قانون ۵ چرا

خلاصه :

خیلی وقت ها می شود که در یک موضوع شکست می خوریم. کارمان را به خوبی انجام نمی دهیم، محصولمان کیفیت لازم را ندارد،نمره ی یکی از درس هایمان کم است و ... شکست خوردن الزاما بد نیست. اما آیا ما روند کارمان را تغییر می دهیم؟ یک مثال معروف می گوید اشتباه برای اولین بار اتفاق است، اما اگر دوباره اتفاق بیفتد ، "انتخاب" است.

گاهی افراد در یک زمینه شکست می خورند. بعد با امید دوباره برایش تلاش می کنند و باز هم شکست می خورند. مثلا یک دانش آموز که سال هاست پشت کنکور مانده است. آیا این دانش آموز از لحاظ درک و فهم اشکال دارد؟ خیر؛ مشکل اصلی او این است که ریشه ی شکستش را پیدا نکرده است و سعی در تغییر روند کارش نکرده است. او ، یکی از قربانیان چرخه ی شکست است. پس برای اینکه یک مشکل را حل کنیم ، باید ریشه اش را پیدا کنیم و برای حل ریشه اش راه حل پیدا کنیم.

"روش 5 چرا" تکنیکیست برای ریشه یابی یک شکست و مشکل . 

ساکیچی تویودا که از پیشگامان صنعت و بنیان گزار شرکت تویوتا است، این تکنیک را در سال 1930 ابداع کرد. او این تکنیک را در تویوتا استفاده کرد و بسیاری از شرکت ها الان هم از این روش استفاده  می کنند.

در روش 5 چرا ، ما برای یک مشکل روابط علت و معلولی پیدا می کنیم و در اکثر مواقع حداقل 5 بار از خودمان دلیل را می پرسیم. برای درک بهتر، دو مثال از این روش می زنم:

یک دانش آموز در امتحانات ترم اول در درس a نمره ی کم گرفته است.

1-چرا نمره ام کم شده است؟

جواب: چون در فلان بخش نتوانستم جواب سوالات را بدهم.

2-چرا در فلان بخش نتوانستم جواب  سوالات را بدهم؟

جواب: چون برایش مطالعه نکردم.

3-چرا برایش مطالعه نکردم؟

جواب : چون زمانی که باید برایش می گذاشتم را به درس b اختصاص دادم. یعنی بیشتر از زمان مقرر را برای b گذاشتم.

4-چرا برای درس b بیش از حد زمان گذاشتم؟

جواب : چون سر کلاس به صحبت معلم خوب گوش ندادم. بنابرین مجبور شدم برای فهم آن زمان زیادی را مطالعه بکنم.

5-چرا سر کلاس به صحبت معلم خوب توجه نکردم؟

جواب: چون کلاس b در صبح است و من صبح ها دیر بیدار می شوم و تمرکز برای درس b ندارم.

6-چرا صبح ها دیر بیدار می شوم؟

جواب: چون شب ها دیر می خوابم.

بنابرین اگر فرد ساعت خواب را تنظیم کند و در کلاس درس به درس b خوب گوش کند و برای درس a به اندازه ی کافی زمان بگذارد مشکلش حل می شود.

محصول یک شرکت بعضی از خریداران را مسموم کرده است.

1-چرا محصول بعضی ها را مسموم کرده است؟

چون در بخش x یک ماده بیش از حد اضافه شده است

2-چرا آن ماده بیش از حد اضافه شده است؟

چون مهندس آن بخش حواسش جمع نبوده.

3-چرا مهندس حواسش جمع نبوده؟

چون با تلفن همراهش در حال صحبت بوده است

بنابرین این شرکت با وضع قانون ممنوعیت صحبت با تلفن همراه در کارخانه می تواند درصد خطای کارش را بسیار پایین بیاورد.

بنابرین اگر ما در یک موضوع شکست می خوریم، باید با روش 5 چرا ریشه اش را پیدا کنیم. سپس برایش راه حل پیدا کنیم و روندمان را تغییر دهیم.