معرفی یک الگوی مؤثّر برای مطالعه (روش پس ختام)

خلاصه :

روش های مختلفی برای مطالعه یک کتاب وجود دارم یکی از این روش ها پس ختام نام دارد

روش پس ختام از شش مرحله تشكيل شده است. در زير هريك از اين مراحل توضيح داده مي شود.

1- پيش خواني
2- سوال كردن
3 - خواندن
4- تفكر
5- از حفظ كردن
6- مرور كردن

1- پيش خواني:

براي اين كه مطالب كتاب را خوب ياد بگيريد، ابتدا يك بار از روبخوانيد تا يك برداشت كلي از موضوعات و قسمت هاي مهم آن كسب نماييد. اين پيش خواني منجر مي شود به اين كه شما بتوانيد مطالب را به صورت سلسله مراتبي( مثلاً از ساده به پيچيده) سازماندهي كنيد. در مرحله پيش خواني شما با جزئيات مطالب كتاب كاري نداريد. فقط جملات مهم يا عباراتي را كه زير آنها خط كشيده شده يا با حروف كج نوشته شده اند مورد توجه قرار مي دهيد. يا با نگاه اجمالي به مقدمه، فهرست مطالب تصاوير، جدول ها، نمودارها و سوال ها، خلاصه يا نتيجه گيري آخر فصل متوجه مي شويد كه مطالب مورد مطالعه، در چه زمينه اي است يا نحوه ارائه مطالب چگونه است. با نگاهي كلي به مطالب كتاب شما متوجه منظور و قصد نويسنده مي شويد و با روشن شدن چهار چوب اصلي كتاب مي توانيد به سراغ مرحله دوم برويد.

2- مرحله سوال كردن:

پس از آن كه قسمتي يا فصلي از كتاب را خوانديد، با توجه به هدفي كه از مطالعه اين كتاب داريد سوال هايي براي خودتان طرح كنيد. يكي از راه هاي طرح سوال اين است كه عناوين را به صورت سوال مطرح كنيد.

مثلاً از خودتان سوال كنيد روش پس ختام چيست؟ چه كسي؟ چرا؟ و چه چيزي؟ بسازيد.

3- مرحله خواندن:

در اين مرحله مطالب كتاب را با دقت بخوانيد و سعي كنيد سوال هايي را كه مطرح كرده ايد هنگام مطالعه جواب بدهيد. به جزئيات كتاب و هدف هاي اساسي كتاب توجه كنيد و سرعت مطالعه خودتان را به سهولت و پيچيدگي متن مورد مطالعه تغيير دهيد يعني اگر متن آسان بود با سرعت زيادتر مطالعه كنيد، و اگر متن سخت بود با سرعت كمتري مطالعه نماييد.

4- مرحله تفكر:

سعي كنيد آنچه را از كتاب مي خوانيد، بفهميد و به آن ها معني دهيد. يعني همواره بايد سعي كنيد بين آن چه كه مي دانيد و آن چه را كه مي خوانيد ارتباط برقرار كنيد .به سخن ديگر، بتوانيد جنبه هاي كاربردي مطالب و مثال هايي را كه مي توان راجع به مطالب مورد مطالعه زد، در ذهن خود مجسم كنيد. در اين مرحله سعي كنيد نكات فرعي را به مطالب اصلي پيوند دهيد. تناقضات بين مطالب را حل كنيد و بتوانيد با استفاده از مطالب كه مي خوانيد به سوال هايي مطرح شده پاسخ بدهيد.

5- مرحله از حفظ گفتن:

پس از ان كه هر قسمت يا هر فصل از كتاب را خوانديد سعي كنيد مطالب مهم آن را به ياد آوريد و براي خودتان شرح دهيد. ضمن باز گو كردن مطالب مهم براي خود، سوال هايي را كه طرح كرده ايد نيز جواب بدهيد. از حفظ گفتن مطالب به شما كمك مي كند تا بر درك مطالب خود نظارت داشته باشد يعني براي شما معلوم و مسلم مي شود كه چه مطالبي را به خوبي فرا گرفته ايد و باچه قسمت هاي را خوب ياد نگرفته ايد و بايد دوباره از نو بخوانيد.

6- مرحله مرور كردن:

وقتي كه همه مطالب كتاب را خوانده ايد آن را مرور يا باز بيني كنيد. بهترين راه مرور كردن اين است كه تلاش كنيد تا بدون مراجعه به كتاب سوال هاي مهم را جواب دهيد و اگر نتوانستيد به سوال جواب دهيد همان قسمت كتاب را دوباره بخوانيد. دوباره خواني نوعی مرور است اما نه براي همه كتاب،فقط قسمتي را كه نمي دانيد مرور يا باز بيني كنيد.

با تشکر ایلیا دولتی پایه هفتم ۱۵ آ‌‌ذر ماه ۱۴۰۰