جنگ رسانه ای

خلاصه :

*اگر جنگ ها را به 3 دسته سخت، نیمه سخت و نرم تقسیم کنیم، جنگ رسانه‌ای مهمترین ابزار جنگ نرم در جهانی که به عنوان عصر اطلاعات، عصر ارتباطات و عصر حاکمیت جریان آزاد اطلاعات، نامگذاری شده به شمار می آید. نکته حائز اهمیت اینکه رسانه‌ها در این جنگ وسیله ای برای تسلط بر افکار، اراده و احساسات مردم به شمار می آیند.

دیدگاه مقام معظم رهبری(مدظله العالی) در خصوص جنگ رسانه ای

رهبر معظم انقلاب به عنوان بالاترین مقام کشور که براساس اصل110 قانون اساسی وظیفه اعلان جنگ یا صلح برعهده اوست، شهریور ماه سال 1397 در خصوص جنگ رسانه ای دشمن هشدار داده و اعلام نمودند: «براساس اطلاعاتی که در اختیار داریم، دستگاه های جاسوسی آمریکا و رژیم صهیونیستی با حمایت مالی قارون های منطقه اطراف کشور ما، تشکیلاتی را برای این جنگ رسانه ای راه اندازی کرده اند و به طور جدی در حال برنامه ریزی و تلاش برای آلوده کردن فضای تبلیغاتی و فکری جامعه هستند.»

با هشدار فرمانده کل قوا(مدظله العالی) ، تردیدی باقی نمی ماند که بدانیم در حال حاضر در شرایط جنگ رسانه ای قرار گرفته ایم و بنابراین بایستی با ابزار و شیوه های این جنگ و راهکارهای مقابله با آن بیش از پیش آشنا شویم.

تعریف جنگ رسانه ای

جنگ رسانه‌ای به معنی استفاده از توان و ظرفیت رسانه‌ها اعم از مطبوعات، خبرگزاری‌ها، رادیو، تلویزیون، اینترنت و شبکه های پیام رسان مجازی به منظور تضعیف یک کشور است. با این شرایط، جنگ رسانه‌ای تنها جنگی است که حتی در شرایط صلح نیز بین کشورها به‌صورت غیررسمی ادامه داشته و هر کشوری از حداکثر توان خود برای پیشبرد اهداف سیاسی‌اش از رسانه‌ها بهره‌گیری می‌کند.

ماهیت جنگ رسانه ای

جنگ رسانه‌ای، جنگی بدون خونریزی، جنگی آرام و جنگ نرم تلقی می‌شود؛ جنگی که بر صفحات روزنامه‌ها و میکروفون رادیوها، صفحات تلویزیون ها و عدسی دوربین ها جریان دارد. در این جنگ ملت ها تحت شدیدترین بمباران خبری و رسانه ای قرار می‌ گیرند.

نقش اینترنت در جنگ رسانه ای

نظام سلطه عرصه اینترنت را محل تاخت و تاز بر علیه تمامی ارزش های انقلاب اسلامی یافته و در هر فرصتی سعی دارد از آن برای رسیدن به اهداف خود استفاده کند به همین منظور دشمن از چند سال پیش با ایجاد زیرساخت های مورد نیاز و برآورد امکانات و منابع انسانی زمینه را برای زمان مورد نظر فراهم ساخت. راه اندازی شبکه های سرویس دهنده، شبکه های اجتماعی، پایگاه های اینترنتی، وبلاگستان ها ، فیلترشکن ها و . . . از جمله اقدامات دشمن در جنگ رسانه ای خود علیه نظام جمهوری اسلامی ایران  با استفاده از بستر اینترنت بود.

