علوم آداب غذا خوردن

خلاصه :

بعد از صبحانه، چیزی در میانه ی روز نباید خورد و بعد از نماز خفتن باید طعام خورد. لقمه را باید کوچک برداشت و نیکو جوید. در حال غذا خوردن نباید به کسی نگاه کرد.

غذای بسیار گرم را نخورد و اگر غذا گرم است، در آن نَدَمد؛ بلکه باید بگذارد تا سرد شود، سپس بخورد. نان را با کارد نباید برید. دست را نباید پیش دیگران دراز نمود. کاسه و انگشتان باید لیسیده شوند. در حالت جنابت غذا و آب خوردن مکروه است. غذا خوردن در آخر روز، سیره ی پیامبران است. ترک آن موجب خرابی بدن می شود.

ترک غذا خوردن در آخر شب، موجب پیری می شود. سزاوار نیست که مومن از خانه بیرون برود در حالی که چاشت، چیزی نخورده باشد. خوردن چاشتی موجب افزایش عزت او می شود.

غذای گرم، برکت ندارد و شیطان از آن بهره مند می شود.

امام جعفر صادق علیه السلام ، هنگام غذا خوردن، دو زانو می نشستند. دست بر زمین می گذاشتند و با سه انگشت تناول می کردند.

چهار خصلت در غذا خوردن

دانستن دوازده ویژگی در سفره ی هر مسلمان واجب است. چهار تای آن فرض [واجب]، چهار دیگر سنت و چهار دیگر تأدیب [آگاهی] است؛ اما فرض آن است که: منعم خود را بشناسد و بداند که نعمت از جانب پروردگار است و به آن چه خدا به وی عطا کرده است، راضی باشد و بسم اللّه بگوید و خدا را شکر کند.

سنت آن است که: دست شستن قبل از طعام، بر جانب چپ نشستن و با سه انگشت چیز خوردن، انگشتان را لیسیدن، مراعات شود.

تأدیب آن است که: از نزد خود خوردن، لقمه را کوچک برداشتن و بسیار جویدن و در روی مردم نگاه نکردن.

حضرت علی علیه السلام ، به حضرت امام حسن علیه السلام ، فرمود: می خواهی چهار چیز تو را بیاموزم تا از طبیب بی نیاز گردی؟ گفت: بلی، یا امیرالمؤمنین. فرمود: بر سفره ی طعام منشین، مگر هنگامی که گرسنه باشی، از سفره بر مخیز، مگر هنگامی که هنوز به غذا میل داری. غذا را نرم بجُو. هنگامی که می خواهی خواب کنی، به بیت الخلاء برو.

برخی از مکروهات، محرمات و سنت های غذا خوردن

از سنت های غذا خوردن آن است که با دست راست غذا خورد، دو زانو بنشیند. چیزی را نجویده مخورد. چهار زانو نشستن مکروه است. اگر پا را بر روی زانو بگذارد، بدتر است. خوردن تنها، مکروه است. غذا را با غلامان و خدمتکاران خوردن سنت است. در هنگام راه رفتن، چیزی را خوردن، مکروه است. قبل و بعد از غذا، شستن دست ها، سنت محسوب می شود. شستن دست های همه در یک ظرف سنت است.

غذا خوردن در سفره ای که در آن شراب خورده اند، حرام است. بعضی گفته اند، در سفره ای که در آن مسلمانی را غیبت می کنند، غذا خوردن حرام است. خوردن نمک در آغاز و پایان غذا، سنت است.

دعا در هنگام غذا خوردن

هنگامی که سفره را می گسترانند، چهار هزار ملک آن را احاطه می کنند.

اگر بنده، بسم اللّه بگوید، ملایکه می گویند: خدا برکت فرستد بر شما و بر طعام شما. سپس به شیطان می گویند: ای فاسق! بیرون رو. تو بر ایشان تسلطی نداری.

بعد از پایان غذا خوردن، اگر الحمدللّه بگویند، ملایکه می گویند: اینان کسانی هستند که شکر نعمتی را که خداوند به آن ها داده است به جای آورند. اگر در اول، بسم اللّه نگفتند، ملایکه به شیطان می گوید: ای فاسق بیا! از این

طعام ایشان بخور. اگر سفره را برداشتند و آن ها خداوند را سپاس نگفتند، ملایکه می گویند: ایشان گروهی هستند که نعمت خداوند را سپاس نگفتند و پروردگارشان را فراموش کردند.

هنگامی که سفره گسترده شد، بسم اللّه بگو. هنگام برچیدن سفره، الحمداللّه بگو.

هر کس نام خداوند را در آغاز و پایان غذا ببرد، خداوند از آن طعام سؤال نمی کند.

هرگاه مسلمانی می خواهد غذا خورد و هنگام خوردن غذا بسم اللّه و الحمدللّه رب العالمین بگوید، خداوند قبل از رسیدن غذا به دهانش، گناهانش را می آمرزد.

آداب بعد از غذا خوردن

هرگاه چیزی خوردی، بر پشت بخواب و پای راست را بر پای چپ گذار.

خوردن آنچه از غذا بر روی زمین افتاده است، شفای هر دردی است. خوردن غذاهای افتاده، فقر و درویشی را برطرف می کند و فرزندان را زیاد می گرداند.

روزی رسول خدا، به خانه ی عایشه آمدند.پاره ی نانی رابر زمین دیدند. آن را برداشتند و تناول فرمودند. سپس به عایشه فرمودند: ای عاشیه! نعمت های خدا را گرامی دار. زیرا نعمت الهی که از جامعه ای گریخت، دیگر به سوی ایشان بر نمی گردد. آنچه از سفره می ریزد، مهر حورالعین است.

نیم خورده ی مومن، شفای هفتاد درد است.

نخوردن در حال سیری

خداوند، دشمن سه چیز است: خواب بدون بیداری در شب، خنده ی بیجا و خوردن غذا در هنگام سیری.

هر کس در دنیا سیرتر باشد، در آخرت گرسنه تر خواهد بود. خداوند هیچ چیز را به اندازه ی شکم سیر، دشمن نمی دارد.

اگر مردم، در غذا خوردن، میانه روی کنند، سالم تر می مانند. هر کس شکم سیری داشت، به طغیان و فسادروی می آورد. اغلب امراض، از زیاد خوردن غذا به وجود می آید.

آداب رفتار با دوستان، مومنین، همسایگان، اقوام و یتیمان