مقالات
۶
اردوی پایه هشتم ۲
چشمه علی
خلاصه :
این ....با توجه به شواهد تاریخی، در گذشته به دلیل وجود چندین مجرای آب در این باغ به آن «عالی بولاغ» یا «هزار چشمه» میگفتند.
ویژگیهای خاص اقلیمی و محیط سرسبز و باصفای چشمهعلی باعث شده است تا از زمانهای قدیم این منطقه و چشمهی آن مورد توجه مردم وحاکمان قرارگیرد.
مجموعهی چشمهعلی که یکی از مهمترین تفریحگاههای شهر دامغان به حساب میآید، در واقع فضایی برای تفریح تابستانی پادشاهان قاجار بوده است.
استان سمنان و شهر دامغان مورد توجه پادشاهان قاجار بودهاند به همین دلیل آغامحمدخان و فتحعلیشاه قاجار اقدام به ساخت این عمارت در این منطقه کردند. علاقهی فتحعلی شاه به این خطه از ایران به این دلیل است که شهر دامغان در واقع زادگاه وی بوده و او در مولودخانهی دامغان، چشم به جهان گشوده است. وی پس از به سلطنت رسیدن، چندین بار به این شهر سفر کرده است. زمانی که فتحعلیشاه برای جلوگیری از پیشرفتهای نادر میرزا پسر شاهرخ نادری در مشهد به سمت خراسان میرفت، در این مکان توقف کرد و همان زمان دستور داد که این عمارت را در آنجا بنا کنند.
ساخت مسجد
پس از ساخت عمارت فوق، شاه اعلام کرد: «این عمارت، کعبه ثانی نیاز دارد» و دستور داد تا مسجدی در کنار چشمه بسازند. پس در کنار این عمارت مسجدی با طاقهای رومی ساخته شد که تا چندین سال قبل نیز آثاری از آن دیده میشد. فتحعلیشاه در آن زمان دستور داد وقفنامهای را برای چشمهعلی بر دو سنگ حک کرده و در مسجد نصب نمایند ولی به دلیل عدم کارایی و مخروبه شدن مسجد، آثار باقیمانده تخریب و مجددا در همان محل مسجدی زیبا احداث شد.
چشمه علی دارای دو دریاچه است که یکی در شمال و دیگری در جنوب عمارت فتحعلی شاه قرار دارد. قسمت اعظم آب چشمه از دریاچه شمالی خارج میشود.بنای چشمهعلی از دو قسمت تشکیل شده است؛ یکی عمارت قراولخانه که بنایی خشتی و معماری صفوی دارد و در زمان آغا محمد خان قاجار مورد استفاده قرار میگرفته و قسمت دوم، بنایی است که درون آب ساخته شده و پایهای سنگی دارد. خود بنا آجری است. ساختمان مجموعه چشمه علی که توسط فتحعلی شاه قاجار ساخته شده است، درسمت شمالی و داخل دریاچه قرار دارد. به فاصله قریب پانصد متر از تپه های آبده، ساختمانی است دو طبقه و دارای ایوان محصور در آب است. طبقه فوقانی و تحتانی از دو طرف باز است و هر کس در آن بنشیند دو طرف دریاچه را میببیند.
در ساختمانهای تاریخی ایران، به خصوص در قلعهها، ارگها و برجها قسمتی به نام قراولخانه وجود داشته است. قراولخانهها معمولا کاربردهای گوناگونی داشتهاند، از جمله:
محل استراحت قراولها و انبار اسلحهی آنها بوده و از آن بهعنوان پادگان برای محافظت مناطق استفاده میکردند.
جایگاه نگهداری و توقف ارابهها و اسبهای سلطنتی بوده است.
کلبهی کوچکی بوده که سر راههای ورودی به شهر برای گرفتن عوارض از افرادی که محصولات کشاورزی وارد میکردند، ساخته و استفاده میشده است. در هر قراولخانه دو نفر مأمور دولت از ادارهی دارایی، شب و روز کشیک میدادند تا عوارض لازم را دریافت کنند. دو سوی سازه درون آب استخر قرار دارد که نشیمن گاه شاهان قاجار بودهاست. این مجموعه دارای گرمابه و مسجد هم بوده که اکنون ویران شده اند. چشمه علی دامغان یکی از خوش آبوهواترین تابستانگاههای ایران است.
آقای میری
۶ سال پیش
محمد سبحان عابدینی
۶ سال پیش
سعید جعفرزاده سرهنگ آبادی
۶ سال پیش
امین حبیبی
۶ سال پیش
AMIR.ena
۶ سال پیش