شب قدر چه روزی است؟

خلاصه :

شب قَدر یا لَیلَةُ القَدر شب نزول قرآن و مقدّر شدن امور یک‌ساله انسان‌هاست. قرآن در سوره‌های قدر و دخان از این شب

سخن می‌گوید. براساس آیات قرآن و روایات، ارزش شب قدر بیش از هزار ماه است. این شب بافضیلت‌ترین شبِ سال و

شب رحمت الهی و آمرزش گناهان است و در آن، فرشتگان به زمین می‌آیند و بنابر برخی از احادیث شیعه، مقدرات سال

آینده بندگان را بر امام عرضه می‌کنند. زمان دقیق شب قدر، روشن نیست؛ ولی بر اساس بسیاری از روایات، در ماه

رمضان واقع شده و به احتمال زیاد یکی از شب‌های ۱۹، ۲۱ و یا ۲۳ این ماه است. شیعیان بر شب ۲۳ رمضان و اهل سنت بر

شب ۲۷ رمضان تاکید بیشتری دارند. شیعیان در این شب‌ها با الگوگیری از معصومین(ع)، به شب‌زنده‌داری، خواندن

قرآن، دعا و عبادت در این شب می‌پردازند. ضربت خوردن و شهادت امام علی(ع) در این شب‌ها نیز به اهمیت آن‌ نزد

شیعیان افزوده و سوگواری برای آن امام با آیین‌های شب قدر همراه شده است.

جایگاه و اهمیت

شب قدر برترین و مهم‌ترین شب سال در فرهنگ اسلامی است.[۸] بنابر روایتی از پیامبر(ص)، شب قدر از موهبت‌های خدا بر

مسلمانان است و هیچ‌یک از امت‌های پیشین از این موهبت برخوردار نبوده‌اند.[۹] در قرآن کریم، سوره‌ای کامل به توصیف و

ستایش شب قدر اختصاص یافته و بدین نام (سوره قدر) خوانده شده است.[۱۰] در این سوره، ارزش شب قدر بیشتر از هزار

ماه دانسته شده است.[۱۱] آیات یکم تا ششم سوره دخان نیز به اهمیت و رخدادهای شب قدر می‌پردازد.[۱۲]

در روایتی از امام صادق(ع) آمده است که بهترین ماه‌، رمضان است و قلب ماه رمضان، شب قدر است.[۱۳][یادداشت

۱] همچنین از پیامبر(ص) نقل کرده‌اند که شب قدر، سَروَر شب‌هاست.[۱۴] در روایتی از امام صادق(ع) شب قدر آغاز سال(رأس

السنة) معرفی شده است[۱۵] که شاید منظور آغاز سال معنوی و عبادی باشد وشاید منظور مشخص شدن مقدرات یک ساله

انسان باشد. بنابر منابع روایی و فقهی، روزهای قدر نیز همانند شب‌های آن گرانقدر و با فضیلت‌اند.[۱۶] وقوع برخی حوادث

همانند ضربت خوردن امام علی(ع) در شب نوزدهم و شهادت او در شب ۲۱ رمضان، بر اهمیت این شب‌ها،

نزد شیعیان افزوده است و آنان در این شب‌ها در کنار اهتمام به اعمال مستحب مخصوص این شب‌ها، برای آن امام

نیز سوگواری می‌کنند.[۱۷]

در برخی از روایات آمده است که فاطمه(س) سِرّ شب قدر است[۱۸] و هر کس فاطمه(س) را به صورت کامل بشناسد، شب قدر را درک کرده است.[۱۹]