خلاصه :

 لست سکند

10 حیوانی که در جدی‌ترین خطر انقراض قرار دارند (حاوی تصاویر دلخراش)

4.5

• حیات وحش

•  11

   80204

• 139915آبان

زمان زندگی در سیاره زمین برای برخی از گونه‌ها در حال پایان رسیدن است. انسان با شکار غیرقانونی، تخریب زیستگاه و اثرات منفی که سبب تغییرات اقلیمی می‌شود، خطر جدی برای سایر جانداران ایجاد کرده است. به عبارتی انسان ها چه به صورت مستقیم و عمدی و چه به صورت غیر مستقیم سبب کشته شدن حیوانات‌اند. روندی که از سال‌ها پیش آغاز شده و کماکان در حال جریان است. البته در این میان حیواناتی وجود دارند که به طور جدی تری در معرض نابودی و خطر انقراض قرار دارند، که در این مطلب برای شما عزیزان گردآوری شدند. با لست سکند همراه باشید.

10. گوریل‌

گوریل‌ها موجودات باهوشی هستند که 98.3 درصد از DNA آنان با انسان‌ها مشترک است! آن‌ها مانند ما توانایی حس کردن دارند و حتی گاهی اوقات مانند ما رفتار می‌کنند گوریل ها می‌توانند  بخندند، به خاطر نارحتی گریه کنند و حتی افسردگی بگیرند.

گوریل‌ها به طور کلی به دو گونه گوریل‌های شرقی و غربی تقسیم می‌شوند که هر دو دارای دو زیرگونه هستند، که تمامی آنها در خطر انقراض قرار دارند. در ژوئن سال 2020 تنها حدود 150 تا 180 گوریل رود کراس در طبیعت باقی‌مانده است که مانند بسیاری از حیوانات در معرض انقراض، کاهش آن‌ها بیشتر به دلیل شکار غیرقانونی، از بین رفتن زیستگاه، بیماری و درگیری با انسان ها گزارش شده است. رشد جمعیت گوریل‌ها آهسته پیش می‌رود زیرا سرعت تولیدمثل کمی دارند، به این معنی که ماده‌ها فقط هر چهارتا شش سال یک‌بار می‌توانند بچه دار شوند. یک گوریل ماده در طول زندگی خود می‌تواند سه یا چهار فرزند به دنیا بیاورد.

9. کرگدن

نام کرگدن (Rhinoceros) از دو کلمه یونانی Rhino و Ceros گرفته‌شده است و به معنی دماغ شیپوری است.متأسفانه شکار غیرقانونی کرگدن‌ها به خاطر شاخ‌های متمایزشان بزرگ‌ترین تهدید آن‌ها است. چرا که از شاخ کرگدن در طب سنتی چین استفاده می‌شود و به‌عنوان نماد موقعیت و ثروت از آن ها استفاده زینتی می‌شود.

این شاخ‌ها انقدر گران‌بها هستند که هر کیلوگرم از یک‌شاخ کرگدن جوان می‌تواند تا 30000 دلار در بازار سیاه بفروش برسد. به همین دلیل سه گونه از پنج گونه کرگدن در در معرض خطر انقراض قرار دارند. نام این گونه‌ها عبارت است از: کرگدن سیاه، کرگدن جاوه‌ای و کرگدن سوماترایی. کرگدن جاوه‌ای نزدیک‌ترین مورد به نابودی است و فقط بین 46 تا 66 عدد از آن باقی‌مانده است که همگی در پارک ملی اوجونگ کولون (Ujung Kulon) در اندونزی هستند.

8. لاک‌پشت‌های دریایی

لاک‌پشت‌های دریایی یکی دیگر از حیواناتی هستند که در فهرست گونه‌های در معرض خطر قرار دارند. دو گونه لاک‌پشت دریایی لاک‌پشت پوزه‌عقابی و لاک‌پشت ریدلی کمپ در فهرست قرمز گونه‌های در معرض خطر  IUCN قرار دارند. لاک‌پشت پشت‌چرمی در گروه آسیب‌پذیران قرار میگیرد، اگرچه جمعیت آن‌ها در حال کاهش است و چندین زیرمجموعه  در حال انقراض دارند.

