ارایه ی مجاز

خلاصه :

مَجاز واژه‌ای عربی به‌معنای غیرِ حقیقت است و در اصطلاح ادبی به استعمال کلمه‌ای در غیر معنی حقیقی خود گفته می‌شود، به شرط آنکه آن معنی از جهتی ارتباط با معنی اصلی داشته باشد. بنابراین،‌ می‌توان چنین گفت کلمه‌ای که شاعر از آن استفاده می‌کند یک معنای حقیقی دارد و یک معنای مجازی و این دو معنی با چیزی که در اصطلاح ادبی به آن «علاقه» یا «قرینه» می‌گویند، به هم ربط داده می‌شوند. اگر این علاقه نباشد، یافتن ارتباط بین معنای حقیقی (اولیه) و مجازی (ثانویه) عملاً ناممکن خواهد بود.

جالب است بدانید که مجاز لزوماً محدود به حوزه ادبیات نیست و قدمتی به درازای زبان بشر دارد. ممکن است بسیاری از افراد در صحبت‌های روزانه خود از مجاز استفاده کنند. آنچه در مجاز در ادبیات اهمیت دارد، وجه هنری و زیبایی‌شناسانه آن است.

قرینه در مجاز چیست؟

در مجاز، شاعر برای آنکه خواننده مقصود او را متوجه شود، یعنی متوجه معنای ثانویه مد نظر شاعر شود، نشانه‌ای به مخاطب ارائه می‌کند که به این نشانه «قرینه» گفته می‌شود.

علاقه در مجاز چیست؟

علاقه، در واقع، پیوند و تناسبی است که میان معنای حقیقی و معنای مجازی کلمه وجود دارد.

انواع مجاز بر اساس علاقه

مطابق آنچه در بخش قبل گفتیم، برای مجاز باید یک قرینه لفظی یا علاقه وجود داشته باشد تا معنای حقیقی و مجازی کلمات با هم مرتبط شوند. در این بخش، انواع علاقه در آرایه مجاز را معرفی می‌کنیم.