رویدادهای مدرسه
۱
گروه اسمی
خلاصه :
اموزش گروه اسمیگروه هاي اسمی و تشخیص آن ها- گروه اسمی چیست ؟ به اسم هاي موجود در یک جمله گروه اسمی می گویند. گروه چیست ؟ گروه در این جا به معناي اصطلاحی که تا کنون با آن سر و کار داشته اید نیست . یعنی مثلاً ما در زندگی خود تا زمانی که چند چیز در کنار هم قرار نگیرند ، به آن گروه نمی گوییم . مثلاً ما به مجموع چند نفر گروه می گوییم . خود تا زمانی که چند چیز در کنار هم قرار نگیرند ، به آن گروه نمی گوییم . مثلاً ما به مجموع چند نفر گروه می گوییم . ولی هیچ گاه به یک نفر گروه نمی گوییم. توج�ه : گروه در زبان فارسی چنین معنایی ندارد . یعنی ما به یک کلمه هم گروه می گوییم و به یک اسم با وابسته هاي آن نیز یک گروه می گوییم. مثال:" مداد" یکگ روه اسمی است . " مداد مشکی" هم یک گروه اسمی است . " چهار مداد مشکی" هم یک گروه اسمی است. توج�ه : در هر گروه یک هسته وجود دارد و ممکن است یک یا چند وابسته نیز وجود داشته باشد .پس وجود هسته اجباري و لازم و وجود وابسته اختیاري است. چگونه یک اسم را در جمله ت شخیص دهیم ؟ به این جمله دقت کنید: من براي خرید کفش به بازار رفتم. سوال : به نظر شما چند گروه اسمی در این جمله هست ؟ پاسخ : 3 گروه1- من2- خرید کفش3- بازار من ، نهاد است و نهاد همیشه یک گروه اسمی است. خرید کفش ، پس از حرف اضافه ي " براي " قرار گرفته و متمم است . که " خرید " در این جا هسته و " کفش " وابسته خرید کفش ، پس از حرف اضافه ي " براي " قرار گرفته و متمم است . که " خرید " در این جا هسته و " کفش " وابسته است. بازار ، پس از حرف اضافه ي " به " قرار گرفته و متمم است. می دانیم که متمم ها همیشه اسم هستند . در کل کلماتی که در نقش هاي مختلف) متممـ مفعولـ نهادـ مسند ( قرار می گیرند، اسم هستند. پسش ما اگر بتوانید نقش ها را تشخیص دهید گروه ها را هم تشخیص داده اید . حال چگونه هسته و وابسته را از هم تشخیص دهیم.1- خرید کتاب: اگر کلماتی را دیدید که با کسره به کلمهي پس از خود متصل می شوند، هسته هستند. یعنی در یک گروه اولین کلمه اي که کسره می گیرد " هس ته " و بقیه ي کلمات وابسته هستند. مثال: در گروه مداد مشکی من مداد، هستهو بقیهي کلمات وابسته هستند. مشکی وابستهو من وابستهي وابسته١ مثال: در گروه" مداد مشکی من" مداد، هستهو بقیهي کلمات وابسته هستند. مشکی وابستهو من وابستهي وابسته است. سوال: در گروه" این خانهي بزرگ" هستهو وابسته را مشخص کنید؟ پاسخ : هسته← خانه وابستهي پیشین← این وابستهي پسین← بزرگ
نتیجه : پس وابسته ها پیش یا پس از اسم قرار می گیرند . از همین رو زبان شناسان وابسته هاي را به دو گروه تقسیم می کنند.1- وابسته هاي پیشین2- وابسته هاي پسینو ابسته هاي پیشین:1- صفت اشاره( مانند: این، آن، همین، همان، چنین، چنان، آن گونه، این گونهو.... . این کتاب ، آن دوست ، همین خانه ، همان مداد ، همین ماشین ، چنین مردي ، چنان کاري دقت کنید ، این کلمات زمانی صفت هستند که همراه اسم به کار روند و گرنه به تنهایی ضمیر هستند. مثال: برادرم آن را برداشت . در این جا کلمهي" آن" به یک چیزي