مقالات
۲
تاریخچه ی زبان فارسی.
خلاصه :
زبان فارسی.فارسی» و «پارسی» به اینجا تغییر مسیر دارند. برای دیگر کاربردهای این دو، فارسی (ابهام‌زدایی) و پارسی (ابهام‌زدایی) را ببینید.
فارسی |
||
|
|
|
|
گویشگاه‌ها: |
به‌طور بومی در ایران، افغانستان،تاجیکستان، جنوب ازبکستان و بصورت محدودتر در بحرین، قزاقستان،پاکستان، ترکمنستان. |
|
|
|
|
|
شمار گویشوران: |
حدود ۱۱۰ میلیون تن[۱][۲] |
|
خانواده: |
هندواروپایی
|
|
زبان رسمی |
||
زبان رسمی در: |
|
|
مرجع رسمی: |
فرهنگستان زبان و ادب فارسی |
|
کد زبان |
||
ISO 639-1: |
fa |
|
ISO 639-2: |
per (B) |
fas (T) |
ISO 639-3: |
either:
|
|
یادداشت: این صفحه ممکن است دارای کدهای یونیکد باشد. |
||
فارسی یا پارسی یکی از زبان‌های هندواروپایی در شاخهٔ زبان‌های ایرانی جنوب غربی است که در کشورهای ایران، افغانستان،[۳]تاجیکستان[۴] و ازبکستان[۵] به آن سخن می‌گویند. فارسی‌زبان رسمی کشورهای ایران و تاجیکستان و یکی از دو زبان رسمی افغانستان (در کنار پشتو) است. زبان رسمی کشور هندوستان نیز تا پیش از ورود استعمار انگلیس، فارسی بود.[۶]
فا، fa: نماد زبان فارسی
زبان فارسی را پارسی نیز می‌گویند. زبان فارسی در افغانستان به‌طور رسمی دری و در تاجیکستان تاجیکی خوانده شده‌است.[۷]
در سال ۱۸۷۲ در نشست ادیبان و زبان‌شناسان اروپایی در برلین، زبان‌های یونانی، فارسی، لاتین و سانسکریت به عنوان زبان‌های کلاسیک جهان برگزیده شدند. بر پایهٔ تعریف، زبانی کلاسیک به‌شمار می‌آید که یکم، باستانی باشد، دوم، ادبیات غنی داشته باشد و سوم در آخرین هزاره عمر خود تغییرات اندکی کرده باشد.[۸]
فارسی از نظر شمار و تنوع ضرب‌المثل‌ها در میان سه زبان اول جهان است.[۹] با ورود واژگان از زبان عربی (و زبان‌های دیگری مانند یونانی، آرامی،ترکی و غیره) به زبان فارسی، این زبان از نظر تعداد واژه‌ها یکی از غنی‌ترین زبان‌ها شده‌است. در کمتر زبانی فرهنگ لغاتی چون دهخدا (در ۱۸ جلد) یا فرهنگ معین (در ۶ جلد) دیده می‌شود.[۱۰]
زبان فارسی از زبان قدیمی تر فارسی میانه (یا پهلوی) و آن نیز خود از فارسی باستان نشأت گرفته‌است. این دو زبان قدیمی تر برخاسته از ناحیه تاریخی پارس در حدود استان امروزی فارس در جنوب ایران هستند. فارسی میانه به عنوان گویش رسمی در زمان ساسانیان در دیگر سرزمین‌های ایرانی گسترش زیادی یافت به طوری که در خراسان بزرگ جایگزین زبان‌های پارتی و بلخی شد و بخش‌های بزرگی از خوارزمی‌زبانان وسغدی‌زبانان نیز فارسی‌زبان شدند.[۱۱] گویشی از فارسی میانه که بعدها فارسی دری نام گرفت پس از اسلام به عنوان گویش استاندارد نوشتاری در خراسان شکل گرفت و این بار با گسترش به سوی غرب به ناحیه پارس و دیگر نقاط ایران بازگشت.
براساس نتایج سرشماری سال ۱۳۷۵ دربارهٔ ترکیب قومی ملّت ایران، جمعیت فارس‌ها حدود ۷۳ تا ۷۵ درصد جمعیت ایران است. آمار سرشماری سال ۱۳۷۵ نشان می‌دهد که ۸۲ تا ۸۳ درصد مردم فارسی صحبت می‌کنند و ۸۶ درصد از آنها فقط فارسی را می‌فهمند.[۱۲] فارسی‌زبان نخست ۲۰ میلیون تن در افغانستان، ۵ میلیون تن در تاجیکستان،[۱۳] و در ازبکستان حدود ۷ میلیون است.[۱۴][۱۵] زبان فارسی گویش‌ورانی نیز در هند وپاکستان دارد (نگاه: زبان فارسی در شبه‌قاره هندوستان). با توجه به رسمی بودن زبان فارسی در ایران، افغانستان و تاجیکستان و تسلط گویشوران سایر زبان‌ها بدان به عنوان زبان دوم روی هم‌رفته می‌توان شمار فارسی‌گویان جهان را حدود ۱۱۰ میلیون تن برآورد کرد.[۱] زبان فارسی یازدهمین زبان پرکاربرد در محتوای وب و بالاتر از عربی و سایر زبان‌های خاورمیانه است.[۱۶]
محتویات
[نهفتن]
-
۱پیشینهٔ نام
-
۲جایگاه زبان فارسی
-
۳پیشینهٔ زبان فارسی
-
۴فارسی نوین
-
۵خط فارسی
-
۶واژههای بیگانه در فارسی
-
۷زبان علمی فارسی
-
۸توصیف زبانشناختی زبان فارسی
-
۹واجشناسی و آواشناسی
-
۱۰زبان فارسی و خانواده زبان‌های هندواروپایی
-
۱۱جستارهای وابسته
-
۱۲پانویس
-
۱۳منابع
-
۱۴پیوند به بیرون
