مقالات
امام باقر
خلاصه :
به مناسبت ولادت امام باقرامام باقر(ع) فرزند امام سجاد(ع) و فاطمه دختر امام حسن(ع) است. چون نسب او هم به امام حسن(ع) و هم به امام حسین(ع) میرسد، به او لقب هاشمیٌ بین هاشمیَین، علویٌ بین علویَین و فاطمیٌ بین فاطمیَین دادهاند.
بر پایه حدیث لوح که جابر بن عبدالله انصاری روایت کرده، پیامبر اسلام پیش از به دنیا آمدن امام باقر(ع) نام او را محمد و لقبش را باقر(شکافنده) قرار داده بود. او ملقب به «باقرالعلم»، «شاکر»، «هادی» و «امین» بود؛ اما مشهورترین لقبش «باقر» (شکافنده) است. یعقوبی مینویسد: «بدان سبب باقر نامیده شد که علم را شکافت.» به گفته شیخ مفید امام باقر(ع) در علم، زهد و بزرگواری از همه برادرانش برتر، و قدر و منزلتش بیشتر بود و همه او را به عظمت میستودند. امام باقر(ع) در ۱ رجب سال ۵۷ قمری در مدینه به دنیا آمد. او در واقعه کربلا در حالی که خردسال بود، حضور داشت.
شهادت امام باقر(ع) را در ۵۷ سالگی و در ۷ ذیالحجه سال ۱۱۴ هجری قمری دانستهاند؛ البته برخی به جای ذیالحجه از ربیع الاولیا ربیع الثانی نام بردهاند. همچنین نقلهای دیگری مبنی بر شهادتش در سالهای ۱۱۵ق، ۱۱۶ق و ۱۱۸ق وجود دارد.
شهادت امام باقر(ع) در دوران خلافت هشام بن عبد الملک رخ داده است: چرا که هشام از سال ۱۰۵ تا سال ۱۲۵ قمری خلیفه بود و آخرین سالی که مورخان در شهادت امام باقر(ع) نقل کردهاند ۱۱۸ق است. در اینکه چه فرد یا افرادی در قتل وی دست داشتهاند، نقلهای مختلفی وجود دارد. بعضی از منابع، شخص هشام بن عبدالملک را عامل شهادت او دانستهاند. و برخی ابراهیم بن ولید را عامل مسمومیت وی معرفی کردهاند.