پس از تشکیل ژاندرمری مخصوص خزانه داری کل ایران توسط مورگان شوستر آمریکایی، دولت روسیه که این اقدام را مخالفت مطامع خود در ایران میدانست، طی اولتیماتومی به دولت ایران، خواستار اخراج شوستر از ایران و نیز استخدام اتباع خارجی با اجازهی دُوَل روس و انگلیس شد. در پی ردّ این اولتیماتوم دخالتآمیز توسط مجلس شورای ملی، قوای روسی مستقر در تبریز وارد قزوین شدند. همچنین یکی از دست نشاندگان دولت روس در مشهد به نام یوسف هراتی به تحریک روسها، شورشی مصنوعی در مشهد به پا کرد. قوای روس نیز به بهانهی این که جانِ اتباع آنها در خطر است به شهر مقدس مشهد وارد شدند و سپس برای تهدید دولت ایران و نیز بیاحترامی به عقاید و احساسات مذهبی مردم، حرم مطهر امام رضا(ع) را به توپ بستند و جنایتی دیگر آفریدند.
در ماجرای به توپ بستن حرم که به دلیل اغتشاشات مردم علیه اعلامیه روسها به راه افتاده بود، سپاهیان روس بنا به درخواست «کنیتاژدابیژا» قنسول وقت دولت روسیه ، وارد مشهد شده و درباغ خونی و سایرعمارات دولتی اطراف محل دژبانی مستقر شدند واز این اماکن گنبد مطهر و مسجد جامع گوهرشاد را با توپ گلوله باران کردند ومردم متحصن در آستان قدس رضوی را به خاک خون کشیدند. در اثر شلیک توپخانه، به سَردَرها و گلدستههای حرم رضوی، خسارات فراوانی وارد آمد. همچنین خزانهی حضرتی را به بانک روس منتقل کرده و اشیای قیمتی حرم را به غارت بُردند. پس از آن، مقداری از اموال را برگردانده ولی متولی حرم را با تهدید به مرگ وادار کردند که تصدیق کند که تمام خزانه را تحویل گرفته است. علاوه بر این، عدهی بسیاری از مردم مشهد در این تهاجم وحشیانه کشته و مجروح شدند.
طه دوستمحمّدی
۶ سال پیش
عباس رستمی
۶ سال پیش