامل، کرم کاکائو، کارولین و تارافل وشکلات‌های مغزدار، فانتزی، تلخ و روشن در اشکال گوناگون با بسته‌بندی‌های مناسب تولید می‌کنند. این شرکت‌ها از فناوری پیشرفته در زمینه استفاده از دانه‌های روغنی کاکائو برخوردارند و برخی از آن‌ها در سال‌های اخیر به عنوان واحدهای تولیدکننده یا صادر کنند نمونه انتخاب شده و جوایزی هم دریافت داشته‌اند.[۳]
امروزه نزدیک به ۱۰۰۰ واحد صنعتی با ظرفیت تولید سالانه حدود ده میلیون تن شیرینی و شکلات در ایران فعالیت دارند. اما حجم تولید آن‌ها حدود ۵۰ درصد ظرفیت آن‌هاست و حدود ۲۰ درصد از آنچه تولید می‌کنند به خارج صادر می‌شود. صادرات شکلات ایرانی در دهه ۱۳۸۰ (خورشیدی) افزایش چشم‌گیری داشته‌است.[۱۳]
