زباله ها به کجا می روند(علوم هفتم)

خلاصه :

 بسیاری از شهروندان گمان می‌کنند وقتی کیسه زباله را دم در خانه می‌گذارند تا شب کامیون‌های بزرگ جمع‌ اوری زباله زباله هارا ببرد، داستان زباله‌های شهرهم تمام می‌شود، اما این تازه آغاز سفری طولانی است که در میانه راه سرنوشت زباله‌های شهری را تغییر می‌دهد.

ایستگاه اول: کامیون‌های حمل زباله

از حدود ساعت 9 شب به بعد کامیون‌های بزرگ حمل زباله، شروع به جمع آوری زباله ها که به آنها پسماند هم گفته می‌شود شروع می گردد؛ کاری که مهم‌ترین فعالیت معاونت خدمات شهری شهرداری‌ها را تشکیل می‌دهد.

از سال 85 بود که شهرداریهای کلانشهرها تصمیم گرفتند برای جمع‌آوری زباله‌های شهری به روش مکانیزه متوسل شوند.

به این ترتیب در شیوه مکانیزه کارگران خدمات شهری، مستقیم با زباله و ضایعات و آلودگی‌های شهری تماس ندارند، بلکه فقط با مخازن در ارتباط هستند و تخلیه و حمل زباله با ماشین آلات مکانیزه انجام می‌شود که سبب افزایش بهره‌وری کارگران و سرعت گرفتن جمع‌آوری زباله از سطح شهر می‌شود.

ایستگاه دوم: ایستگاه‌های انتقال پسماند

ایستگاه‌های انتقال پسماند یا ایستگاه‌های خدمات شهری به مکان‌هایی گفته می‌شود که زباله‌های جمع‌آوری شده به آنجا منتقل و پس از ثبت اطلاعاتی مانند نوع بار، پیمانکار مربوط، تاریخ، زمان و.. در خودروهای سنگینی با عنوان خودروهای سمی تریلر بارگیری و به مرکز دفع حمل می‌شوند.

این ایستگاه‌ها محل تخلیه و بارگیری پسماند از خودروهای جمع‌آوری به خودروهای بزرگ‌تر (سمی‌تریلر) برای حمل به مرکز دفع و پردازش آرادکوه هستند و از اینجا به بعد راه زباله‌های تر و خشک و خاک و نخاله‌های ساختمانی از یکدیگر جدا می شوند.

زباله های خشک

پس از جمع‌آوری زباله خشک این زباله‌ها به ایستگاه‌های میانی در هر منطقه شهرداری منتقل می‌شوند؛ در اینجا شیشه، پلاستیک و کاغذ از هم تفکیک‌شده، بسته‌بندی می‌شوند و در صورت وجود مشتری به کارخانه‌هایی که برای تولیدات خود از مواد اولیه بازیافتی استفاده می‌کنند، فرستاده می‌شوند.

زباله های تر

زباله‌های ‌تر پس از رسیدن به کهریزک وارد خطوط پردازش شده و زباله‌های خشک ارزشمند از آن جدا می‌شود، سپس زباله ‌تر باقیمانده به سایت تخمیر رفته، هوا دهی‌شده و به کمپوست درشت دانه تبدیل می‌شوند.

خاک، نخاله و ضایعات ساختمانی نیز راهی مرکز دفن و پردازش خاک و نخاله می‌شوند.

مجتمع آرادکوه؛ خانه پایانی زباله‌ها

سرنوشت همه زباله‌ها به مجتمع پردازش و دفع پسماند آرادکوه ختم می شود؛ مجموعه‌ای بزرگ در مساحتی حدود 1400 هکتار است که از سال 1355 پذیرای زباله‌های شهر تهران بوده است.

این مرکز در جنوب شهر کهریزک و ابتدای جاده قدیم تهران ـ قم واقع شده است، همه روزه به طور متوسط بیش از 7000 تن پسماند وارد این مرکز می‌شود، پسماند منتقل شده به این مرکز از منابع مختلفی مانند مناطق 22 گانه شهر تهران، بیمارستان‌ها و مراکز بهداشتی- درمانی، شرکت‌ها و شهرک‌های اطراف پایتخت وارد این مجتمع می‌شوند.

پسماندهای وارد شده به این مرکز، پس از وزن‌شدن یا واحد‌های بازیافت و پردازش مجتمع آرادکوه هدایت می‌شوند یا به مرکز دفن منتقل و دفن می‌گردند.

14 خط بازیافت

برخی از این زباله‌ها به واحد بازیافت و پردازش منتقل می‌شوند. این واحدها شامل 14 خط بازیافت و پردازش پسماند هستند که از سال 1384 تاکنون با همکاری بخش خصوصی راه‌اندازی و به بهره‌برداری رسیده است.

در این روش، پسماند ریزدانه پس از جداسازی و خردشدن، وارد فرآیند کمپوست‌سازی شده و پس از پشته‌سازی با هوادهی فعال یا غیرفعال در طی زمان به کمپوست تبدیل می‌شود.

