بدون مجموعه
۲
سلام
سردار دلها
سلام
خلاصه :
سلام علیکم قاسم سلیمانی (۲۰ اسفند ۱۳۳۵ – ۱۳ دی ۱۳۹۸) فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بود. او در طول جنگ ایران و عراق و پس از آن تا سال ۱۳۷۶، فرمانده لشکر ۴۱ ثارالله کرمان بود.وی
قاسم سلیمانی (۲۰ اسفند ۱۳۳۵ – ۱۳ دی ۱۳۹۸) فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بود. او در طول جنگ ایران و عراق و پس از آن تا سال ۱۳۷۶، فرمانده لشکر ۴۱ ثارالله کرمان بود. سپس، از سال ۱۳۷۶ تا زمان مرگ به‌عنوان فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی فعالیت می‌کرد. وی در تاریخ ۱۳ دی ۱۳۹۸ در هنگام خروج از فرودگاه بین‌المللی بغداد در طی عملیاتی بنام عملیات آذرخش کبود مورد حمله موشک پهپاد نظامی آمریکا قرار گرفته و کشته شد.
جنگ ایران و عراق فرمانده لشکر ۴۱ ثارالله کرمان و از فرماندهان عملیات‌های والفجر هشت، کربلای چهار و کربلای پنج بود. سلیمانی در سال ۱۳۷۶ش از سوی سید علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی ایران به فرماندهی نیروی قدس سپاه منصوب شد که بخش برون‌مرزی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران است. پس از ظهور داعش در عراق و سوریه، سلیمانی با حضور در این مناطق و سازماندهی نیروهای مردمی، به مبارزه با داعش پرداخت.
قاسم سلیمانی در سال ۱۳۹۸ش و پس از شهادتش به درجه نظامی سپهبدی رسید.
زندگی‌نامه
قاسم سلیمانی در ۲۰ اسفند ۱۳۳۵ش در روستای قنات ملک از توابع شهرستان رابُر کرمان در ایل عشایر سلیمانی به دنیا آمد. وی در ۱۸ سالگی به استخدام اداره آب کرمان درآمد. به گفته برادرش، او یکی از گردانندگان اصلی راهپیمایی‌ها و اعتصابات کرمان در زمان انقلاب اسلامی بود.
دوران جنگ ایران و عراق
قاسم سلیمانی پس از انقلاب اسلامی ایران، در سال ۱۳۵۸ش عضو سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شد و خیلی زود عضو واحد آموزش و مربی پادگان آموزشی قدس سپاه کرمان شد.[۳] با شروع جنگ ایران و عراق چند گردان را در کرمان آموزش داد و به جبهه‌ها فرستاد. وی در دوره‌ای، فرماندهی سپاه آذربایجان غربی را بر عهده داشت. سلیمانی در سال ۱۳۶۰ش با حکم محسن رضایی فرمانده وقت سپاه پاسداران، فرمانده لشکر ۴۱ ثارالله در کرمان شد. وی در جنگ عراق علیه ایران، از فرماندهان عملیات‌های والفجر هشت، کربلای چهار و کربلای پنج بود. سلیمانی در دوران جنگ عراق و ایران، دو بار مجروح شد که یک بار آن، جراحاتش شدید بود.
سلیمانی پس از پایان جنگ ایران و عراق در سال ۱۳۶۷ش مدتی فرمانده سپاه ۷ صاحب الزمان شد و سپس مجددا فرمانده لشکر ۴۱ ثارالله گردید و با توجه به این که مأموریت این لشکر در استان سیستان و بلوچستان ایران نیز بود، به مقابله با اشراری پرداخت که از مرزهای شرقی ایران هدایت می‌شدند. سلیمانی تا قبل از انتصاب به فرماندهی سپاه قدس، با باندهای قاچاق مواد مخدر در مرزهای ایران و افغانستان می‌جنگید.
