پراید

خلاصه :

پراید خودرویی است که تولید آن در کره جنوبی آغاز شد. تولید این خودرو از سال ۷۲ در ایران توسط شرکت سایپا آغاز شد؛ که در کره جنوبی در مدل‌های DM و FS و همچنین مدل سدان که به آن بتا نیز گفته می‌شد تولید می‌شده‌است. مدل‌های اولیه پراید از خودروهای مزدا ۱۲۱ و فورد فستیوا گرفته شد و سپس توسط کمپانی کیا موتورز با تغییراتی در کره جنوبی ساخته شد.

پراید در ایران برای بیش از ۲۰ سال آن هم در مدل‌های مختلف تولید شده‌است. پراید بعد از پیکان از قدیمی‌ترین خودروهای بازار ایران است که هنوز تولید می‌شود.

مدل‌های مختلف پراید در ایران شامل دو مدل سدان ۱۳۲ و ۱۳۱، یک مدل هاچ‌بک ۱۱۱، یک مدل ناچ‌بک با نام ۱۴۱، و یک مدل وانت با نام ۱۵۱ می‌شوند. علاوه بر این مدل ۱۳۱ پیش از تغییر طراحی داخلی و بروزرسانی‌های جزئی در نمای بیرونی، با نام سایپا صبا شناخته می‌شد و مدل هاچ‌بک آن که بعداً با مدل ۱۱۱ جایگزین شد نیز سایپا نسیم نام داشت.

سازمان پزشکی قانونی ایران خودروهای خانواده پراید را رکورددار آمار تلفات حوادث رانندگی دانسته‌است و ناصر مکارم شیرازی نیز از ایمنی این خودرو انتقاد کرده‌است.

طبق اعلام شرکت سایپا تولید مدل‌های ۱۳۲، ۱۱۱ و ۱۳۱ به‌ترتیب در دی ۱۳۹۸، اردیبهشت ۱۳۹۹ و تیر ۱۳۹۹ متوقف خواهد شد و خودروهای تیبا، کوییک و ساینا جایگزین مدل‌های پراید می‌شوند. پیش از این، خودروی سایپا ۱۱۱ در اواسط سال ۱۳۹۶ یک وقفهٔ یک ماهه در تولید را تجربه کرده‌بود.

تاریخچه

مزدا ۱۲۱ مدل ۱۹۸۹

پراید در اصل در شرکت مزدا ژاپن با سفارش فورد، شرکت مادر، طراحی شد. نسل اول این خودرو که در سال‌های ۱۹۸۶ تا ۱۹۹۳ تولید و در ژاپن با نام مزدا ۱۲۱ و در آمریکای شمالی توسط شرکت فورد با نام فورد فستیوا به فروش رسید.

این مدل همچنین با نام کیا پراید از ۱۹۸۷ تا ۲۰۰۰ در شرکت کیا موتورز کره جنوبی تولید شد و در سال ۲۰۰۱ خط تولید آن به سایپا فروخته شد.

فورد فستیوا

شرکت سایپا با ایجاد زنجیره‌ای از قطعه‌سازان فنی در گروه سایپا و با حمایت از قطعه‌سازان بخش خصوصی سعی در بومی‌سازی تولید خودروی پراید نمود و آن را با نام‌های نسیم (پراید هاچ‌بک)، صبا (پراید سدان)، سایپا ۱۳۲، سایپا ۱۳۱، سایپا ۱۱۱، سایپا ۱۴۱ و وانت پراید (سایپا ۱۵۱) در ایران عرضه کرد.

در زمستان سال ۱۳۸۹ شرکت سایپا محصولات خود را بر پایه پلتفرم پراید متوقف نمود و تولید بر اساس پلتفرم X100 را آغاز کرد و محصولات خود را با نام‌های جدید:سایپا ۱۱۱، سایپا ۱۳۱، سایپا ۱۳۲ و سایپا ۱۴۱ تولید می‌کند.

مدل‌ها

صبا و نسیم

دو نسخه ابتدایی پراید که در ابتدای ورود به ایران تا سال ۱۳۸۴ با برند کیا تولید و پس از آن مُهر سایپا بر پیشانی شان حک شد. تولید این دو مدل در سال ۱۳۸۸ به اتمام رسید و پیکره و پلتفرم سایر مدل‌ها به نوعی همین صبا و نسیم‌اند.

سایپا ۱۴۱

سایپا ۱۴۱

پراید ۱۴۱ یکی از محصولات سایپا است. این خودرو همان پراید تغییریافته‌است. این مدل در واقع مدل لیفت بک سایپا ۱۳۱ یا در واقع همان سایپا صبا است. این تغییر در طراحی در دورانی انجام گرفت که بازار خودروی ایران از نظر تنوع مدل‌های عرضه شده بسیار فقیر بود و ساپیا نیز تبلیغات زیادی در زمینه ۱۴۱ به راه انداخت اما شکل ظاهری نامأنوس و مشکلات کیفی ناشی از این تغییرات باعث شد این مدل هیچ‌گاه نتواند به خودرویی موفق تبدیل شودهرچند سایپا که در آن زمان زانتیا را مونتاژ می‌کرد سعی کرده بود در طراحی قسمت عقب سایپا ۱۴۱ از رگه‌های طراحی عقب عاریه بگیرد ولی با همه این اوصاف ۱۴۱ همواره کم تیراژترین مدل در خانواده محصولات پراید بود به گونه‌ای که با وجود طرح متفاوت نسبت به مدل‌های سدان، همواره با قیمت پایین‌تر عرضه می‌شد تا بتواند نظر مشتریان را به سوی خود جلب کند. تولید این مدل متوقف شده‌است.