پسماندهای‌ تر حاصل از خطوط پردازش مجتمع آرادکوه به صورت مستقیم با تسمه نقاله به دو سایت هوادهی شماره یک و دو منتقل می‌شوند.

پسماندهای‌ تر به صورت پشته‌هایی به ارتفاع دو متر و طول 200 متر روی یکدیگر ریخته شده و به طور متوسط هشت هفته روی یکدیگر باقی می‌مانند، در طول این مدت بر اثر فعالیت باکتری‌های هوازی مواد آلی تجزیه‌شده و بر اثر حرارت تولید شده، رطوبت موجود در پسماند (50 درصد وزن از کل پسماند تر ورودی) به صورت بخار خارج می‌شود.

در طول این مدت بنا به نظر آزمایشگاه کنترل کیفیت پشته‌های موجود در سایت‌ها با دستگاه‌های هوادهی زیر و رو شده تا کمپوست تولیدی از یکنواختی بیشتری برخوردار شود.

کمپوست تولیدشده در این سایت پس از طی مرحله رسیدگی به واحدهای پالایش کمپوست وارد شده و محصول به دست آمده به صورت کمپوست درجه یک و دو در اختیار بازارهای مصارف کشاورزی قرار می‌گیرد.

گود آبعلی؛ قبرستان خاک و نخاله ساختمانی

از ابتدای دهه 40 زباله‌های شهر تهران به دره‌ای در آبعلی منتقل و در این محل سوزانده می‌شد، عملیات سوزاندن زباله از سال 1356 در این محل متوقف و از آن پس زباله‌ها در این محل دفن شدند.

به دلیل نزدیکی این محل به رودخانه و آلودگی‌های زیست‌محیطی ناشی از دفن زباله در این محدوده با توجه به ضرورت حفظ محیط زیست از شش ماهه دوم سال 1369 دفن زباله در گود آبعلی ممنوع شد و از آن زمان تاکنون از این مرکز فقط برای دفع خاک، نخاله و ضایعات ساختمانی تولیدی شهر تهران استفاده می‌شود.

البته پس از گود آبعلی، کهریزک مهم‌ترین مرکز دفع نخاله‌های ساختمانی در تهران است، مانند گود آبعلی، خاک و نخاله‌های ساختمانی مناطق جنوبی شهر به این مرکز منتقل می‌شود.

 بسیاری از شهروندان گمان می‌کنند وقتی کیسه نایلونی سیاهرنگ زباله را دم در خانه می‌گذارند تا ساعت 9 شب کامیون‌های بزرگ جمع‌آوری زباله با کارگران نارنجی‌پوشی که پشت این خودروها سوار شده‌اند از راه می‌رسند، داستان زباله‌های شهرهم تمام می‌شود، اما این تازه آغاز سفری طولانی است که در میانه راه سرنوشت زباله‌های شهری را تغییر می‌دهد.

ایستگاه اول: کامیون‌های حمل زباله

از حدود ساعت 9 شب به بعد کامیون‌های بزرگ حمل زباله، شروع به جمع آوری زباله ها که به آنها پسماند هم گفته می‌شود شروع می گردد؛ کاری که مهم‌ترین فعالیت معاونت خدمات شهری شهرداری‌ها را تشکیل می‌دهد.

از سال 84 بود که شهرداریهای کلانشهرها تصمیم گرفتند برای جمع‌آوری زباله‌های شهری به روش مکانیزه متوسل شد.

به این ترتیب در شیوه مکانیزه کارگران خدمات شهری، مستقیم با زباله و ضایعات و آلودگی‌های شهری تماس ندارند، بلکه فقط با مخازن در ارتباط هستند و تخلیه و حمل زباله با ماشین آلات مکانیزه انجام می‌شود که علاوه بر جلوگیری از بیماری‌ها، سبب افزایش بهره‌وری کارگران و سرعت گرفتن جمع‌آوری زباله از سطح شهر می‌شود.

ایستگاه دوم: ایستگاه‌های انتقال پسماند

ایستگاه‌های انتقال پسماند یا ایستگاه‌های خدمات شهری به مکان‌هایی گفته می‌شود که زباله‌های جمع‌آوری شده به آنجا منتقل و پس از ثبت اطلاعاتی مانند نوع بار، پیمانکار مربوط، تاریخ، زمان و.. در خودروهای سنگینی با عنوان خودروهای سمی تریلر بارگیری و به مرکز دفع حمل می‌شوند.

این ایستگاه‌ها محل تخلیه و بارگیری پسماند از خودروهای جمع‌آوری به خودروهای بزرگ‌تر (سمی‌تریلر) برای حمل به مرکز دفع و پردازش آرادکوه هستند و از اینجا به بعد راه زباله‌های تر و خشک و خاک و نخاله‌های ساختمانی از یکدیگر جدا می شوند.

