خلاصه :
قدس به دلیل جایگاه دینی، قبله‌ی اول مسلمانان، سرزمین اسراء و معراج، سومین شهر دینی بزرگ مسلمانان، سرزمین نبوت‌ها و برکات و سرزمین دفاع و جهاد است.
1- جایگاه دینی بیت‌المقدس
بیت‌المقدس به لحاظ مقام و موقع مذهبی خاصی که در میان مسلمانان و مسیحیان و یهودیان داشته و دارد، به عنوان سرزمینی مقدس مطرح شده و همواره در میان پیروان ادیان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده است. خداوند این سرزمین را پنج بار در قرآن وصف کرده است. قدس از دیدگاه اسلام از جایگاه دینی قابل توجهی برخوردار است.
ممکن است مسلمانان، اعراب و فلسطینی‌ها در موضعگیری خود نسبت به مسئله‌ی صلح با اسرائیل و جایز بودن یا نبودنش و در صورت جایز بودن، موفق شدن، یا نشدنش، اختلاف‌نظر داشته باشند، اما همه‌ی آنها ـ مسلمان‌ها و اعراب و فلسطینی‌ها ـ در اسلامی بودن قدس، لزوم حفظ این هویت و مسئله‌ی مقاومت با تلاش‌های مذبوحانه‌ی اسرائیل برای یهودی کردن آن و تغییر آثار و مسخ شخصیت تاریخی‌اش و زدودن نشان عربی و اسلامی و مسیحی از چهره‌ی آن اختلاف ندارند.
2- قدس قبله‌ی اول مسلمانان
قدس اولین قبله‌ی مسلمان می‌باشد و به همین دلیل در احساس، حافظه و اندیشه‌ی دینی آنها از جایگاه والایی نقش برخودار است. از زمان واجب شدن نماز در شب اسرا و معراج، در سال دهم بعثت (سه سال قبل از هجرت) پیامبر (ص) و اصحاب تا شانزده ماه بعد از هجرتشان رو به آن نماز می‌خواندند، تا این که خداوند دستور داد که به جانب کعبه یا مسجدالحرام رو کنند.
3- قدس سرزمین إسرا و معراج
دومین تصویر از قدس که در شعور مسلمانان نقش بسته، این است که خداوند آن را پایان سفر زمینی و آغاز سفر آسمانی معراج پیامبر قرار داده است. خداوند این گونه اراده فرمود که سفر زمینی و شبانه‌ی پیامبر از مکه و از مسجد الحرام آغاز شده و در مسجدالأقصی پایان یابد.
داستان اسرا و معراج سرشار از رمزها و دلالت‌هایی است که نشان دهنده‌ی اهمیت این مکان مبارک می‌باشند. مکانی که جبرئیل، براق (موجود عجیبی که وسیله انتقال از مکه به قدس بوده است) را در آن بسته است. جبرئیل آن را به سنگ بسته است تا از سفر دیگرش از مسجدالاقصی یا قدس به آسمان‌ها و به «سدرة المنتهی» برگردد. این امر باعث شده خاطرات این سفر با دیدن «صخره» و «حائط البراق» در ذهن مسلمانان تداعی شود.
اگر قدس در این سفر مورد توجه ویژه‌ای نبود معراج به طور مستقیم از مکه به آسمان هم ممکن بود همچنان که قرآن و احادیث هم به این امر دلالت دارند
4- قدس سرزمین نبوت‌ها و برکت‌ها
قدس بخشی از سرزمین فلسطین بلکه نقطه‌ی درخشان و نگین آن محسوب می‌شود. خداوند این سرزمین را پنج بار در قرآن وصف کرده است.
- در آیه‌ی اسراء و هنگام توصیف مسجدالاقصی
- هنگام صحبت کردن درباره‌ی سرگذشت ابراهیم خلیل
- در داستان موسی آنجا که بعد از غرق کردن فرعون و سربازانش درباره‌ی بنی‌اسرائیل فرموده است
- در داستان سلیمان و توصیف قدرت و پادشاهی که خداوند در اختیار او نهاده بود
- در داستان سبأ و توصیف امنیت و آسایشی که خداوند بر ایشان فراهم کرده بود
این سرزمین‌هایی که خداوند آنها را با برکت گردانیده است سرزمین‌های شام و فلسطین هستند. گروهی از مفسران قدیم و جدید قرآن بر این باورند که در این فرموده‌ی خداوند: «وَٱلتِّینِ وَٱلزَّیْتُونِ * وَطُورِ سِینِینَ * وَهَـذَا ٱلْبَلَدِ ٱلأَمِینِ» مراد از انجیر و زیتون سرزمینی است که در آن می‌رویند و آن سرزمین هم بیت‌المقدس است.
به خاطر همین اهمیت بود که امام خمینی در مرداد ۱۳۵۸، طی پیامی که خطاب به مسلمین ایران و جهان صادر کردند از مسلمانان جهان خواستند تا آخرین جمعه ماه مبارک رمضان را به عنوان «روز قدس» انتخاب کنند و در این روز همبستگی خود را در حمایت از «حقوق قانونی مردم مسلمان فلسطین» به نمایش بگذارند.