سایپا ۱۴۱ در کشور ونزوئلا تحت نام تورپیال (نام یک پرنده) فروخته می‌شود.

سایپا ۱۵۱

سایپا ۱۵۱ (سایپا کارا) یک ماشین تولید شده توسط سایپا در ایران است. این وانت کوچک ۹۰۰ کیلوگرم وزن دارد و بر اساس پراید ساخته شده‌است. سایپا این خودرو را با قیمت مقرون به صرفه‌ای (نسبت به دیگر خودروهای ایرانی) عرضه می‌کند در این مدل به دلیل کاربری متفاوت نسبت به سایر مدل‌ها تغییراتی در فنربندی عقب و دیسک‌های ترمز و سیستم انتقال قدرت صورت گرفته‌است.

سایپا ۱۱۱

سایپا ۱۱۱ یک خودرو هاچ‌بک از محصولات سایپا است که از سال ۲۰۱۰ توسط این شرکت ساخته می‌شود. این خودرو در اصل مدل هاچ‌بک سایپا ۱۳۲ است که آن هم از محصولات سایپا و از سری پلتفرم پراید X100 است. سایپا با راه اندازی تشکیلات جدید تولید خودرو در کاشان مدل هاچ بک پراید را با تغییرات اندکی در چراغهای جلو و عقب و تغییر فرم شیشه عقب به روانهٔ بازار کرد. در ابتدای تولید برای این خودرو نام مروارید انتخاب شد که بعداً به سایپا ۱۱۱ تغییر نام داد. این خودرو همانند سایر انواع پراید به موتوری با حجم ۱۳۲۳ سی سی و توان ۶۲ اسب بخار مجهز است.

سایپا ۱۳۱

نمای عقب سایپا ۱۳۱

در واقع همان پراید صبا است که پس از تغییر طراحی داشبورد و گرافیک جدید داخل چراغ‌های جلو و عقب و سپر جلو به این عدد سه رقمی تغییر نام داد.

سایپا ۱۳۲

پراید ۱۳۲ نسخه سدان پراید ۱۱۱ است و تفاوتش با پراید ۱۳۱ که زودتر از این خودرو معرفی شده همرنگ بودن سپر و زه‌های بدنه است. تنها مزیت پراید ۱۳۲ نسبت به پراید ۱۱۱ صندوق عقب جادارتر آن است و از لحاظ فنی مانند سایر نسخه‌های پراید از همان موتور و گیربکس بهره می‌برد.

انتقادات به ایمنی پراید

تصادف یک خودروی پراید با میله فلزی

رئیس سازمان پزشکی قانونی پراید را رکورد دار وسایل نقلیه در کشته شدن ایرانیان در سال ۹۲ عنوان کرد و افزود: «در سال گذشته متأسفانه ۲ هزار و ۴۵۴ نفر به دلیل وقوع تصادف خودروی پراید جان خود را از دست دادند که این مسئله باعث شد تا ۱۳٫۶ درصد از تصادفات منجر به مرگ به این خودرو اختصاص یابد.»ناصر مکارم شیرازی هم با اشاره به این‌که «گفته می‌شود بیشترین ضایعات، ضایعات تصادفات رانندگی به واسطه خودروی پراید است» گفت: «باید فکری در این خصوص کرد و این خودرو به خودروی مناسبی تبدیل شود. از سوی دیگر اینکه علی‌رغم اینکه می‌گویند این خودرو ارزان است باید گفت که با تلفاتی که به بار می‌آورد اصلاً به صرفه نیست».

توقف تولید

وزرات صنعت در سال ۱۳۹۶ اعلام کرد که تولید پراید در سال ۱۳۹۷ متوقف می‌شود  در راستای شروع پروسه تولید سایپا ۱۱۱ در شهریور سال ۱۳۹۶ متوقف شد. البته این توقف تولید تنها یک ماه دوام آورد و شرکت سایپا با انتقال خطوط تولید از کاشان به تهران تولید این خودرو را از سر گرفت.

در آبان ماه ۱۳۹۸، رئیس سایپا اعلام کرد که روند توقف تولید پراید از بهمن ۹۷ آغاز شده‌است و در تیرماه ۹۹ این خودرو به‌طور کامل از رده خارج می‌شود. براین اساس تولید سایپا ۱۳۲ در دی‌ماه ۹۸، سایپا ۱۱۱ در اردیبهشت ۹۹ و سایپا ۱۳۱ در تیر ۹۹ به پایان خواهد رسید. خودروهای تیبا، کوییک و ساینا جایگزین پراید خواهند شد. همچنین تجهیزات و خطوط تولید پراید به کشورهای مقصد صادراتی انتقال خواهد یافت.

نگارخانه

پراید هاچ‌بک

پراید صبا

پراید ۱۵۱

نمای عقب سایپا ۱۴۱