یکی از بزرگ‌ترین تهدید لاک‌پشت‌های دریایی شکار است، شکارچیان غیرمجاز تخم، پوسته، گوشت و پوست آن‌ها را هدف قرار می‌دهند. آن‌ها همچنین در معرض خطر از دست دادن زیستگاه، صید غیرمجاز، آلودگی و همچنین تغییرات آب‌وهوایی قرار دارند. درجه حرارت شن و ماسه در تعیین جنسیت بچه‌ها مؤثر است و دمای گرم‌تر سبب رشد لاکپشت‌های ماده می‌شود. این بدان معنی است که حتی تغییرات دما کوچکی می‌تواند نسبت جنسیتی لاکپشت‌ها را تغییر دهد. علاوه بر این، سواحل تولید مثل ممکن است با افزایش سطح دریا در زیرآب ناپدید شوند.

7. شاخ‌دوکی

شاخ‌دوکی یکی از نادرترین پستانداران بزرگ روی زمین است. این حیوان اولین بار در سال 1992 در محدوده Annamite Range در ویتنام کشف شد، که حادثه‌ای بسیار هیجان‌انگیز به‌عنوان یکی از دیدنی‌ترین کشف‌های جانورشناسی قرن 20 شناخته شد. شاخ‌دوکی دست‌نیافتنی است و به‌ندرت دیده می‌شود. این حیوان به‌عنوان تک‌شاخ آسیایی شناخته می‌شود و تعیین تعداد جمعیت آن‌ها با دقت کافی دشوار است. آنچه نارحت کننده است شکار و نابودی زیستگاه همین تعداد نادر از شاخ‌دوکی ها است. در حال حاضر کم‌تر از 750 راس از شاخ‌دوکی ها در حیات وحش باقی مانده اند.

6. نهنگ شکار اطلس شمالی 

نهنگ شکار اطلس شمالی  غول‌های آرامی هستند که در نزدیکی سواحل باقی می‌مانند و زمان زیادی را صرف تغذیه با زئوپلانکتون (جانور ریز شناور بر سطح دریا) می‌کنند، همه اینها باعث می‌شود یک هدف آسان و "نهنگ مناسب برای شکار" باشند. آن‌ها تقریباً به خاطر گوشت و چربی غنی از روغن که به‌عنوان پیه شناخته می‌شوند توسط شکارچیان از بین رفته‌اند و اکنون یکی از گونه‌های به‌شدت در معرض خطر وال‌ها هستند. در حال حاضر تنها حدود 400 عدد از آن‌ها باقی‌مانده که تنها حدود 100 ماده تولیدمثلکننده بینشان وجود دارد. اکنون حیوانات محافظت‌شده  تلقی می‌شوند و شکار این نهنگ‌ها غیرقانونی است، اما متاسفانه بهبود جمعیت آن‌ها به‌کندی انجام می‌شود.

ماده‌ها در ده سال اول زندگی خود تولیدمثل نمی‌کنند و سپس هر شش تا ده سال یک بچه به دنیا می‌آورند. آن‌ها هنوز هم در معرض خطر انقراض قرار دارند، ازجمله بزرگ‌ترین تهدیدها ضربات قایق و گرفتار شدن در وسایل ماهیگیری است. همچنین رفت‌وآمد شناورها نویزی ایجاد می‌کند که توانایی ارتباط آن‌ها را مختل می‌کند. نهنگ‌ها از صدا برای یافتن جفت، مکان‌یابی غذا و جلوگیری از شکارچیان و همچنین جهت‌یابی و گفتگو با یکدیگر استفاده می‌کنند که  یک حس اساسی برایشان محسوب می‌شود. تغییر آب‌وهوا و تغییر درجه حرارت دریا ممکن است از دیگر دلایلی باشد که بر میزان در دسترس بودن غذا و در نهایت نرخ تولید مثل و بقای آن‌ها اثر بگذارد. جالب است بدانید نام North Atlantic right whale که بر روی این حیوان انتخاب شده است، برگرفته از صیادان نهنگی است که آن‌ها را مورد شکار قرار می‌داند.