که نامش نیامده اشاره دارد ، یعنی به جاي آن کلمه آمده است و ضمیر نام دارد. ولی اگر بگوییم " برادرم آن ساعت را برداشت " آن صفت است زیرا همراه یک اسم( ساعت ( به کار رفته است. نکته: هرگاه بعد از واژه هاي اشاره شده مکث کوتاهی شود ، یعنی بتوانیم بعد از آن ها نشانهي"،" بگذاریم باز واژهي مورد نظر» ضمیر اشاره» است. مثال: این، مجید است.2- صفت پرسشی ( هرگاه واژه هاي» کدام ،کدامین، چه ،چگونه ،چطور، چه جور ،چه سان، چه قدر، چه اندازه ،چه مقدار ،چند، چندم ،چندمین ،هیچ و....» همراه با اسم بیایند » صفت پرسشی « نامیده می شوند. اما اگر با اسم یا جانشینان آن همراه نباشد » ضمیر پرسشی « هستند٢ آن همراه نباشد » ضمیر پرسشی « هستند. مثال: کدام کتاب را دوست داري؟ ) صفت اشاره ( کدام را دوست داري؟ ) ضمیر اشاره(3- صفت مبهم : هرگاه نشانه هاي مبهم» هر،همه،هیچ،فلان، چندین، خیلی، کمی، بسیاري، اندکی ،قدري، برخی، بعضی ،پاره اي، چندان ،... « همراه اسم یا جانشینان اسم ذکر شوند، » صفت مبهم « اند و اگر بدون همراهی اسم و جانشینان اسم ذکر گردند » اسم مبهم « اند. مثال: همهي مردم آمدند . همه همراه با اسم است پس← صفت مبهم همه ، آمدند . همه، همراه با اسم نیست پس← ضمیر مبهم نکته:هرگاه» چند، چندین، هیچ« مفهوم پرسشی داشته باشند دیگر نشانه مبهم نیستندو صفت پرسشی به حس اب می آیند. مثال: هیچ عاقلی را می شناسی؟ همچنان که مثلاً کلمهي" چه" می تواند ضمیر پرسشی یا ضمیر تعجبی باشد . به مثال ها توجه کنید.
چه کتابی خریدي؟ چه، صفت پرسشی است. چه کتاب زیبایی! چه، صفت تعجبی است. یعنی در تشخیص این گونه مباحث باید به معنا توجه لازم و کافی کرد.4 - صفت تعجبی:هرگاه واژه هاي» چه، ،عجب،چقدر« همراه اسم یا جانشینان اسم باشند» صفت تعجبی« هستندو اگر به تنهایی بیایند،» ضمیر تعجبی« اند. مثال: چه کار خوبی کردي! چه وابستهي پیشینو صفت تعجبی است. کار هسته است. چه کردي! کار هسته است . و به قرینه لفظی حذف شده است . ما در درسی دیگر حذف به قرینه را توضیح خواهیم داد.5- صفت شمارشی: الف(صفت شمارشی اصلی:هر گاه اعداد یک تا بی نهایت با اسم یا جانشینان اسم همراه گردند ،» صفت شمارشی« اصلی اندو اگر به تنهایی بیایند » ضمیر شمارشی« اند٣ مثال: یک مسلمان نباید دروغ بگوید . یک وابسته پیشینو صفت شمارشی اصلی است. ب( صفت شمارشی ترتیبی: صفتی است که با لفظ»- مین« یا»-م« همراه است. صفتی که با »_ مین« همراه می شود وابسته پیشینو صفتی که با»-م« همراه می شود وابسته پسین است. مثال: چهارمین سال تولد برادرم را جشن گرفتیم. سوم وابستهي پیشینو صفت شمارشی است . سال هسته است. خرداد ، ماه سوم سال است. سوم وابستهي پسینو صفت شمارشی است. ماه هسته است.6- صفت عالی: همهي صفت هایی که وند» ترین« را به دنبال دارند» صفت عالی« هستند مثال: دیدن او بزرگ ترین آرزوي من است . بزرگ ترین وابستهي پیشینو آرزو هسته است.7- شاخص: عناوین و القابی را می گویند که پیش از اسم می آین د . شاخص ها بی هیچ فاصله اي در کنار هسته قرار می گیرند و خود اسم یا صفت هستند و می توانند در جاي دیگري هسته گروه اسمی باشند.