فرماندهی سپاه قدس
نوشتار اصلی: نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
قاسم سلیمانی در سال ۱۳۷۶ش از سوی رهبر جمهوری اسلامی ایران به فرماندهی سپاه قدس منصوب شد. سپاه قدس شاخه برون‌مرزی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در سال ۱۳۶۹ به ساختار سپاه افزوده شد. نخستین فرمانده این سپاه، احمد وحیدی بود. پس از وی قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس ایران شد و پس از شهادت وی، اسماعیل قاآنی فرماندهی این نیرو را بر عهده دارد.
مبارزه با طالبان و القاعده در افغانستان
انتصاب قاسم سلیمانی به فرماندهی نیروی قدس هم‌زمان با اوج‌گیری فعالیت طالبان در افغانستان بود. او با مجاهدین افغانستان از جمله احمد شاه مسعود همکاری می‌کرد طبق گفته برخی از مجاهدین، او بارها برای نبرد با طالبان و القاعده در افغانستان حضور پیدا کرده بود. فیلمی از حضور وی در دره پنج شیر و ملاقاتش با احمد شاه مسعود در نبرد مجاهدین افغانستان با طالبان منتشر شده است. همچنین وی برای بازسازی افغانستان در دوران پس از جنگ‌های داخلی آن کشور اقدامات زیادی انجام داده بود.
طبق نظر نظامیان افغان حضور حاج قاسم در افغانستان موفقیت‌آمیز بوده است چون وی شخصیتی صمیمی داشت که به‌راحتی می‌توانست اعتماد طرف مقابل را جلب کند. او با متحدان افغانش با احترام برخورد می‌کرد و به‌راحتی سر سفره آنها می‌نشست و در زمینه‌سازی برای آتش‌بس و همکاری میان نیروها خیلی توانایی داشت. او تجربه جنگ داخلی کردستان و جنگ ایران و عراق و نیز مبارزه با باندهای مواد مخدر در مناطق مرزی ایران و افغانستان را داشت.
بخشی از پاسخ رهبر جمهوری اسلامی ایران به نامه قاسم سلیمانی درباره پایان سیطره داعش:
شما با متلاشی ساختن تودۀ سرطانی و مهلک داعش، نه‌فقط به کشورهای منطقه و به جهان اسلام بلکه به همۀ ملت‌ها و به بشریت خدمتی بزرگ کردید.
مبارزه با داعش در سوریه و عراق
قاسم سلیمانی از فرماندهان مبارزه علیه داعش در عراق [۲۰] و سوریه بود.[۲۱] داعش گروهی تکفیری بود که پس از سقوط صدام در عراق و خلأ قدرت در این منطقه پدید آمد.[۲۲] به گزارش خبرگزاری ایسنا، در سال ۲۰۱۱م نیروهای تحت فرمان سلیمانی معروف به مدافعان حرم، از جمله لشکر فاطمیون و تیپ زینبیون، جهت مبارزه با داعش و نیروهای شورشی راهی سوریه شدند.[۲۳][۲۴] در سال ۲۰۱۴ شهر موصل به تصرف داعش درآمد و بغداد، پایتخت عراق نیز تا مرز سقوط پیش رفت. در این حال قاسم سلیمانی با سازماندهی بخشی از نیروهای حشد الشعبی نقش مؤثری در اخراج داعش از عراق داشت. حیدر العبادی نخست‌وزیر وقت عراق، از قاسم سلیمانی به عنوان یکی از اصلی‌ترین متحدان عراق در مبارزه با داعش نام برده است.
قاسم سلیمانی در نامه‌ای خطاب به سید علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران که ۳۰ آبان ۱۳۹۶ش در رسانه‌های ایران منتشر شد، پایان سیطره داعش را اعلام کرد و از برافراشته شدن پرچم سوریه دربوکمال از شهرهای سوریه در نزدیکی مرز عراق خبر داد.
همکاری در برپایی مراسم راهپیمایی اربعین در عراق
بر اساس گفته حسن پُلارَک، رئیس ستاد بازسازی عتبات عالیات، قاسم سلیمانی در زمینه تأمین امنیت زائران پیاده روی اربعین و همچنین فراهم کردن امکانات پشتیبانی و لجستیکی و امکانات رفاهی برای زائران اربعین نقش داشت.
