معرفی
۱
خط ثلث
خط ثلث
خط ثلث
خلاصه :
خط ثلث یکی از اقلام مهم خوشنویسی در هنر ایرانی و اسلامی است. این خط برگرفته...خط ثلث یکی از اقلام مهم خوشنویسی در هنر ایرانی و اسلامی است. این خط برگرفته و منبعث از خط کوفی است. «ابن مقله بیضاوی»، «ابن بواب» و «یاقوت» در پیدایش، تکمیل و نظام‌مند کردن آن، نقش مهم و اساسی داشته‌اند. در ادامه مطلب با ساختار و ویژگی‌های آن بیشتر آشنا می‌شویم. با ما همراه باشید.
ساختار و قابلیت‌های حرکتی خط ثلث، در دو محور عمودی مانند «الف ها» و حرکت‌های افقی مانند «ی» معکوس، همراه با ترکیبات پیچیده، به کمک گردش حروف مختلف، توانایی بالایی به این خط بخشیده است. این خط، حالتی ایستا، محکم و استوار دارد و با کتیبه‌نگاری سازگار است.
از دوران ایلخانی کتیبه‌نگاری با خط ثلث آغاز و تا به امروز همچنان ادامه دارد. دوره‌ی تیموری نقطه اوج و فراز خط ثلث و دوره‌ی قاجار به جهت اندام، مفردات و قدرت حروف، نقطه فرود و تنزل است. اما از نظر خلاقیت، تنوع رنگی و شادابی،آثار کم‌نظیری در این دوره خلق شده‌اند.
در مجموع، در دوره‌ی قاجار از اهمیت این خط کاسته شد و خط نستعلیق توسعه چشمگیری پیدا کرد.
کتیبه‌های ثلث دوره‌ی صفوی از جهت مصالح متنوع‌اند و از جهت اجرا، استحکام خوبی دارند. این خط به دلیل کثرت بناها گسترش قابل توجهی پیدا می‌کند و هنرمندان طراز اولی چون «علیرضا عباسی» به کتیبه‌نگاری می‌پردازند.
خط ثلث در عرف خوشنویسان از جمله اقلام سته (شش گانه) است که آن را «ام الخطوط» نیز گویند، زیرا که گفته‌اند دیگر خطوط از آن مایه گرفته‌اند و آن را بخاطر اهمیت فوق العاده‌اش، مادر خطوط نام نهاده‌اند.
در وجه تسمیه آن بعضی اختلاف کرده‌اند و گفته‌اند: «چون این خط را بر ورقی به قطع ثلثین کتابت می‌کرده‌اند به این نام شهرت یافته و بعضی پنداشته‌اند که به لحاظ این که دور و سطح آن شش دانگ است، یعنی یک سوم، آن را ثلث نامیده‌اند.»
به هر حال این خط شباهت زیادی به خط «نسخ» دارد؛ با این تفاوت که در خط ثلث حروف تشعیر دارد، یعنی انجامه‌های حروف تند و تیز است و دور و خمیدگی حروف آن بیشتر از خط نسخ است. همچنین «ترویس» یا «سرک» بر فراز حروف ایستاده آن فراوان دیده می‌شود و گرفتگی و تنگی چشمه‌ی حروف در آن جایز نیست.
بنده در بخش گالری عکس هایی را از کتاب قواعد خط العربی قرار داده ام که در آن آموزش های خط ثلث جناب آقای هاشم بغدادی نویسنده کتاب قرار دارد.
خوشحال می شوم که خطاطی ها دوستان علاقه مند در این زمینه یعنی خط ثلث ببینم...
برچسب‌های این مطلب :
گالری تصاویر :
.jpeg)
.jpeg)
.jpeg)
.jpeg)
.jpeg)
.jpeg)
.jpeg)
.jpeg)
.jpeg)
.jpeg)
.jpeg)
.jpeg)
.jpeg)
.jpeg)
.jpeg)
.jpeg)
.jpeg)
.jpeg)
.jpeg)
.jpeg)