نقش شبکه های اجتماعی در جنگ رسانه ای

یکی از مهمترین ابزارهای جنگ رسانه ای دشمن استفاده از شبکه های اجتماعی است ."جی کارفانو" پژوهشگر ارشد مطالعات امنیت ملی مؤسسه تحقیقاتی "هریتج" آمریکا که سرهنگ ارتش آمریکا هم است در خصوص کارکرد شبکه های اجتماعی چنین عنوان می کند: «شبکه های اجتماعی می توانند فعالیت های اعتراض آمیز را سازماندهی کرده و در اطلاع رسانی رویدادها نقش آفرینی نمایند.»

کارکردهای شبکه های اجتماعی در جنگ رسانه ای

امکان سلب حاکمیت سیاسی، امنیتی، اقتصادی و قضائی کشور بر شهروندان، امکان استفاده گروه‌های تروریستی، معاند و ضد انقلاب از پوشش امنیتی شبکه‌های اجتماعی جهت راهبری عملیات‌های میدانی، امکان راهبری افکار عمومی و تغییر هویت و ارزش‌های جامعه اسلامی ایرانی، امکان ترویج مفاسد اخلاقی، الگوهای مصرف، ترویج سبک زندگی غربی، امکان اختلال در فرایند اطلاع‌رسانی عمومی و رسمی کشور با انتشار اخبار کذب، محرمانه و ... امکان پیاده‌سازی عملیات‌های روانی، ترویج یاس و ناکارآمدی نظام در سطح عموم جامعه، مکان راهبری و مدیریت شورش‌های شهری و امکان تشدید درگیری‌های قومی، اختلافات استانی بر سر مسائلی همچون آب و ... با نفوذ خبری را می توان از جمله کارکردهای شبکه های اجتماعی در جنگ رسانه ای برشمرد.

راه اندازی شهروند خبرنگارها

یکی از ابزارهای جنگ رسانه ای استفاده از شهروند خبرنگاران است. این خبرنگاران که عمدتاً غیر حرفه ای هستند گزارش ها، تصاویر، فیلم ها و اطلاعات خود را به سایت های خبری مشهور می فرستند تا به صورت حرفه ای ویرایش و تدوین شوند. این سایت ها هم با ایجاد ظرفیت هایی، فضا را برای فعالیت مخالفان مهیا می کنند.

براساس اطلاعات به دست آمده در ناآرامی های فتنه سال 88 و آبان 98 برخی از خبرنگاران از قبل شناسایی شده و وصل شده بودند و به صورت مستمر خبر،گزارش، عکس و فیلم تهیه و به سایت ها و شبکه های معاند ارسال می کردند و در قبال این فعالیت ها نیز دستمزد دریافت می کردند. تعداد زیادی از آنها از بین افراد معترض، معاند، مخالف بصورت تحریک شده اقدام به فعالیت های غیر حرفه ای خبری می کردند. این اقدامات منجر به تشدید اغتشاشات ، تحریک احساسات، افزایش شایعات، ایجاد تردید و در نوع خودش دلگرمی عوامل دست اند*

*ر کار دشمن می شد. برخی از این گونه فعالیت ها به عنوان «میدان نبرد اینترنتی» یاد کردند.

مهمترین اقدامات جنگ رسانه ای دشمن

برخی از مهمترین اقداماتی که دشمن در جنگ رسانه ای علیه نظام جمهوری اسلامی انجام داده می توان به ارائه تصویری سیاه و نامطلوب از کشور و اداره آن در اذهان مردم با استفاده از تکنیک های رسانه ای و تاکتیک های اقناع سازی، تخریب و ترور شخصیت چهره‌های موجه و دلسوز کشور با انواع و اقسام تهمت‌ها و برچسب‌ها، تحریف گذشته با هدف پشیمان‌سازی ملت از انقلاب علیه حکومت فاسد پهلوی اشاره کرد.

اختلاف‌افکنی و قرار دادن گروه‌های مختلف از مردم در مقابل نظام و نهادهای انقلابی، زمینه‌سازی برای نافرمانی های مدنی و ایجاد آشوب و شورش، ارائه راه‌حل‌های منحرف کننده در قالب راه‌های میانبر و سهل‌الوصول به نخبگان و افراد نفوذی خود، به منظور منحرف کردن مسیر انقلاب و کشور را می توان از دیگر اقدامات دشمن در جنگ رسانه ای علیه مردم ایران دانست.