مدارج نظامی
اعطای نشان ذوالفقار توسط رهبر جمهوری اسلامی ایران به قاسم سلیمانی در ۱۳۹۷ش
حاج قاسم سلیمانی در بهمن ۱۳۸۹ش از سوی آیت الله خامنهای، فرمانده کل قوای نظامی ایران، درجه سرلشکری را دریافت کرد.
همچنین آیت‌الله خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، در ۱۹ اسفند ۱۳۹۷ش نشان ذوالفقار را به وی اهدا کرد. طبق آئین‌نامه اهدای نشان‌های نظامی جمهوری اسلامی ایران، این نشان به آن دسته از فرماندهان عالی‌رتبه و رؤسای ستادهای عالی‌رتبه در نیروهای مسلح اهدا می‌شود که تدابیر آنها در طرح‌ریزی و هدایت عملیات‌های رزمی موجب حصول نتایج مطلوب شده باشد. پس از انقلاب ایران در ۱۳۵۷ش، سلیمانی نخستین کسی است که نشان ذوالفقار را دریافت کرد.
قاسم سلیمانی در سال ۱۳۹۸ش و پس از شهادتش به درجه نظامی سپهبدی رسید.
در سال ۲۰۱۹م، در ویژه‌نامه‌ای که هر سال نشریه آمریکایی فارین پالیسی برای معرفی صد اندیشمند برتر دنیا منتشر می‌کند، قاسم سلیمانی در فهرست ده متفکر برتر حوزه دفاعی-امنیتی قرار گرفت.
ترورهای نافرجام
قاسم سلیمانی چندین بار هدف ترور قرار گرفته است. نخستین بار در سال ۱۳۶۰ ش، توسط یک پزشک وابسته به سازمان مجاهدین خلق هدف ترور قرار گرفت. اوایل مهر سال ۱۳۹۸ش، حسین طائب، رئیس سازمان حفاظت اطلاعات سپاه، از دستگیری افرادی خبر داد که قصد داشتند در کرمان، قاسم سلیمانی را ترور کنند.
شهادت
قاسم سلیمانی در ۱۳ دی ۱۳۹۸ش در حمله تروریستی پهپاد امریکایی به خودروی حامل وی در نزدیکی فرودگاه بغداد به همراه چند تن دیگر از جمله ابومهدی المهندس معاون حشد الشعبی (بسیج مردمی عراق) به شهادت رسید. ساعاتی بعد از این حمله، وزارت دفاع آمریکا با صدور بیانیه‌ای، اعلام کرد که حمله به خودروی حامل قاسم سلیمانی به دستور دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده، انجام شده است.
واکنش‌ها
شهادت سلیمانی، اعتراضاتی را در کشورهای مختلف جهان در پی داشت و مراسم‌هایی در بزرگداشت او در شهرهای مختلف ایران و دیگر کشورهای جهان برگزار شد. همچنین شخصیت‌های سیاسی و مذهبی ایران و دیگر کشورها به شهادت وی واکنش نشان دادند. سید علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران در پیامی او را چهره بین‌المللی مقاومت خواند و به مناسبت شهادتش سه روز در ایران عزای عمومی اعلام کرد.[۳۸] دیگر شخصیت‌های سیاسی و مذهبی از جمله رؤسای قوای سه‌گانه ایران و مراجع تقلید ایران و عراق در پیام‌های جداگانه شجاعت، اخلاص و فداکاری او را ستودند.
آیت‌الله خامنهای:
«در مقابل آنچه که او سرمنشأ آن شد و برای کشور و بلکه برای منطقه به وجود آورد در مقابل او من تعظیم می‌کنم».