زباله های خشک

پس از جمع‌آوری زباله خشک این زباله‌ها به ایستگاه‌های میانی در هر منطقه شهرداری منتقل می‌شوند؛ در اینجا شیشه، پلاستیک و کاغذ از هم تفکیک‌شده، بسته‌بندی می‌شوند و در صورت وجود مشتری به کارخانه‌هایی که برای تولیدات خود از مواد اولیه بازیافتی استفاده می‌کنند، فرستاده می‌شوند.

زباله های تر

زباله‌های ‌تر پس از رسیدن به کهریزک وارد خطوط پردازش شده و زباله‌های خشک ارزشمند از آن جدا می‌شود، سپس زباله ‌تر باقیمانده به سایت تخمیر رفته، هوا دهی‌شده و به کمپوست درشت دانه تبدیل می‌شوند.

خاک، نخاله و ضایعات ساختمانی نیز راهی مرکز دفن و پردازش خاک و نخاله می‌شوند.

مجتمع آرادکوه؛ خانه پایانی زباله‌ها

سرنوشت همه زباله‌ها به مجتمع پردازش و دفع پسماند آرادکوه ختم می شود؛ مجموعه‌ای بزرگ در مساحتی حدود 1400 هکتار است که از سال 1355 پذیرای زباله‌های شهر تهران بوده است.

این مرکز در جنوب شهر کهریزک و ابتدای جاده قدیم تهران ـ قم واقع شده است، همه روزه به طور متوسط بیش از 7000 تن پسماند وارد این مرکز می‌شود، پسماند منتقل شده به این مرکز از منابع مختلفی مانند مناطق 22 گانه شهر تهران، بیمارستان‌ها و مراکز بهداشتی- درمانی، شرکت‌ها و شهرک‌های اطراف پایتخت وارد این مجتمع می‌شوند.

پسماندهای وارد شده به این مرکز، پس از وزن‌شدن یا واحد‌های بازیافت و پردازش مجتمع آرادکوه هدایت می‌شوند یا به مرکز دفن منتقل و دفن می‌گردند.

14 خط بازیافت

برخی از این زباله‌ها به واحد بازیافت و پردازش منتقل می‌شوند. این واحدها شامل 14 خط بازیافت و پردازش پسماند هستند که از سال 1384 تاکنون با همکاری بخش خصوصی راه‌اندازی و به بهره‌برداری رسیده است.

در این روش، پسماند ریزدانه پس از جداسازی و خردشدن، وارد فرآیند کمپوست‌سازی شده و پس از پشته‌سازی با هوادهی فعال یا غیرفعال در طی زمان به کمپوست تبدیل می‌شود.

پسماندهای‌ تر حاصل از خطوط پردازش مجتمع آرادکوه به صورت مستقیم با تسمه نقاله به دو سایت هوادهی شماره یک و دو منتقل می‌شوند.

پسماندهای‌ تر به صورت پشته‌هایی به ارتفاع دو متر و طول 200 متر روی یکدیگر ریخته شده و به طور متوسط هشت هفته روی یکدیگر باقی می‌مانند، در طول این مدت بر اثر فعالیت باکتری‌های هوازی مواد آلی تجزیه‌شده و بر اثر حرارت تولید شده، رطوبت موجود در پسماند (50 درصد وزن از کل پسماند تر ورودی) به صورت بخار خارج می‌شود.

در طول این مدت بنا به نظر آزمایشگاه کنترل کیفیت پشته‌های موجود در سایت‌ها با دستگاه‌های هوادهی زیر و رو شده تا کمپوست تولیدی از یکنواختی بیشتری برخوردار شود.

کمپوست تولیدشده در این سایت پس از طی مرحله رسیدگی به واحدهای پالایش کمپوست وارد شده و محصول به دست آمده به صورت کمپوست درجه یک و دو در اختیار بازارهای مصارف کشاورزی قرار می‌گیرد.

گود آبعلی؛ قبرستان خاک و نخاله ساختمانی

از ابتدای دهه 40 زباله‌های شهر تهران به دره‌ای در آبعلی منتقل و در این محل سوزانده می‌شد، عملیات سوزاندن زباله از سال 1356 در این محل متوقف و از آن پس زباله‌ها در این محل دفن شدند.

به دلیل نزدیکی این محل به رودخانه و آلودگی‌های زیست‌محیطی ناشی از دفن زباله در این محدوده با توجه به ضرورت حفظ محیط زیست از شش ماهه دوم سال 1369 دفن زباله در گود آبعلی ممنوع شد و از آن زمان تاکنون از این مرکز فقط برای دفع خاک، نخاله و ضایعات ساختمانی تولیدی شهر تهران استفاده می‌شود.

البته پس از گود آبعلی، کهریزک مهم‌ترین مرکز دفع نخاله‌های ساختمانی در تهران است، مانند گود آبعلی، خاک و نخاله‌های ساختمانی مناطق جنوبی شهر به این مرکز منتقل می‌شود.