مشهور ترین شاخص ها عبارتند از: آقا، خانم،استاد، حاجی خواهر، برادر، عمو ،عمه ، خاله، تیمسار، سرلشکر، کدخدا، مهندس ، دکتر ، ام ام، شهید و... * چگونگی تشخیص هسته ي گروه اسمی* هرگاه در یک گروه اسمی بیش از یک اسم وجود داشته باشد،تنها یکی از آنها هسته است وآن اسمی است که معمولاًمفهوم اصلی گروه اسمی را تشکیل می دهد. براي تشخیص آن با ید به موارد زیر توج�ه کرد.1- اگر گروه اسمی جایگ اه نهاد را اشغال کند ،فعل جمله از نظر شخص وشمار تنها با اسمی مطابقت می کند که نقش هسته را بر عهده دارد. مثال:» دبیران مدرسهي ما فردا در یک جلسهي عمومی شرکت خواهند کرد.« در این جمله گروه اسمی " دبیران مدرسه ي ما " نقش نهاد را دارد واز سه واژه تشکیل شده است که فعل جمله تنها با واژهي" دبیران" مطابقت دارد.2- ملاك دیگر براي تشخیص هسته ي گروه اسمی این است که معمولاًاولین واژه اي که در گروه اسمی نقش نماي اضافه می گیرد ،هسته است. مثال :" آن دو درخت تنومند همسایه"3- اگردر گروه اسمی هیچ کدام از واژه ها نقش نماي اضافه ندارند ،هسته آخرین واژه است. مثال :این چند دانش آموز۴ مثال :این چند دانش آموز هسته که اگر آن را گسترش دهیم ،دانش آموز اولین واژه اي است که نقش نماي اضافه می گیرد." این چند دانش آموزِ زرنگ" هسته
درعبارت زیر چند گروه اسمی وجود دارد؟
((زنان اندیشمند در سربلندی ایران عزیز نقش موثر داشته اند.انسان موجودی اجتماعی است و هر جامعه در سرزمین ویژه ارزش های خاص دارد.))
الف)5 ب)7 ج)8 د)6
گزینه ج-باتوجه به سوال بالایی چند وابسته از نوع صفت بیانی وجود دارد؟
الف)5 ب)6 ج)4 د)7
گزینه ب
در عبارت زیر به ترتیب چند گروه اسمی و چند هسته وجود دارد؟
«ادبیات انقلاب، آیینۀ انقلاب است و گنجینه ای است که آرمان های انقلاب اسلامی را در خود جای داده است.»
گزینه یک
1)
چهار - چهار
2)
سه - سه
3)
سه - چهار
4)
پنج - پنج
در کدام گزینه، هستۀ مشخص شدۀ گروه اسمی، از لحاظ نقش دستوری غلط می‌باشد؟
گزینه سوم
1)
یکی او را گفت: کجا می‌روی؟ (نهاد)
2)
این انقلاب امید‌بخش سه ویژگی برجسته دارد. (مفعول)
3)
کلید شناخت هر ملتی، ادبیات آن ملت است. (نهاد)
4)
ادبیات انقلاب، آیینهٔ انقلاب است. (مسند)
در کدام گزینه وابستۀ پیشین وجود ندارد؟
گزینه4
1)
زبان، عامل انسجام و وحدت همۀ اقوام یک سرزمین است.
2)
اصولاً کلید شناخت هر ملتی ادبیات آن ملت است.
3)
زبان، در هر دوره ای نمایندۀ فکر و فرهنگ همان روزگار است.
4)
انقلاب اسلامی درهای تازه ای به روی ادبیات گشود.
من برای خرید کفش به بازار رفتم .
سوال : به نظر شما چند گروه اسمی در این جمله هست ؟
پاسخ : 3 گروه
1- من 2- خرید کفش 3- بازار
منبع سایت ها و منابع گوگل
آقاي مالكي
پیارسال