سید حسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله لبنان، سید عبدالملک بدرالدین الحوثی رهبر انصارالله یمن و رؤسای جمهور سوریه، لبنان، عراق و ترکیه از شخصیت‌های سیاسی غیرایرانی بودند که شهادت سلیمانی را محکوم کردند. همچنین بسیاری از وزیران خارجه کشورهای مختلف با ایران ابراز همدردی نموده و اقدام آمریکا را محکوم کردند.[نیازمند منبع] همچنین اگنس کالامارد، گزارشگر ویژه سازمان ملل، ترور هدفمند قاسم سلیمانی و ابومهدی مهندس را غیرقانونی و نقض قوانین حقوق بین‌الملل دانست.[۴۱] یرواند آبراهامیان، تاریخ‌نگار امریکایی نیز تأکید کرد که ایرانیان پیش از این امریکا را دولتی توطئه‌گر می‌دانستند، از این پس دولت مذکور را دولتی تروریست هم خواهند دانست. مایکل مور، فیلمساز امریکایی به اقدام دولت امریکا اعتراض کرد و دولت امریکا را تلویحاً جنگ‌طلب خواند.
پیامدها
برخی از پیامدهای شهادت قاسم سلیمانی عبارتند از:
-
تصویب طرح اخراج آمریکایی‌ها از عراق: پس از شهادت قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس، برخی از گروه‌های سیاسی عراق و شماری از مردم این کشور خواستار اخراج نیروهای امریکایی از عراق شدند. پارلمان عراق در جلسه‌ای اضطراری که در ۱۵ دی ۱۳۹۸ش برگزار شد طرحی را در رابطه با خروج نیروهای امریکایی از عراق تصویب کرد.[۴۴] هر چند موضوع اخراج نیروهای امریکایی از عراق، پیشتر در پی حملات آمریکا به مواضع حشد الشعبی مطرح شده بود و سید کاظم حائری از مراجع تقلید نیز ماندن نیروهای آمریکایی را در عراق حرام اعلام کرده بود.
-
حمله موشکی ایران به پایگاه هوایی عین‌الاسد: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در ۱۸ دی ۱۳۹۸ش در پاسخ به ترور قاسم سلیمانی، پایگاه هوایی عین الاسد را که پایگاه نظامیان آمریکایی در عراق بود، مورد حمله موشکی قرار داد.
-
نامگذاری روز ۱۳ دی به عنوان روز جهانی مقاومت در تقویم جمهوری اسلامی ایران
تشییع و تدفین
تشییع قاسم سلیمانی در کرمان ۱۷ دی ۱۳۹۸ش
مراسم تشییع قاسم سلیمانی به همراه ابومهدی المهندس و دیگر همراهانشان در ۱۴ دی ۱۳۹۸ش با حضور شخصیت‌های سیاسی و مذهبی و عموم مردم عراق در شهرهای بغداد، کربلا و نجف برگزار شد. در کربلا سید احمد الصافی تولیت حرم حضرت عباس و در نجف، شیخ بشیر نجفی بر پیکر آنان نماز گزارد. سپس پیکرهای شهدای ایرانی و ابومهدی المهندس به ایران منتقل شده و در ۱۵ دی در اهواز و مشهد و در ۱۶ دی در تهران و قم تشییع شدند.
سید علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی ایران ۱۶ دی ۱۳۹۸ در تهران بر پیکر قاسم سلیمانی و دیگر همراهانش از جمله ابومهدی المهندس نماز گزارد. پایگاه خبری روسی روسیا الیوم، تشییع جنازه وی را پس از تشییع جنازه امام خمینی بزرگترین تشییع جنازه تاریخ برشمرد. به گفته سخنگوی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی حدود ۲۵ میلیون نفر در تشییع سلیمانی شرکت کردند.
پیکر قاسم سلیمانی ۱۷ دی در کرمان تشییع و در ۱۸ دی ۱۳۹۸ در این شهر دفن شد. پیکر حاج قاسم طبق وصیت وی، توسط دوست قدیمی‌اش محمود خالقی و با کمک محمد باقر قالیباف به خاک سپرده شد.