5. پلنگ آمور

متأسفانه، پلنگ‌های آمور یکی از گربه‌های بزرگ در معرض خطر انقراض هستند. آن‌ها در فهرست قرمز گونه‌های در معرض خطر IUCN قرار دارند. بین سال‌های 2014 و 2015، حدود 92 پلنگ آمور در محدوده طبیعی آن‌ها باقی‌مانده بود. این تعداد در حال حاضر کمتر از 70 عدد تخمین زده‌شده است.

مانند همه گونه‌های موجود در لیست در معرض خطر انقراض، انسان‌ها بزرگ‌ترین تهدید آن‌ها هستند. کت‌های زیبایی که از پوست آن‌ها ساخته می‌شود و همچنین استخوان‌هایی که برای استفاده در طب سنتیدر  آسیا بفروش می‌رسند از انگیزه موردعلاقه شکارچیان غیرمجاز است. آن‌ها عمدتاً به دلیل آتش‌سوزی‌های طبیعی و ساخته‌شده توسط بشر در معرض خطر از دست دادن زیستگاه قرار دارند. تغییرات آب‌وهوایی همچنین در حال تغییر زیستگاه پلنگ آمور است که  منجر به کاهش در دسترس بودن طعمه‌ها می‌شود.

4. تمساح پوزه ‌باریک گنگی (گریال)

گریال‌ها تمساح ماهی‌خواری در کشور هند هستند. آن‌ها پوزه‌های باریک و بلندی دارند که در انتهای آن برآمدگی بزرگی وجود دارد که این پوزه شبیه گلدانی به نام قارا (Ghara) است، که نام آن‌ها نیز برگرفته از آن می‌باشد. گریال‌ها بیشتر وقت خود را در رودخانه‌های آب شیرین می‌گذرانند و فقط به هنگام قرار گرفتن در معرض آفتاب و تخم‌گذاری از آب خارج می‌شوند.

متأسفانه، از دهه 1930 تعداد گریال رو به کاهش است و  این تمساح بزرگ اکنون در حال انقراض است. فقط 100 تا 300 عدد از آن‌ها در طبیعت باقی‌مانده است. کاهش آن‌ها به دلیل چندین مسئله است که همه ساخته دست بشر هستند. از بین رفتن زیستگاه، آلودگی و گرفتاری در تورهای ماهیگیری و شکارچیان غیرقانونی (برای استفاده در طب سنتی) و ... .

3. کاکاپو

کاکاپوها نام پرنده‌ای است که بومی جزیره نیوزلند می‌باشد. این پرنده که معمولاً در شب از لانه خود بیرون می‌آید پرواز نمی‌کند و بر روی زمین راه میرود. این پرنده نمونه دیگری از حیواناتی است که توسط انسان به مرز نابودی کشیده شده است. تنها حدود 140 عدد از آن‌ها باقی‌مانده است که هر یک با یک دلیل خاص در خطر انقراض قرار گرفته اند! آن‌ها روزگاری در سراسر نیوزلند و پلی‌نزی رایج بودند اما اکنون فقط در دو جزیره کوچک در سواحل جنوب نیوزلند زندگی می‌کنند.

یکی از تهدیدات طبیعی کاکاپوها، شکار توسط گونه‌هایی مانند گربه‌ها و کاکُم‌ها است که با استفاده از بو کشیدن شکار می‌کنند. واکنش طبیعی کاکاپو این است که در صورت تهدید در جای خود خشک میشوند و با پس‌زمینه ترکیب شوند. این روش حفاظتی در برابر شکارچیانی که بجای بو از بینایی خود برای شکار استفاده می‌کنند مؤثر است. ماده‌ها نیز هنگام یافتن غذا لانه را بدون مراقبت ترک می‌کنند و تخم‌ها را آزادانه در دسترس شکارچیان قرار می‌دهند. اقدامات حفاظتی فشرده به معنای افزایش جمعیت در حال حاضر مؤثر بوده است اما تنوع ژنتیکی در بین کاکاپوهای باقیمانده کم است، که می‌تواند بقای آن‌ها را در آینده تحت تاثیر قرار داهد. به ویژه زمانی که کاکاپوها دچار بیماری شوند.