نقش نیروی انتظامی در مقابله با جنگ رسانه ای

نیروی انتظامی به عنوان نیروی مسلح اجتماعی که هدفی بزرگ تحت عنوان برقراری امنیت اجتماعی و سیاسی را دنبال می کند بایستی برای تحقق این هدف، با همه نهادهای کشور از جمله رسانه ها تعامل داشته باشد. هم اندیشی پلیس با رسانه ها، موجب می شود برنامه ریزی منسجم و سازماندهی ماندگاری داشته و در برابر تهدیدهای جنگ رسانه ای دشمن موفق عمل کند.

در مقابل عملیات روانی رسانه های بیگانه که اندیشه هایی پوچ در افکار خود دارند، باید دستگاه های امنیتی نظیر نیروی انتظامی در کنار رسانه های داخلی، با هوشیاری حلقه ای مقابله ای و امنیتی به وجود آورند. عملکرد رسانه های داخلی هم باید به گونه ای باشد که مردم به منظور فراگیری اخبار روز، به رسانه های استانی و کشوری مراجعه کنند و ناگزیر به سوی رسانه های بیگانه نروند و متأثر از کذب گویی ها و القای نظرات بیگانگان، دست به حرکت های غیر قانونی نزنند و تحت تأثیر عملیات روانی آنها قرار نگیرند.

مدیریت مقابله با حرکت های سوء و عملیات های روانی دشمن که قصد ترغیب مردم را دارند، ضروری است. اکنون شاهدیم که رسانه های بیگانه برای رسیدن به این هدف، گزارش های کذب از برخی حادثه های کشور می دهند و به طور مثال از اعتراضات مردمی به وضع موجود که جنبه اجتماعی و مدنی دارد، موضوع سیاسی بزرگی می سازند. بنابراین نیروی انتظامی باید با همکاری و مشارکت با سایر دستگاه های امنیتی و با اقدامات برنامه ریزی شده و سنجیده به خنثی سازی عملیات روانی دشمن بپردازد و نظم و امنیت را در کشور به وجود آورد.

برخی از راهکارهای مقابله با جنگ رسانه ای دشمن

آگاه سازی عمومی و اطلاع رسانی به مردم در قالب فیلم سینمایی، مقاله، مستند، مصاحبه و... رصد طرح‌ها و عملکرد دشمنان داخلی و خارجی در جنگ رسانه ای از طریق شناسایی عوامل و امکانات داخلی و منطقه‌ای مرتبط و امکانات و تجهیزات مورد نیاز، آموزش، توجیه و تربیت متخصصان مورد نیاز جهت مقابله با جنگ رسانه‌ای، برگزاری همایش ها، نشست‌های تخصصی و هم‌اندیشی، جهت شناسایی ومقابله با جنگ رسانه‌ای، بهره‌گیری از فناوری برتر رسانه‌ای و امکانات نوین ارتباطی در جهت مقابله با جنگ رسانه‌ای را می توان به عنوان برخی از راهکارهای مقابله با جنگ رسانه ای دشمن برشمرد.

برنامه‌ریزی میان‌مدت و بلندمدت در خصوص مقابله با جنگ رسانه‌ای نظام سلطه و اجرای جنگ رسانه‌ای متقابل، ترویج فرهنگ گفت و گو در بین اقشار مختلف جامعه، افزایش سواد رسانه ای و فعال سازی فرهنگ پرسش‌گری و پاسخگویی محققانه، اطلاع‌رسانی شفاف ، مستند و بیطرفانه، عملیات روانی رسانه ای و متقابل و حملات رسانه ای آفندی نیز از دیگر راهکارهای مقابله با جنگ رسانه ای دشمن هستند