تصویری از جلد کتاب «حاج قاسم»
وصیت‌نامه
مراسم چهلمین روز شهادت سلیمانی در شهرهای مختلف ایران و برخی دیگر از کشورها برگزار شد. در تهران این مراسم در ۲۴ بهمن ۱۳۹۸ در مصلای امام خمینی برگزار شد. اسماعیل قاآنی فرمانده نیروی قدس در این مراسم وصیت‌نامه قاسم سلیمانی را قرائت کرد. پیروی از آیت الله خامنهای و حمایت از ولی فقیه، توجه به فرزندان شهیدان و احترام به نیروهای مسلح ایران از جمله وصیت‌های وی است. وی در بخشی از وصیت‌نامه خود اهمیت جمهوری اسلامی را متذکر شده و آن را قرارگاه حسین بن علی و حرم توصیف کرده است و هشدار داده است که اگر دشمن، این حرم را از بین برد، حرمی باقی نمی‌ماند، نه حرم ابراهیمی و نه حرم محمّدی(ص)
تک‌نگاری‌ها
-
کتاب «حاج قاسم: جستاری در خاطرات حاج قاسم سلیمانی»، کتابی ۱۶۷ صفحه‌ای که در آن برخی از خاطرات و سخنرانی‌های قاسم سلیمانی در دوران جنگ ایران و عراق گردآوری شده است. این کتاب توسط انتشارات «یا زهرا(س)» در سال ۱۳۹۴ش منتشر شده است. کتاب مذکور به زبان عربی ترجمه و توسط جمعیت المعارف در لبنان منتشر شده است.
-
کتاب ذوالفقار: خاطراتی شفاهی از قاسم سلیمانی درباره همرزمانش از سال ۱۳۶۰ تا ۱۳۹۳ش است. این کتاب خاطراتی از دوران جنگ عراق علیه ایران و نیز مبارزه با داعش در سوریه و عراق را دربردارد.
-
کتاب «سربازان سردار» تألیف «مرتضی کرامتی» نیز به قاسم سلیمانی و شهدای مدافع حرم می‌پردازد. این کتاب را «آیکوت پازار باشی» ترجمه و انتشارات فِتا (feta) ترکیه به زبان ترکی استانبولی منتشر کرده است. در پشت جلد این کتاب ۲۰۸ صفحه ای آمده است: شهید سرباز حاج قاسم سلیمانی کسی بود که تمام عمر باعزت خود را به عنوان یک سرباز وقف انسانیت کرد و در برابر آن به پاداش شهادت رسید.
-
کتاب سلوک در مکتب سلیمانی، نوشته محمدجواد رودگر از سوی مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در ٢٦٤ صفحه با قطع رقعی برای اولین بار در سال ١٣٩٩ش منتشر شد. در این اثر، اصول و روش عرفان اجتماعی قاسم سلیمانی تبیین شده است.
-
کتاب «عقل سرخ»: این کتاب، در برگیرنده مجموعه مقالات و یادداشت‌های اصحاب علوم انسانی و اجتماعی در باب شخصیت و جهان‌بینی قاسم سلیمانی است.
آثار هنری و رسانه‌ای
پس از شهادت قاسم سلیمانی، رویدادی هنری با نام نقش نگین سلیمانی ۲۳ دی ۱۳۹۸ در قم برگزار گردید. در این کارگاه هنری اساتید و هنرجویان رشته‌های خوشنویسی، خطاطی، نقاشی، تصویرسازی و معرق به آفرینش و تولید آثار هنری با موضوع "مقاومت و شهدای جنایت اخیر رژیم تروریستی آمریکا" پرداختند.
همچنین کارگاه خلق آثار هنری تحت عنوان «سرو بلند انقلاب اسلامی» پیرامون ابعاد زندگی قاسم سلیمانی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد (ویژه) هنرهای اسلامی ایرانی استاد فرشچیان با حضور هنرمندان در روزهای ۱۷ و ۱۸ بهمن‌ماه ۱۳۹۸ برگزار شد.
یادواره تولیدات رسانه‌ای مکتب حاج قاسم سلیمانی نیز در دی ماه ۱۳۹۹ در اهواز برگزار گردید. به دبیرخانه این یادواره، آثار مختلفی در بخش‌های خبر، سیما، صدا، شعر، موسیقی، پژوهش و فضای مجازی ارسال شده بود که در مراسم اختتامیه آن، از آثار برتر تقدیر شد.
محمد احسان غلامی
۳ سال پیش