2. یوزپلنگ ایرانی (چیتای آسیایی)

از دیگر گربه‌سانان و حیواناتی که در خطر جدی انقراض قرار دارد یوزپلنگ ایرانی است. چیتای آسیایی به این علت با نام یوزپلنگ ایرانی شناخته می‌شود که تنها قلاده‌های باقی‌مانده از آن‌ها در ایران می‌زیستند. حدود 32 تا 67 هزار سال پیش این گربه سانان از کشورهای آفریقایی جدا شدند و در کشورهای آسیایی از جمله هند، شبه‌جزیره عربستان و ایران ساکن شدند که در مرور زمان تنها یوزهای ایرانی باقی ماندند. یوزپلنگ ها به طور کلی در 5 نوع تقسیم بندی می‌شوند که کمیاب ترین آن‌ها یوزپلنگ ایرانی است. تفاوت اصلی یوزپلنگ ایرانی با دیگر هم نوعان خود یال ضخیم، چشمانی قرمز، صورت کوچک‌تر و گردن کشیده تری می‌باشد که وجه تمایز آشکاری برای آنان ایجاد کرده است.

بر طبق داده‌های IUCN تمامی یوزپلنگ‌های ایرانی در مناطق محافظت شده زندگی می‌کنند و تعداد آن ها کم تر از 50 قلاده تخمین زده می‌شود. متاسفانه نابودی زیست بوم ها، شکار غیرمجاز و کشتن این حیوانات به دلایل متعددی از جمله پوست گرانبهایشان، عاملی شده است تا این یوزها به یکی از نادر ترین موجودات جهان بدل شوند.  

1. واکیتا  (گرازماهی کالیفرنیا)

واکیتا کوچک‌ترین و در معرض خطرترین پستانداران دریایی در جهان است. از سال 1996 در لیست حیوانات در معرض خطر IUCN قرارگرفته است. در سال 2018 تنها حدود 6 تا 22 واکیتا باقی‌مانده بود. آخرین برآورد، از ژوئیه 2019، نشان می‌دهد که در حال حاضر تنها 9 مورد وجود دارد. بزرگ‌ترین تهدید آن‌ها از صید غیرقانونی توتوابا است، ماهی بزرگی که به دلیل داشتن بادکنکِ شناوری مورد تقاضا است. واکیتاها به‌طور تصادفی در تورهایی قرار می‌گیرند که برای شکار توتوابا به دریا انداخته‌شده و غرق می‌شوند زیرا دیگر نمی‌توانند برای نفس کشیدن به سطح آب شنا کنند.

در ژوئیه 2016 تلاش‌های حفاظتی منجر به ایجاد ممنوعیت استفاده از تور ماهیگیری دیواره‌ای (که به‌طور عمودی مثل دیواره در آب قرار می‌دهند و پره یا آبشش ماهی‌ها در شبکه‌های آن گیر می‌کنند) در زیستگاه واکیتا شد، اما صید غیرقانونی و تهدید آن‌ها همچنان ادامه دارد. تلاش‌ها اکنون بر اجرای ممنوعیت استفاده از تور ماهیگیری دیواره‌ای و دنبال کردن کسانی که از آن‌ها استفاده می‌کنند، صورت می‌گیرد. متخصصان حفاظت از محیط‌زیست همچنین در تلاش‌اند تقاضا برای توتوابا را که گونه‌ای محافظت‌شده است، کاهش دهند.

 این پایان کار نیست ... 

آنچه که دید و خواندید تنها 10 تا از حیواناتی بودند که در خطر انقراض قرار گرفته اند. حیوانات بسیار دیگری از جمله فیل‌های آسیایی، اورانگاتون و ... نیز وجود دارند که می‌توانستند در این لیست جای داشته باشند. به عبارتی این فهرست قابلیت تعمیم به صدها و هزاران گونه جانور دیگر را دارد. در آخر، این متن را با این سوال به پایان می‎‌رسای کاش انسان ها هیچ وقت به وجود نمیومدن و کاش اینقدر غارت گر نبودند یا کاش اصلا مانند اسکل عقل نداشیم تا نمیتوانستیم شکار کنیم